ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
     ฉบับหลวง   ฉบับมหาจุฬาฯ   บาลีอักษรไทย   PaliRoman 
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๔ พระอภิธรรมปิฎกเล่มที่ ๑๑ [ฉบับมหาจุฬาฯ] ปัฏฐานปกรณ์ ภาค ๕
๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ
๑. มัคคารัมมณบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๕๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น เหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๑๗๖}

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]

๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง มีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ) [๔๕๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย
[๔๕๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ) [๔๕๖] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ) นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ) อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ) (พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร) {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๑๗๗}

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]

๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

๑. มัคคารัมมณบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๕๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม ที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ ซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ ซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์โดยอนันตรปัจจัย (ย่อ) [๔๕๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๑๗๘}

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]

๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
ปัจจนียุทธาร
[๔๕๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม ที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์โดยสหชาตปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ) [๔๖๐] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ) นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ) อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ) (พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
๒. มัคคเหตุกบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๖๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ ซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมี มรรคเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่ เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ) {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๑๗๙}

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]

๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

[๔๖๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย
[๔๖๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ ซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ) [๔๖๔] นอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ) นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ) เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ) (พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๒. มัคคเหตุกบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอธิปติปัจจัย
[๔๖๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๑๘๐}

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]

๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมี มรรคเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น เหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ) [๔๖๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
ปัจจนียุทธาร
[๔๖๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุโดยสหชาตปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ) [๔๖๘] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ) {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๑๘๑}

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]

๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ) อธิปติปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ) (พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
๓. มัคคาธิปติบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๖๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ ซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมี มรรคเป็นอธิบดีเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่ เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ) [๔๗๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย
[๔๗๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ ซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ) [๔๗๒] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๑๘๒}

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]

๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ) นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ) นเหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ) (พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๓. มัคคาธิปติบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๗๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ ซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ ซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น เหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเป็นปัจจัยแก่ สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ) {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๑๘๓}

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]

๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

[๔๗๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
ปัจจนียุทธาร
[๔๗๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ) [๔๗๖] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ) {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๑๘๔}

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]

๑. เหตุทุกะ ๑๗. อุปปันนติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ) อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ) (พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและมัคคารัมมณติกะ จบ


                  เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ เล่มที่ ๔๔ หน้าที่ ๑๗๖-๑๘๕. http://84000.org/tipitaka/pitaka3/m_siri.php?B=44&siri=16              ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [1], [2].                   อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/pitaka3/v.php?B=44&A=3785&Z=3980                   ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=44&i=708              พระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=44&item=708&items=41              The Pali Tipitaka in Roman :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=44&item=708&items=41                   สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๔ http://84000.org/tipitaka/read/?index_mcu44



บันทึก ๓๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๙ บันทึกล่าสุด ๒๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๐ การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :