ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
หน้า
แสดง
หน้า
คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย
อรรถกถาเล่มที่ ๑ ภาษาบาลี อักษรไทย วินย.อ. (สมนฺต.๑)

หน้าที่ ๑๓๐-๑๓๓.

หน้าที่ ๑๓๐.

สจฺจานีติ พุทฺโธ โพเธตา ปชายาติ พุทฺโธติ ๑- เอวํ ปวตฺโต สพฺโพปิ นิทฺเทสนโย ปฏิสมฺภิทานโย วา วิตฺถาเรตพฺโพ ฯ ภควาติ อิทํ ปนสฺส คุณวิสิฏฺสตฺตุตฺตมครุคารวาธิวจนํ ฯ เตนาหุ โปราณา ภควาติ วจนํ เสฏฺ ภควาติ วจนมุตฺตมํ ครุคารวยุตฺโต โส ภควา เตน วุจฺจตีติ ฯ จตุพฺพิธํ หิ นาม อาวตฺถิกํ ลิงฺคิกํ เนมิตฺตกํ อธิจฺจสมุปฺปนฺนนฺติ ฯ อธิจฺจสมุปฺปนฺนํ นาม โลกิยโวหาเรน ยาทิจฺฉกนฺติ วุตฺตํ โหติ ฯ ตตฺถ วจฺโฉ ทโม พลิวทฺโทติ เอวมาทิ อาวตฺถิกํ ฯ ทณฺฑี ฉตฺตี สิขี กรีติ เอวมาทิ ลิงฺคิกํ ฯ เตวิชฺโช ฉฬภิญฺโติ เอวมาทิ เนมิตฺตกํ ฯ สิริวฑฺฒโก ธนวฑฺฒโกติ เอวมาทิ วจนตฺถมนเปกฺขิตฺวา ปวตฺตํ อธิจฺจสมุปฺปนฺนํ ฯ อิทํ ปน ภควาติ นามํ เนมิตฺตกํ น มหามายาย น สุทฺโธทนมหาราเชน น อสีติญฺาติสหสฺเสหิ กตํ น สกฺกสนฺตุสิตาทีหิ เทวตาวิเสเสหิ ฯ วุตฺตํ เจตํ ธมฺมเสนาปตินา ภควาติ เนตํ นามํ มาตรา กตํ ฯเปฯ วิโมกฺขนฺติกเมตํ พุทฺธานํ ภควนฺตานํ โพธิยา มูเล สห สพฺพญฺุตญฺาณสฺส ปฏิลาภา สจฺฉิกา ปญฺตฺติ ยทิทํ ภควาติ ๒- ฯ ยํ คุณเนมิตฺตกญฺเจตํ นามํ เตสํ คุณานํ ปกาสนตฺถํ อิมํ คาถํ วทนฺติ ภคี ภชี ภาคี วิภตฺตวา อิติ อกาสิ ภคฺคนฺติ ครูติ ภาคฺยวา @เชิงอรรถ: ๑. ขุ. จู. ๓๐/๒๗๑. ขุ. ปฏิ. ๓๑/๒๖๑. ๒. ขุ. จู. ๓๐/๑๑.

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๑.

