อรรถกถาเล่มที่ ๑ ภาษาบาลี อักษรไทย
วินย.อ. (สมนฺต.๑)
หน้าที่ ๔๑๓-๔๑๔.

หน้าที่ ๔๑๓.
ทุกฺกฏํ อิทานิ ทฺวีหิ ปโยเคหิ อตฺตโน สนฺตกํ กริสฺสามีติ เตสํ
ปเม ถุลฺลจฺจยํ ทุติเย ปาราชิกํ ฯ วตึ วาติ ปรสฺส เขตฺตํ
ปริกฺเขปวเสน อตฺตโน กาตุกาโม ทารูนิ นิขนติ ปโยเค ปโยเค
ทุกฺกฏํ เอกสฺมึ อนาคเต ถุลฺลจฺจยํ ตสฺมึ อาคเต ปาราชิกํ ฯ
สเจ ตตฺตเกน อสกฺโกนฺโต สาขาปริวาเรเนว อตฺตโน กาตุํ สกฺโกนฺติ
สาขาปาตเนปิ เอเสว นโย ฯ เอวํ เยน เกนจิ ปริกฺขิปิตฺวา
อตฺตโน กาตุํ สกฺโกติ ตตฺถ ตตฺถ ปมปฺปโยเคหิ ทุกฺกฏํ
อวสาเน ทฺวินฺนํ เอเกน ถุลฺลจฺจยํ อิตเรน ปาราชิกํ เวทิตพฺพํ ฯ
มริยาทํ วาติ ปรสฺส เขตฺตํ มม อิทนฺติ าเปตุกาโม อตฺตโน
เขตฺตมริยาทํ เกทารปาลิ ยถา ปรสฺส เขตฺตํ อติกฺกมติ เอวํ
สงฺกาเมติ ปํสุมตฺติกาทีหิ วา วฑฺเฒตฺวา วิตฺถตํ กโรติ อกฏํ
วา ปน ปติฏฺเปติ ปุริมปฺปโยเคสุ ทุกฺกฏํ ทฺวินฺนํ ปจฺฉิมานํ
เอเกน ถุลฺลจฺจยํ อิตเรน ปาราชิกนฺติ ฯ
                   เขตฺตฏฺกถา นิฏฺิตา ฯ
     {๑๐๕} วตฺถุฏฺเปิ ฯ วตฺถุํ ตาว ทสฺเสนฺโต วตฺถุ นาม อารามวตฺถุ
วิหารวตฺถูติ อาห ฯ ตตฺถ พีชํ วา อุปโรปเก วา อปโรเปตฺวาว
เกวลํ ภูมึ โสเธตฺวา ติณฺณํ ปาการานํ เยน เกนจิ ปริกฺขิปิตฺวา
วา ปุปฺผารามาทีนํ อตฺถาย ปิโต ภูมิภาโค อารามวตฺถุ นาม ฯ
เอเตเนว นเยน เอกวิหารปริเวณอาวาสานํ อตฺถาย ปิโต ภูมิภาโค
วิหารวตฺถุ นาม ฯ โยปิ ปุพฺเพ อาราโม จ วิหาโร จ หุตฺวา
ปจฺฉา วินสฺสิตฺวา ภูมิภาคมตฺโต ิโต อารามวิหารกิจฺจํ น กโรติ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๔๑๔.
โสปิ อารามวตฺถุวิหารวตฺถุสงฺคเหเนว สงฺคหิโต ฯ วินิจฺฉโย ปเนตฺถ
เขตฺเต วุตฺตสทิโสเยวาติ ฯ
                   วตฺถุฏฺกถา นิฏฺิตา ฯ
     {๑๐๖} คามฏฺเ ยํ วตฺตพฺพํ ตํ วุตฺตเมว ฯ
     {๑๐๗} อรญฺฏฺเ ฯ อรญฺ ตาว ทสฺเสนฺโต อรญฺ นาม ยํ
มนุสฺสานํ ปริคฺคหิตํ โหติ ตํ อรญฺนฺติ อาห ฯ ตตฺถ ยสฺมา
อรญฺ นาม มนุสฺสานํ ปริคฺคหิตมฺปิ อตฺถิ อปริคฺคหิตมฺปิ อิธ
ปน ยํ ปริคฺคหิตํ สารกฺขํ ยโต น วินา มูเลน กฏฺลตาทีนิ
คเหตุํ ลพฺภนฺติ ตํ อธิปฺเปตํ ตสฺมา ยํ มนุสฺสานํ ปริคฺคหิตํ
โหตีติ วตฺวา ปุน อรญฺนฺติ วุตฺตํ ฯ เตน อิมมตฺถํ ทสฺเสติ
น ปริคฺคหิตภาโว อรญฺสฺส ลกฺขณํ ยํ ปน อตฺตโน
อรญฺลกฺขเณน อรญฺ มนุสฺสานญฺจ ปริคฺคหิตํ ตํ อิมสฺมึ อตฺเถ
อรญฺนฺติ ฯ ตตฺถ วินิจฺฉโย อารามฏฺาทีสุ วุตฺตาสทิโส ฯ ตตฺถ
ชาตเกสุ ปเนตฺถ เอกสฺมึปิ มหคฺฆรุกฺเข ฉินฺนมตฺเต ปาราชิกํ ฯ
ลตํ วาติ เอตฺถ จ เวตฺโตปิ ลตาปิ ลตาเอว ฯ ตตฺถ โย
เวตฺโต วา ลตา วา ทีฆา โหติ มหารุกฺเข จ คจฺเฉ จ
วินิวิชฺฌิตฺวา วา เวเตฺวา วา คตา สา มูเล ฉินฺนาปิ อวหารํ
น ชเนติ อคฺเค ฉินฺนาปิ ฯ ยทา ปน อคฺเคปิ มูเลปิ ฉินฺนา
โหติ ตทา อวหารํ ชเนติ สเจ น เวเตฺวา ิตา โหติ ฯ
เวเตฺวา ิตา ปน รุกฺขโต โมจิตมตฺตา อวหารํ ชเนติ ฯ ติณํ
วาติ เอตฺถ ติณํ วา โหตุ ปณฺณํ วา สพฺพํ ติณคฺคหเณน


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑ หน้าที่ ๔๑๓-๔๑๔.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=1&page=413&pages=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=1&A=8675&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=1&A=8675&pagebreak=1#p413