มจร. ๙. จักขุนารูปังปัสสตีติกถา ว่าด้วยเห็นรูปทางตา : พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๗

พระอภิธรรมปิฎก กถาวัตถุ [๑๘. อัฏฐารสมวรรค]

๙. จักขุนารูปังปัสสตีติกถา (๑๘๕)

๙. จักขุนารูปังปัสสตีติกถา (๑๘๕) ว่าด้วยเห็นรูปทางตา [๘๒๖] สก. บุคคลเห็นรูปทางตาใช่ไหม ปร.^๑- ใช่^๒- สก. บุคคลเห็นรูปด้วยรูปใช่ไหม ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ สก. บุคคลเห็นรูปด้วยรูปใช่ไหม ปร. ใช่ สก. บุคคลรับรู้รูปด้วยรูปใช่ไหม ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ สก. บุคคลรับรู้รูปด้วยรูปใช่ไหม ปร. ใช่ สก. รูปเป็นมโนวิญญาณใช่ไหม ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ สก. บุคคลเห็นรูปทางตาใช่ไหม ปร. ใช่ สก. ตามีความนึกถึง ฯลฯ มีความตั้งใจใช่ไหม ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ @เชิงอรรถ : @^๑ ปร. หมายถึงภิกษุในนิกายมหาสังฆิกะ (อภิ.ปญฺจ.อ. ๘๒๖-๘๒๗/๓๐๒) @^๒ เพราะมีความเห็นว่า จักขุปสาท(ประสาทคือตา) เป็นผู้เห็นรูป มิใช่จักขุวิญญาณ ซึ่งต่างกับความเห็น @ของสกวาทีที่เห็นว่า จักขุปสาททำหน้าที่รับ(ดู) แต่จักขุวิญญาณทำหน้าที่รู้ @(อภิ.ปญฺจ.อ. ๘๒๖-๘๒๗/๓๐๒) {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๗ หน้า : ๘๖๒}

พระอภิธรรมปิฎก กถาวัตถุ [๑๘. อัฏฐารสมวรรค]

๙. จักขุนารูปังปัสสตีติกถา (๑๘๕)

สก. ตาไม่มีความนึกถึง ฯลฯ ไม่มีความตั้งใจมิใช่หรือ ปร. ใช่ สก. หากตาไม่มีความนึกถึง ฯลฯ ไม่มีความตั้งใจ ท่านก็ไม่ควรยอมรับว่า “บุคคลเห็นรูปทางตา” สก. บุคคลฟังเสียงทางหู ฯลฯ ดมกลิ่นทางจมูก ฯลฯ ลิ้มรสทางลิ้น ฯลฯ ถูกต้องโผฏฐัพพะทางกายใช่ไหม ปร. ใช่ สก. บุคคลถูกต้องรูปด้วยรูปใช่ไหม ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ สก. บุคคลถูกต้องรูปด้วยรูปใช่ไหม ปร. ใช่ สก. บุคคลรับรู้รูปด้วยรูปใช่ไหม ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ สก. บุคคลรับรู้รูปด้วยรูปใช่ไหม ปร. ใช่ สก. รูปเป็นมโนวิญญาณใช่ไหม ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ สก. บุคคลถูกต้องโผฏฐัพพะทางกายใช่ไหม ปร. ใช่ สก. กายมีความนึกถึง ฯลฯ ความตั้งใจใช่ไหม ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๗ หน้า : ๘๖๓}

พระอภิธรรมปิฎก กถาวัตถุ [๑๘. อัฏฐารสมวรรค]

รวมกถาที่มีในวรรค

สก. กายไม่มีความนึกถึง ฯลฯ ไม่มีความตั้งใจมิใช่หรือ ปร. ใช่ สก. หากกายไม่มีความนึกถึง ฯลฯ ไม่มีความตั้งใจ ท่านก็ไม่ควรยอมรับว่า “บุคคลถูกต้องโผฏฐัพพะทางกาย” [๘๒๗] ปร. ท่านไม่ยอมรับว่า “บุคคลเห็นรูปทางตา ฯลฯ ถูกต้องโผฏฐัพพะ ทางกาย” ใช่ไหม สก. ใช่ ปร. พระสูตรที่พระผู้มีพระภาคตรัสไว้ว่า “ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัย นี้เห็นรูปทางตา ฯลฯ ถูกต้องโผฏฐัพพะทางกาย”^๑- มีอยู่จริงมิใช่หรือ สก. ใช่ ปร. ดังนั้น บุคคลจึงเห็นรูปทางตา ฯลฯ ถูกต้องโผฏฐัพพะทางกาย จักขุนารูปังปัสสตีติกถา จบ อัฏฐารสมวรรค จบ รวมกถาที่มีในวรรคนี้ คือ ๑. มนุสสโลกกถา ๒. ธัมมเทสนากถา ๓. กรุณากถา ๔. คันธชาติกถา ๕. เอกมัคคกถา ๖. ฌานสังกันติกถา ๗. ฌานันตริกกถา ๘. สมาปันโนสัททังสุณาตีติกถา ๙. จักขุนารูปังปัสสตีติกถา @เชิงอรรถ : @^๑ ดูความเต็มในข้อ ๓๓๘ หน้า ๓๑๒-๓๑๓ ในเล่มนี้ {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๗ หน้า : ๘๖๔}