พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๘ พระอภิธรรมปิฎกเล่มที่ ๕
ยมกปกรณ์ ภาค ๑

นิทเทสวาร
ปทโสธนวาร
             [๒๘๘] จักขุคือจักขายตนะหรือ?
             ทิพพจักขุ ปัญญาจักขุ เรียกว่าจักขุ แต่ไม่ใช่จักขายตนะ จักขายตนะเป็นจักขุด้วย
เป็นจักขายตนะด้วย.
             จักขายตนะคือจักขุหรือ?
             ถูกแล้ว.
             โสตะคือโสตายตนะหรือ?
             ทิพพโสตะ ตัณหาโสตะ เรียกว่าโสตะ แต่ไม่ใช่โสตายตนะ โสตายตนะเป็นโสตะ
ด้วย เป็นโสตายตนะด้วย.
             โสตายตนะคือโสตะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             ฆานะคือฆานายตนะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             ฆานายตนะคือฆานะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             ชิวหาคือชิวหายตนะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             ชิวหายตนะคือชิวหาหรือ?
             ถูกแล้ว.
             กายคือกายายตนะหรือ?
             ยกเว้นกายายตนะเสียแล้ว กายที่เหลือนอกนั้น เรียกว่ากาย แต่ไม่ใช่กายายตนะ
กายายตนะเป็นกายด้วย เป็นกายายตนะด้วย.
             กายายตนะคือกายหรือ?
             ถูกแล้ว.
             รูปคือรูปายตนะหรือ?
             ยกเว้นรูปายตนะเสียแล้ว รูปที่เหลือนอกนั้น เรียกว่ารูป แต่ไม่ใช่รูปายตนะ รูปายตนะ
เป็นรูปด้วย เป็นรูปายตนะด้วย.
             รูปายตนะคือรูปหรือ?
             ถูกแล้ว.
             สัททะคือสัททายตนะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             สัททายตนะคือสัททะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             คันธะคือคันธายตนะหรือ?
             สีลคันธะ (กลิ่นศีล) สมาธิคันธะ (กลิ่นสมาธิ) ปัญญาคันธะ (กลิ่นปัญญา) เรียกว่า
คันธะ แต่ไม่ใช่คันธายตนะ คันธายตนะ เป็นคันธะด้วย เป็นคันธายตนะด้วย.
             คันธายตนะคือคันธะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             รสคือรสายตนะหรือ?
             อรรถรส ธรรมรส วิมุติรส เรียกว่ารส แต่ไม่ใช่รสายตนะ รสายตนะเป็นรสด้วย
เป็นรสายตนะด้วย.
             รสายตนะคือรสหรือ?
             ถูกแล้ว.
             โผฏฐัพพะคือโผฏฐัพพายตนะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             โผฏฐัพพายตนะคือโผฏฐัพพะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             มโนคือมนายตนะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             มนายตนะคือมโนหรือ?
             ถูกแล้ว.
             ธัมมะคือธัมมายตนะหรือ?
             ยกเว้นธัมมายตนะเสียแล้ว ธรรมที่เหลือนอกนั้น เรียกว่าธัมมะ แต่ไม่ใช่ธัมมายตนะ
ธัมมายตนะ เป็นธัมมะด้วย เป็นธัมมายตนะด้วย.
             ธัมมายตนะคือธัมมะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             [๒๘๙] ไม่ใช่จักขุ ไม่ใช่จักขายตนะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             ไม่ใช่จักขายตนะ ไม่ใช่จักขุหรือ?
             ทิพพจักขุ ปัญญาจักขุ ไม่ใช่จักขายตนะ เป็นแต่จักขุ ยกเว้นจักขุ และจักขายตนะ
เสียแล้ว จักขุที่เหลือนอกนั้น ไม่ใช่จักขุและ ไม่ใช่จักขายตนะ.
             ไม่ใช่โสตะ ไม่ใช่โสตายตนะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             ไม่ใช่โสตายตนะ ไม่ใช่โสตะหรือ?
             ทิพพโสตะ ตัณหาโสตะ ไม่ใช่โสตายตนะ เป็นแต่โสตะ ยกเว้นโสตะและโสตายตนะ
เสียแล้ว โสตะที่เหลือนอกนั้น ไม่ใช่โสตะ และไม่ใช่โสตายตนะ.
