ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
หน้า
แสดง
หน้า
คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย
อรรถกถาเล่มที่ ๑๒ ภาษาบาลี อักษรไทย สํ.อ. (สารตฺถ.๒)

หน้าที่ ๒๘๕-๒๘๖.

หน้าที่ ๒๘๕.

อุปายุปาทานาติ ตณฺหุปายทิฏฺุปายวเสน เทฺว อุปายา, กามุปาทานาทีนิ จตฺตาริ อุปาทานานิ จ. เจตโส อธิฏฺานาภินิเวสานุสยาติ อกุสลจิตฺตสฺส อธิฏฺานภูตา เจว อภินิเวสภูตา จ อนุสยภูตา จ. ตถาคตสฺสาติ สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส สพฺเพสมฺปิ หิ ขีณาสวานํ เอเต ปหีนาว, สตฺถุ ปน ขีณาสวภาโว โลเก อติปากโฏติ อุปริมโกฏิยา เอวํ วุตฺตํ. วิญฺาณธาตุยาติ อิธ วิญฺาณํ กสฺมา คหิตํ? กิเลสปฺปหานทสฺสนตฺถํ. กิเลสา หิ น เกวลํ จตูสุเยว ขนฺเธสุ ปหีนา ปหิยฺยนฺติ, ปญฺจสุปิ ปหิยฺยนฺติเยวติ กิเลสปฺปหานทสฺสนตฺถํ คหิตํ. เอวํ โข คหปติ อโนกสารี โหตีติ เอวํ กมฺมวิญฺาเณน โอกํ อสรนฺเตน อโนกสารี นาม โหติ. รูปนิมิตฺตนิเกสารวินิพนฺธาติ รูปเมว กิเลสานํ ปจฺจยฏฺเน นิมิตฺตํ, อารมฺมณกิริยสงฺขาเตน นิวาสนฏฺานฏฺเน นิเกตนฺติ รูปนิมิตฺตนิเกตํ. วิสาโร จ วินิพนฺโธ จ วิสารวินิพนฺธา. อุภเยนปิ หิ กิเลสานํ ปตฺถฏภาโว จ วินิพนฺธนภาโว จ วุตฺโต, รูปนิมิตฺตนิเกเต วิสารวินิพนฺธาติ รูปนิมิตฺตนิเกตวิสารวินิพนฺธา, ตสฺมา รูปนิมตฺตนิเกตมฺหิ อุปฺปนฺเนน กิเลสวิสาเรน เจว กิเลสพนฺธเนน จาติ อตฺโถ. นิเกตสารีติ วุจฺจตีติ อารมฺมณกรณวเสน นิวาสนฏฺานํ สารีติ วุจฺจติ. ปหีนาติ เต รูปนิมิตฺตนิเกตสิเลสวิสารวินิพนฺธา ปหีนา. กสฺมา ปเนตฺถ ปญฺจกฺขนฺธา "โอกา"ติ วุตฺตา. ฉ อารมฺมณานิ "นิเกตนฺ"ติ? ฉนฺทราคสฺส พลวทุพฺพลาย. สมาเนปิ หิ เอเตสํ อาลยฏฺเน วิเสสภาโว. โอโกติ นิจฺจนิวาสนํ เคหเมว วุจฺจติ, นิเกตนฺติ "อชฺช อสุกฏฺาเน กริสฺสามา"ติ กตสงฺเกตานํ นิวาสนฏฺานํ อุยฺยานาทิ. กตฺถ ยถา ปุตฺตทารธนธญฺปุณฺณเคเห ฉนฺทราโค พลวา โหติ, เอวํ อชฺฌตฺติเกสุ ขนฺเธสุ. ยถา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๖.

ปน อุยฺยานฏฺานาทีสุ ตโต ทุพฺพลตโร โหติ, เอวํ พาหิเรสุ ฉสุ อารมฺมเณสูติ ฉนฺทราคสฺส พลวทุพฺพลตาย เอวํ เทสนา กตาติ เวทิตพฺพา. สุขิเตสุ สุขิโตติ อุปฏฺาเกสุ ธนธญฺลาภาทิวเสน สุขิเตสุ "อิทานาหํ มนาปํ โภชนํ ลภิสฺสามี"ติ เคหสฺสิตสุเขน สุขิโต โหติ, เตหิ ปตฺตสมฺปตฺตึ ๑- อนุภวมาโน วิย จรติ. ทุกฺขิเตสุ ทุกฺขิโตติ เตสํ เกนจิเทว การเณน ทุกฺเข อุปฺปนฺเน สยํ ทฺวิคุเณน ทุกฺเขน ทุกฺขิโต โหติ. กิจฺจกรณีเยสูติ กิจฺจสงฺขาเตสุ กรณีเยสุ. เตสุ โยคํ อาปชฺชตีติ อุปโยคํ สยํ เตสํ กิจฺจานํ กตฺตพฺพตํ อาปชฺชติ. กาเมสูติ วตฺถุกาเมสุ. เอวํ โข คหปติ กาเมหิ อริตฺโต โหตีติ เอวํ กิเลสกาเมหิ อริตฺโต โหติ อนฺโตกามานํ ภาเวน อตุจฺโฉ. สุกฺกปจฺโข เตสํ อภาเวน ริตฺโต ตุจฺโฉติ เวทิตพฺโพ. ปุรกฺขราโนติ วตฺตํ ปุรโต กุรุมาโน. เอวํรูโป สิยนฺติอาทีสุ ทีฆรสฺสกาโฬทาตาทีสุ รูเปสุ "เอวํรูโป นาม ภเวยฺยนฺ"ติ ปตฺเถติ. สุขาทีสุ เวทนาสุ เอวํเวทโน นาม, นีลสญฺาทีสุ สญฺาสุ เอวํสญฺโ นาม, ปุญฺาภิสงฺขาราทีสุ สงฺขาเรสุ เอวํสงฺขารา นาม, จกฺขุวิญฺาณาทีสุ วิญฺาเณสุ "เอวํวิญฺาโณ นาม ภเวยฺยนฺ"ติ ปตฺเถติ. อปุรกฺขราโนติ วตฺตํ ปุรโต อกุรุมาโน. สหิตํ เม, อสหิตนฺเตติ ตุยฺหํ วจนํ อสหิตํ อสิลิฏฺ, มยฺหํ สหิตํ สิลิฏฺ มธุรํ มธุรปานสทิสํ. อธิจิณฺณนฺเต วิปราวตฺตนฺต ยํ ตุยฺหํ ทีเฆน กาเลน ปริจิตํ สุปคุณํ, ตํ มม วาทํ อาคมฺม สพฺพํ ขเณน วิปราวตฺตํ นิวตฺตํ. อาโรปิโต เต วาโทติ ตุยฺหํ โทโส มยา อาโรปิโต. จร วาทปฺปโมกฺขายาติ ตํ ตํ อาจริยํ อุปสงฺกมิตฺวา อุตฺตรึ ปริเยสนฺโต อิมสฺส วาทสฺส โมกฺขาย จร อาหิณฺฑาหิ. นิพฺเพเหิ วา สเจ ปโหสีติ อถ สยเมว ปโหสิ, อิเธว นิพฺเพเหีติ. ตติยํ. @เชิงอรรถ: สี. ลทฺธสมฺปตฺตึ, ก. ปตฺตสมฺปตฺตึ อตฺตโน


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้าที่ ๒๘๕-๒๘๖. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=12&page=285&pages=2&pagebreak=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=12&A=6281&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=12&A=6281&pagebreak=1#p285


จบการแสดงผล หน้าที่ ๒๘๕-๒๘๖.

บันทึก ๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]