อรรถกถาเล่มที่ ๑๑ หน้าที่ ๔๕.

ลกฺขณรสปจฺจุปฏฺฐานปทฏฺฐานานี"ติ, อยํ ญาตปริญฺญา. กตมา ตีรณปริญฺญา? เอวํ ญาตํ กตฺวา ปญฺจกฺขนฺเธ ตีเรติ อนิจฺจโต ทุกฺขโต โรคโตติ ทฺวาจตฺตาฬีสาย อากาเรหิ, อยํ ตีรณปริญฺญา. กตมา ปหานปริญฺญา? เอวํ ตีรยิตฺวา อคฺคมคฺเคน ปญฺจสุ ขนฺเธสุ ฉนฺทราคํ ปชหติ, อยํ ปหานปริญฺญา. อกฺขาตารํ น มญฺญตีติ เอวํ ตีหิ ปริญฺญาหิ ปญฺจกฺขนฺเธ ปริชานิตฺวา ขีณาสโว ภิกฺขุ อกฺขาตารํ ปุคฺคลํ น มญฺญติ. อกฺขาตารนฺติ กมฺมวเสน การกํ เวทิตพฺพํ, อกฺขาตพฺพํ กเถตพฺพํ ปุคฺคลํ น มญฺญติ, น ปสฺสตีติ อตฺโถ. กินฺติ อกฺขาตพฺพํ? "ติสฺโส"ติ วา "ปุสฺโส"ติ วา เอวํ เยน เกนจิ นาเมน วา โคตฺเตน วา ปกาเสตพฺพํ. ตญฺหิ ตสฺส น โหตีติ ตํ ตสฺส ขีณาสวสฺส น โหติ. เยน นํ วชฺชาติ เยน นํ "ราเคน รตฺโต"ติ วา "โทเสน ทุฏฺโฐ"ติ วา "โมเหน มุโฬฺห"ติ วาติ โกจิ วเทยฺย, ตํ การณํ ตสฺส ขีณาสวสฺส นตฺถิ. สเจ วิชานาสิ วเทหีติ สเจ เอวรูปํ ขีณาสวํ ชานาสิ, "ชานามี"ติ วเทหิ. โน เจ ชานาสิ, อถ "น ชานามี"ติ วเทหิ. ยกฺขาติ เทวตํ อาลปนฺโต อาห. อิติ อิมาย กถาย สนฺทิฏฺฐิโก นววิโธ โลกุตฺตรธมฺโม กถิโต. สาธูติ อายาจนตฺเถ นิปาโต. โย มญฺญตีติ โย อตฺตานํ "อหํ สโม"ติ วา "วิเสสี"ติ วา "นิหีโน"ติ วา มญฺญติ. เอเตน "เสยฺโยหมสฺมี"ติอาทโย ตโย มานา คหิตาว. เตสุ คหิเตสุ นว มานา คหิตาว โหนฺติ. โส วิวเทถ เตนาติ โส ปุคฺคโล เตเนว มาเนน เยน เกนจิ ปุคฺคเลน สทฺธึ "เกน มํ ตฺวํ ปาปุณาสิ, กึ ชาติยา ปาปุณาสิ, อุทาหุ โคตฺเตน, กุลปเทเสน, วณฺณโปกฺขรตาย, พาหุสจฺเจน, ธุตคุเณนา"ติ เอวํ วิวเทยฺย. อิติ อิมายปิ อุปฑฺฒคาถาย กาลิกา กามา กถิตา. ตีสุ วิธาสูติ ตีสุ มาเนสุ. "เอกวิเธน รูปสงฺคโห"ติอาทีสุ ^๑- หิ โกฏฺฐาโส "วิธา"ติ ^๒- วุตฺโต. "กถํวิธํ สีลวนฺตํ วทนฺติ, กถํวิธํ ปญฺญวนฺตํ วทนฺตี"ติอาทีสุ ^๓- อากาโร. ^๔- "ติสฺโส อิมา ภิกฺขเว วิธา, กตมา ติสฺโส? เสยฺโยหมสฺมีติ วิธา, @เชิงอรรถ: ^๑ อภิ. สงฺคณิ. ๓๔/๕๘๔/๑๖๘ รูปกณฺฑ ^๒ ฉ.ม. วิโธ ^๓ สํ. สคา. ๑๕/๙๕/๖๑ นนฺทนสุตฺต @^๔ ม. สภาโว, อฏฺฐสาสินี หน้า ๔๔๘ รูปวิภตฺติเอกกนิทฺเทสวณฺณนา

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๑ หน้าที่ ๔๕. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=11&page=45&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=11&A=1179&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=11&A=1179&modeTY=2&pagebreak=1#p45