พหูนิ าเยหิ สุภาวิตตฺตโน ภวนฺตโค โส ภควาติ วุจฺจตีติ ฯ นิทฺเทเส วุตฺตนเยเนว เจตฺถ เตสํ เตสํ ปทานมตฺโถ ทฏฺพฺโพ ฯ อยํ ปน อปโร นโย ฯ ภาคฺยวา ภคฺควา ยุตฺโต ภคฺเคหิ จ วิภตฺตวา ภตฺตวา วนฺตคมโน ภเวสุ ภควา ตโตติ ฯ ตตฺถ วณฺณาคโม วณฺณวิปริยาโยติ เอตํ นิรุตฺติลกฺขณํ คเหตฺวา สทฺทนเยน วา ปิโสทราทิปกฺเขปลกฺขณํ คเหตฺวา ยสฺมา โลกิยโลกุตฺตรสุขาภินิพฺพตฺตกํ ทานสีลาทิปารปฺปตฺตํ ภาคฺยมสฺส อตฺถิ ตสฺมา ภาคฺยวาติ วตฺตพฺเพ ภควาติ วุจฺจตีติ าตพฺพํ ฯ ยสฺมา ปน โลภโทสโมหวิปรีตมนสิการอหิริกาโนตฺตปฺปโกธูปนาหมกฺข- ปลาสอิสฺสามจฺฉริยมายาสาเถยฺยถมฺภสารมฺภมานาติมานมทปฺปมาท- ตณฺหาวิชฺชาติวิธากุสลมูลทุจฺจริตสงฺกิเลสมลวิสมสญฺาวิตกฺก- ปปญฺจจตุพฺพิธวิปริเยสอาสวคณฺโอฆโยคาคติตณฺหูปาทานปญฺจ- เจโตขีลวินิพนฺธนีวรณาภินนฺทนฉวิวาทมูลฉตณฺหากายสตฺตานุสย- อฏฺมิจฺฉตฺตนวตณฺหามูลกทสากุสลกมฺมปถทฺวาสฏฺิทิฏฺิคตอฏฺสต- ตณฺหาวิปรีตปฺปเภทสพฺพทรถปริฬาหกิเลสสตสหสฺสานิ ๑- สงฺเขปโต วา ปญฺจกิเลสกฺขนฺธอภิสงฺขารมจฺจุเทวปุตฺตมาเร อภญฺชิ ตสฺมา ภคฺคตฺตา เอเตสํ ปริสฺสยานํ ภคฺควาติ วตฺตพฺเพ ภควาติ วุจฺจติ ฯ อาห เจตฺถ ภคฺคราโค ภคฺคโทโส ภคฺคโมโห อนาสโว @เชิงอรรถ: ๑. ตณฺหาวิจริต...อิติปิ ทิสฺสติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๒.

ภคฺคสฺส ปาปกา ธมฺมา ภควา เตน วุจฺจตีติ ฯ ภาคฺยวตาย จสฺส สตปุญฺลกฺขณธรสฺส รูปกายสมฺปตฺติ ทีปิตา โหติ ฯ ภคฺคโทสตาย ธมฺมกายสมฺปตฺติ ฯ ตถา โลกิยปริกฺขกานํ พหุมตภาโว คหฏฺปพฺพชิเตหิ อภิคมนียตา อภิคตานญฺจ เตสํ กายจิตฺตทุกฺขาปนยเน ปฏิพลภาโว อามิสทานธมฺมทาเนหิ อุปการิตา โลกิยโลกุตฺตรสุเขหิ จ สญฺโชนสมตฺถตา ทีปิตา โหติ ฯ ยสฺมา จ โลเก อิสฺสริยธมฺมยสสิริกามปฺปยตฺเตสุ ฉสุ ธมฺเมสุ ภคสทฺโท วตฺตติ ฯ ปรมญฺจสฺส สกจิตฺเต อิสฺสริยํ อณิมาลงฺฆิมาทิกํ วา โลกิยสมฺมตํ สพฺพาการปริปูรํ อตฺถิ ฯ ตถา โลกุตฺตรธมฺโม โลกตฺตยพฺยาปโก ยถาภุจฺจคุณาธิคโต อติวิย ปริสุทฺโธ ยโส รูปกายทสฺสนพฺยาวฏชนนยนมนปฺปสาทชนนสมตฺถา สพฺพาการปริปูรา สพฺพงฺคปจฺจงฺคสิริ ยํ ยํ เอเตน อิจฺฉิตํ ปฏฺิตํ อตฺตหิตํ ปริหิตํ วา ตสฺส ตสฺส ตเถว อภินิปฺผนฺนตฺตา อิจฺฉิตตฺถนิปฺผตฺติสญฺิโต กาโม สพฺพโลกครุภาวุปฺปตฺติเหตุภูโต สมฺมาวายามสงฺขาโต ปยตฺโต วา อตฺถิ ฯ ตสฺมา อิเมหิ ภเคหิ ยุตฺตตฺตาปิ ภคา อสฺส สนฺตีติ อิมินา อตฺเถน ภควาติ วุจฺจติ ฯ ยสฺมา ปน กุสลาทีหิ เภเทหิ สพฺพธมฺเม ขนฺธายตนธาตุสจฺจอินฺทฺริยปฏิจฺจสมุปฺปาทาทีหิ วา กุสลาทิธมฺเม ปีฬนสงฺขตสนฺตาปวิปริณามฏฺเน วา ทุกฺขมริยสจฺจํ อายุหนนิทานสํโยคปลิโพธฏฺเน สมุทยํ นิสฺสรณวิเวกาสงฺขตอมตฏฺเน นิโรธํ นิยฺยานิกเหตุทสฺสนาธิปเตยฺยฏฺเน มคฺคํ วิภตฺตวา วิภชิตฺวา วิวริตฺวา เทสิตวาติ วุตฺตํ โหติ ตสฺมา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๓.

