อรรถกถาเล่มที่ ๑๓ หน้าที่ ๑๔๑.

๙-๑๐. ปญฺจกงฺคสุตฺตาทิวณฺณนา [๒๖๗-๒๖๘] นวเม ปญฺจกงฺโค ปตีติ ปญฺจงฺโคติ ตสฺส นามํ, วาสิผรสุนิขาทนทณฺฑมุคฺครกาฬสุตฺตนาฬิสงฺขาเตหิ วา ปญฺจหิ องฺเคหิ สมนฺนาคตตฺตา โส ปญฺจกงฺโคติ ปญฺาโต. ปตีติ วทฺฒกี เชฏฺโก. อุทายีตี ปณฺฑิตอุทายิตฺเถโร. ปริยายนฺติ การณํ. เทฺวปานนฺทาติ เทฺวปิ อานนฺท. ปริยาเยนาติ การเณน. เอตฺถ จ กายิกเจตสิกวเสน เทฺว เวทิตพฺพา, สุขาทิวเสน ติสฺโสปิ, อินฺทฺริยาทิกา ปญฺจ, ทฺวารวเสน จกฺขุสมฺผสฺสชาทิกา ฉ, อุปวิจารวเสน "จกฺขุนา รูปํ ทิสฺวา โสมนสฺสฏฺานิยํ รูปํ อุปวิจรตี"ติอาทิกา อฏฺารส, ฉ เคหสิตานิ โสมนสฺสานิ, ฉ เนกฺขมฺมสิตานิ, ฉ เคหสิตานิ โทมนสฺสานิ, ฉ เนกฺขมฺมสิตานิ, ฉ เคหสิตา อุเปกฺขา, ฉ เนกฺขมฺมสิตาติ เอวํ ฉตฺตึส. อตีเต ฉตฺตึส, อนาคเต ฉตฺตึส, ปจฺจุปฺปนฺเน ฉตฺตึสาติ เอวํ อฏฺสตํ เวทนา เวทิตพฺพา. ปญฺจิเม อานนฺท กามคุณาติ อยํ ปาฏิเยกฺโก อนุสนฺธิ. น เกวลญฺหิ เทฺว อาทึ กตฺวา เวทนา ภควตา ปญฺตฺตา, ปริยาเยน เอกาปิ เวทนา กถิตา, ตํ ทสฺเสนฺโต ปญฺจกงฺคถปติวาทํ อุปตฺถมฺเภตุํ อิมํ เทสนํ อารภิ. อภิกฺกนฺตตรนฺติ สุนฺทรตรํ. ปณีตตรนฺติ อตปฺปกตรํ. ^๑- เอตฺถ จ จตุตฺถชฺฌานโต ปฏฺาย อทุกฺขมสุขา วาทนา, สาปิ สนฺตฏฺเน ปณีตฏฺเน จ สุขนฺติ วุตฺตา. นิโรโธ อเวทยิตสุขวเสน สุขํ นาม ชาโต. ปญฺจกามคุณวเสน หิ อฏฺสมาปตฺติวเสน จ อุปฺปนฺนํ เวทยิตํ สุขํ นาม, นิโรโธ อเวทยิตสุขํ นาม. อิติ เวทยิตสุขํ วา โหตุ อเวทยิตสุขํ วา, นิทฺทุกฺขภาวสงฺขาเตน สุขฏฺเน เอกนฺตสุขเมว ชาตํ. @เชิงอรรถ: ^๑ ก. อาติปฺปตตรํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้าที่ ๑๔๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=13&page=141&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=13&A=3089&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=13&A=3089&pagebreak=1#p141