             ไม่ใช่ฆานะ ไม่ใช่ฆานายตนะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             ไม่ใช่ฆานายตนะ ไม่ใช่ฆานะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             ไม่ใช่ชิวหา ไม่ใช่ชิวหายตนะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             ไม่ใช่ชิวหายตนะ ไม่ใช่ชิวหาหรือ?
             ถูกแล้ว.
             ไม่ใช่กาย ไม่ใช่กายายตนะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             ไม่ใช่กายายตนะ ไม่ใช่กายหรือ?
             ยกเว้นกายายตนะเสียแล้ว กายที่เหลือไม่ใช่กายายตนะ เป็นแต่กาย ยกเว้นกายและ
กายายตนะเสียแล้ว กายที่เหลือไม่ใช่กาย และไม่ใช่กายายตนะ.
             ไม่ใช่รูป ไม่ใช่รูปายตนะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             ไม่ใช่รูปายตนะ ไม่ใช่รูปหรือ?
             ยกเว้นรูปายตนะเสียแล้ว รูปที่เหลือไม่ใช่รูปายตนะ เป็นแต่รูป ยกเว้นรูปและ
รูปายตนะเสียแล้ว รูปที่เหลือไม่ใช่รูป และไม่ใช่รูปายตนะ.
             ไม่ใช่สัททะ ไม่ใช่สัททายตนะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             ไม่ใช่สัททายตนะ ไม่ใช่สัททะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             ไม่ใช่คันธะ ไม่ใช่คันธายตนะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             ไม่ใช่คันธายตนะ ไม่ใช่คันธะหรือ?
             สีลคันธะ สมาธิคันธะ ปัญญาคันธะ ไม่ใช่คันธายตนะ เป็นแต่คันธะ ยกเว้นคันธะ
และคันธายตนะเสียแล้ว ธรรมที่เหลือไม่ใช่คันธะ และไม่ใช่คันธายตนะ.
             ไม่ใช่รส ไม่ใช่รสายตนะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             ไม่ใช่รสายตนะ ไม่ใช่รสหรือ?
             อรรถรส ธรรมรส วิมุตติรส ไม่ใช่รสายตนะ เป็นแต่รส ยกเว้นรส และรสายตนะ
เสียแล้ว ธรรมที่เหลือไม่ใช่รส และไม่ใช่รสายตนะ.
             ไม่ใช่โผฏฐัพพะ ไม่ใช่โผฏฐัพพายตนะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             ไม่ใช่โผฏฐัพพายตนะ ไม่ใช่โผฏฐัพพะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             ไม่ใช่มโน ไม่ใช่มนายตนะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             ไม่ใช่มนายตนะ ไม่ใช่มโนหรือ?
             ถูกแล้ว.
             ไม่ใช่ธัมมะ ไม่ใช่ธัมมายตนะหรือ?
             ถูกแล้ว.
             ไม่ใช่ธัมมายตนะ ไม่ใช่ธัมมะหรือ?
             ยกเว้นธัมมายตนะเสียแล้ว ธรรมที่เหลือไม่ใช่ธัมมายตนะ เป็นแต่ธัมมะ ยกเว้นธัมมะ
และธัมมายตนะเสียแล้ว ธรรมที่เหลือไม่ใช่ธัมมะ และไม่ใช่ธัมมายตนะ.

             เนื้อความพระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๘ บรรทัดที่ ๒๔๔๐-๒๕๕๑ หน้าที่ ๙๙-๑๐๓.
https://84000.org/tipitaka/pitaka3/v.php?B=38&A=2440&Z=2551&pagebreak=0
             ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [คลิกเพื่อฟัง]
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :-
https://84000.org/tipitaka/pitaka3/m_siri.php?B=38&siri=13
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=38&i=288
             ศึกษาพระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย :-
[288-289] https://84000.org/tipitaka/pali/pali_item_s.php?book=38&item=288&items=2
             The Pali Tipitaka in Roman :-
[288-289] https://84000.org/tipitaka/pali/roman_item_s.php?book=38&item=288&items=2
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๘
https://84000.org/tipitaka/read/?index_38