วิภตฺตวาติ วตฺตพฺเพ ภควาติ วุจฺจติ ฯ ยสฺมา จ เอส ทิพฺพพฺรหฺม- อริยวิหาเร กายจิตฺตอุปธิวิเวเก สุญฺตาปฺปณิหิตานิมิตฺตวิโมกฺเข อญฺเ จ โลกิยโลกุตฺตเร อุตฺตริมนุสฺสธมฺเม ภชิ เสวิ พหุลมกาสิ ตสฺมา ภตฺตวาติ วตฺตพฺเพ ภควาติ วุจฺจติ ฯ ยสฺมา ปน ตีสุ ภเวสุ ตณฺหาสงฺขาตํ คมนมเนน วนฺตํ ตสฺมา ภเวสุ วนฺตคมโนติ วตฺตพฺเพ ภวสทฺทโต ภการํ คมนสทฺทโต คการํ วนฺตสทฺทโต วการญฺจ ทีฆํ กตฺวา อาทาย ภควาติ วุจฺจติ ฯ ยถา โลเก เมหนสฺส ขสฺส มาลาติ วตฺตพฺเพ เมขลาติ วุจฺจติ ฯ โส อิมํ โลกนฺติ โส ภควา อิมํ โลกํ ฯ อิทานิ วตฺตพฺพํ นิทสฺเสติ ฯ สเทวกนฺติ สห เทเวหิ สเทวกํ ฯ เอวํ สห มาเรน สมารกํ สห พฺรหฺมุนา สพฺรหฺมกํ สห สมณพฺราหฺมเณหิ สสฺสมณพฺราหฺมณึ ฯ ปชาตตฺตา ปชา ฯ ตํ ปชํ ฯ สห เทวมนุสฺเสหิ สเทวมนุสฺสํ ฯ ตตฺถ สเทวกวจเนน ปญฺจกามาวจร- เทวคฺคหณํ เวทิตพฺพํ ฯ สมารกวจเนน ฉฏฺกามาวจรเทวคฺคหณํ เวทิตพฺพํ ฯ สพฺรหฺมกวจเนน พฺรหฺมกายิกาทิพฺรหฺมคฺคหณํ ฯ สสฺสมณพฺราหฺมณีวจเนน สาสนสฺส ปจฺจตฺถิกปจฺจามิตฺต- สมณพฺราหฺมณคฺคหณํ สมิตปาปวาหิตปาปสมณพฺราหฺมณคฺคหณญฺจ ฯ ปชาวจเนน สตฺตโลกคฺคหณํ ฯ สเทวมนุสฺสวจเนน สมฺมติเทวอวเสสมนุสฺสคฺคหณํ ฯ เอวเมตฺถ ตีหิ ปเทหิ โอกาสโลโก ทฺวีหิ ปชาวเสน สตฺตโลโก คหิโตติ เวทิตพฺโพ ฯ อปโร นโย ฯ สเทวกคฺคหเณน อรูปาวจรโลโก คหิโต ฯ สมารกคฺคหเณน


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑ หน้าที่ ๑๓๐-๑๓๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=1&page=130&pages=4&pagebreak=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=1&A=2711&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=1&A=2711&pagebreak=1#p130


จบการแสดงผล หน้าที่ ๑๓๐-๑๓๓.

บันทึก ๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]