อรรถกถาเล่มที่ ๑๔ หน้าที่ ๔๓๓.

อิโต กิร สุวณฺณภูมิ สตฺตมตฺตานิ โยชนสตานิ โหติ, เอเกน วาเตน คจฺฉนฺตี นาวา สตฺตหิ อโหรตฺเตหิ คจฺฉติ. อเถกสฺมึ สมเย เอวํ คจฺฉนฺตี นาวา สตฺตาหํปิ นนฺทิยาวฏฺฏมจฺฉปิฏฺเฐเนว คตา. เอวํ โอทกานํ สตฺตานํ พหุภาโว เวทิตพฺโพ. อปิจ ถลฏฺฐานสฺส ปริตฺตภาเวน อุทกสฺส จ พหุภาเวนาปิ อยเมตฺถ อตฺโถ ^๑- เวทิตพฺโพ. ยถา หิ มหาตฬาเก เอโกว อุปฺปลคจฺโฉ อสฺส, จตฺตาเรว ปณฺณานิ, มชฺเฌว ^๒- เอกํ อุปฺปลมกุลํ อสฺส. เอวเมว ^๓- จตฺตาริ ปณฺณานิ วิย จตฺตาโร ทีปา, มชฺเฌ อุปฺปลมกุลํ วิย สิเนรุปพฺพโต, เสสอุทกํ วิย อุทกปริกฺขิตฺโต โอกาโส. ตสฺส มหนฺตภาโว อิทฺธิมนฺตานํ ปากโฏ โหติ. เตสํ หิ อากาเสน คจฺฉนฺตานํ จตฺตาโร มหาทีปา จตฺตาริ ปณฺณานิ วิย อุปฏฺฐหนฺติ, สิเนรุปพฺพโต มชฺเฌ อุปฺปลมกุลํ วิย, เสสํ อุทกํ วิย อุทกปริกฺขิตฺโต โอกาโส. เอวํ มหนฺเต อุทเก ชาตตฺตา โอทกาว พหุตรา เวทิตพฺพา. [๓๒๓] ทุติยาทีสุ อญฺญตฺร มนุสฺเสหีติ อิธ จตฺตาโร อปายา อญฺญตฺร มนุสฺเสหีติ อธิปฺเปตา. มชฺฌิเมสุ ชนปเทสูติ "ปุรตฺถิมาย ทิสาย กชงฺคลํ ^๔- นาม นิคโม, ตสฺส ปเรน มหาสาลา, ตโต ปรา ^๕- ปจฺจนฺติมา ชนปทา, โอรโต มชฺเฌ. ปุรตฺถิมทกฺขิณาย ทิสาย สลฺลวตี ^๖- นาม นที, ตโต ปรา ปจฺจนฺติมา ชนปทา, โอรโต มชฺเฌ. ทกฺขิณาย ทิสาย เสตกณฺณิกํ นาม นิคโม, ตโต ปรา ปจฺจนฺติมา ชนปทา, โอรโต มชฺเฌ. ปจฺฉิมาย ทิสาย ถูนํ ^๗- นาม พฺราหฺมณคาโม, ตโต ปรา ปจฺจนฺติมา ชนปทา, โอรโต มชฺเฌ. อุตฺตราย ทิสาย อุสีรทฺธโช นาม ปพฺพโต, ตโต ปรา ปจฺจนฺติมา ชนปทา, โอรโต มชฺเฌ"ติ เอวํ ^๘- ปริจฺฉินฺเน ชนปเทติ อตฺโถ. อยํ หิ ชนปโท มุทิงฺคสณฺฐาโน อุชุเกน กตฺถจิ อสีติโยชโน โหติ, กตฺถจิ โยชนสติโก, @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. อยมตฺโถ ^๒ ฉ.ม. ตสฺส จตฺตาริ จ, มชฺเฌ จ ^๓ ฉ.ม. เอวเมวํ ^๔ ฉ.ม. คชงฺคลํ @^๕ ก. ปรํ ^๖ ก. ปุรตฺถิมาย อนุทิสาย สาลวตี ^๗ ก. ถุนํ @^๘ วิ.มหา. ๕/๒๕๙/๒๔ จมฺมกฺขนฺธก

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๔ หน้าที่ ๔๓๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=14&page=433&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=14&A=10342&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=14&A=10342&modeTY=2&pagebreak=1#p433