อรรถกถาเล่มที่ ๑ ภาษาบาลี อักษรไทย
วินย.อ. (สมนฺต.๑)
หน้าที่ ๒๔๙-๒๕๐.

หน้าที่ ๒๔๙.
อาทีนวํ อปสฺสนฺโต นิทฺโทสสญฺี อโหสิ ฯ เตน วุตฺตํ
อนาทีนวทสฺโสติ ฯ ปุราณทุติยิกายาติ ภุมฺมวจนํ ฯ อภิวิญฺาเปสีติ
ปวตฺเตสิ ฯ ปวตฺตนาปิ หิ กายวิญฺตฺติโจปนโต วิญฺาปนาติ
วุจฺจติ ฯ ติกฺขตฺตุํ อภิวิญฺาปนํ เจส คพฺภสณฺานสนฺนิฏฺานตฺถมกาสีติ
เวทิตพฺโพ ฯ สา เตน คพฺภํ คณฺหีติ สาปิ เตเนว
อชฺฌาจาเรน คพฺภํ คณฺหิ น อญฺถา ฯ
     กึ ปน อญฺถาปิ คพฺภคฺคหณํ โหตีติ ฯ โหติ ฯ กถํ ฯ
กายสํสคฺเคน โจลคฺคหเณน อสุจิปาเนน นาภิปรามสเนน ทสฺสเนน
สทฺเทน คนฺเธน ฯ อิตฺถิโย หิ เอกจฺจา อุตุสมเย ฉนฺทราครตฺตา
ปุริสานํ หตฺถคฺคาหเวณิคฺคาหองฺคปจฺจงฺคปรามสนํ สาทิยนฺติโยปิ คพฺภํ
คณฺหนฺติ ฯ เอวํ กายสํสคฺเคน คพฺภคฺคหณํ โหติ ฯ อุทายิตฺเถรสฺส
ปน ปุราณทุติยิกา ภิกฺขุนี ตํ อสุจึ เอกเทสํ มุเขน อคฺคเหสิ
เอกเทสํ โจลเกเนว สทฺธึ องฺคชาเต ปกฺขิปิ ฯ สา เตน คพฺภํ
คณฺหิ ฯ เอวํ โจลคฺคหเณน คพฺภคฺคหณํ โหติ ฯ มิคสิงฺคตาปสสฺส
มาตา มิคี อุตุสมเย ตาปสสฺส ปสฺสาวฏฺานํ อาคนฺตฺวา สสมฺภวํ
ปสฺสาวํ ปิวิ ฯ สา เตน คพฺภํ คณฺหิตฺวา มิคสิงฺคํ วิชายิ ฯ
เอวํ อสุจิปาเนน คพฺภคฺคหณํ โหติ ฯ สามสฺส ปน โพธิสตฺตสฺส
มาตาปิตูนํ จกฺขุปริหานึ ตฺวา สกฺโก ปุตฺตํ ทาตุกาโม
ทุกุลกปณฺฑิตํ อาห วฏฺฏติ ตุมฺหากํ เมถุนธมฺโมติ ฯ อนตฺถิกา มยํ
เอเตน อิสิปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตมฺหาติ ฯ เตนหิ อิมิสฺสา อุตุสมเย
องฺคุฏฺเน นาภึ ปรามเสยฺยาถาติ ฯ โส ตถา อกาสิ ฯ สา เตน
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๕๐.
คพฺภํ คณฺหิตฺวา สามตาปสทารกํ วิชายิ ฯ เอวํ นาภิปรามสเนน
คพฺภคฺคหณํ โหติ ฯ เอเตเนว นเยน มณฺฑพฺยสฺส จ
จณฺฑปฺปชฺโชตสฺส จ วตฺถุ เวทิตพฺพํ ฯ กถํ ทสฺสเนน โหตีติ อิเธกจฺจา
อิตฺถี อุตุสมเย ปุริสสํสคฺคํ อลภมานา ฉนฺทราควเสน อนฺโตเคหคตา
ปุริสํ อุปนิชฺฌายติ ราโชโรธา วิย ฯ สา เตน คพฺภํ คณฺหาติ ฯ
เอวํ รูปทสฺสเนน คพฺภคฺคหณํ โหติ ฯ พลากาสุ ปน ปุริโส นาม
นตฺถิ ฯ ตา อุตุสมเย เมฆสทฺทํ สุตฺวา คพฺภํ คณฺหนฺติ ฯ
กุกฺกุฏิโยปิ กทาจิ เอกสฺส กุกฺกุฏสฺส สทฺทํ สุตฺวา พหุกาปิ คพฺภํ
คณฺหนฺติ ฯ ตถา คาวี อุสภสฺส ฯ เอวํ สทฺเทน คพฺภคฺคหณํ
โหติ ฯ คาวีเยว จ กทาจิ อุสภคนฺเธน คพฺภํ คณฺหนฺติ ฯ เอวํ
คนฺเธน คพฺภคฺคหณํ โหติ ฯ อิธ ปนายํ อชฺฌาจาเรน คพฺภํ
คณฺหิ ฯ ยํ สนฺธาย วุตฺตํ มาตาปิตโร จ สนฺนิปติตา โหนฺติ
มาตา จ อุตุนี โหติ คนฺธพฺโพ จ ปจฺจุปฏฺิโต โหติ เอวํ
ติณฺณํ สนฺนิปาตา คพฺภสฺสาวกฺกนฺติ โหตีติ ฯ
     ภุมฺมา เทวา สทฺทมนุสฺสาเวสุนฺติ ยสฺมา นตฺถิ โลเก รโห
นาม ปาปกมฺมํ ปกุพฺพโต สพฺพปมํ หิสฺส ตํ ปาปํ อตฺตา
ชานาติ ตโต อารกฺขเทวตา อถญฺาปิ ปรจิตฺตวิทุนิโย เทวตา
ตสฺมาสฺส ปรจิตฺตวิทู สกลวนสณฺฑสนฺนิสฺสิตา ภุมฺมา เทวา ตํ
อชฺฌาจารํ ทิสฺวา สทฺทมนุสฺสาเวสุํ ยถา อญฺเปิ เทวา สุณนฺติ
ตถา นิจฺฉาเรสุํ ฯ กินฺติ ฯ นิรพฺพุโท วต โภ ฯเปฯ อาทีนโว
อุปฺปาทิโตติ ฯ ตสฺสตฺโถ เวรญฺชกณฺเฑ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺโพ ฯ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑ หน้าที่ ๒๔๙-๒๕๐.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=1&page=249&pages=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=1&A=5232&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=1&A=5232&pagebreak=1#p249