อรรถกถาเล่มที่ ๑๔ หน้าที่ ๔๔๐.

ปริคฺคาหิกาย อนุปสฺสนาย อนุปสฺสนฺโตติ อตฺโถ. ธมฺเมสุ ธมฺมานุปสฺสีติ "ปญฺจวิธ- นีวรณานิ, ^๑- ปญฺจุปาทานกฺขนฺธา, ฉ อชฺฌตฺติกพาหิรายตนานิ, สตฺต โพชฺฌงฺคา, จตฺตาริ อริยสจฺจานี"ติ ^๒- เอวํ โกฏฺาสวเสน ปญฺจธา วุตฺเตสุ ธมฺเมสุ ปริคฺคาหิกาย ^๓- อนุปสฺสนาย เต ธมฺเม อนุปสฺสนฺโตติ อตฺโถ. เอตฺถ ปน เวทนานุปสฺสนาสติปฏฺาเน จ จิตฺตานุปสฺสนาสติปฏฺาเน จ สุทฺธอรูปสมฺมสนเมว กถิตํ, ธมฺมานุปสฺสนาสติปฏฺาเน รูปารูปสมฺมสนํ. อิมานิ ^๔- จตฺตาริปิ สติปฏฺานานิ โลกิยโลกุตฺตรมิสฺสกาเนว กถิตานีติ เวทิตพฺพานิ. [๓๙๔] อนุปฺปนฺนานนฺติ อนิพฺพตฺตานํ. ปาปกานนฺติ ลามกานํ. อกุสลานํ ธมฺมานนฺติ อโกสลฺลสมฺภูตานํ โลภาทิธมฺมานํ. อนุปฺปาทายาติ อนิพฺพตฺตนตฺถาย. ฉนฺทํ ชเนตีติ กตฺตุกมฺยตากุสลจฺฉนฺทํ อุปฺปาเทติ. วายมตีติ ปโยคํ ปรกฺกมํ กโรติ. วิริยํ อารภตีติ กายิกเจตสิกวิริยํ กโรติ. จิตฺตํ ปคฺคณฺหาตีติ เตเนว สหชาตวิริเยน จิตฺตํ อุกฺขิปติ. ปทหตีติ ปธานวิริยํ กโรติ. อุปฺปนฺนานนฺติ ชาตานํ นิพฺพตฺตานํ. กุสลานํ ธมฺมานนฺติ โกสลฺยสมฺภูตานํ ^๕- อโลภาทิธมฺมานํ. ิติยาติ ิตตฺถํ. อสมฺโมสายาติ อนสฺสนตฺถํ. ภิยฺโยภาวายาติ ปุนปฺปุนํ ภาวาย. เวปุลฺลายาติ วิปุลภาวาย. ภาวนายาติ วุฑฺฒิยา. ^๖- ปาริปูริยาติ ปริปูรณตฺถาย. อยํ ตาว จตุนฺนํ สมฺมปฺปธานานํ เอกปทิโก อตฺถุทฺธาโร. อยํ ปน สมฺมปฺปธานกถา นาม ทุวิธา โลกิยา โลกุตฺตรา จ. ตตฺถ โลกิยา สพฺพปุพฺพภาเค โหติ, สา กสฺสปสํยุตฺตปริยาเยน โลกิยมคฺคกฺขเณเยว เวทิตพฺพา. วุตฺตญฺหิ ตตฺถ:- ^๗- "จตฺตาโรเม อาวุโส สมฺมปฺปธานา. กตเม จตฺตาโร. ^๗- อิธาวุโส ภิกฺขุ `อนุปฺปนฺนา เม ปาปกา อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชมานา อนตฺถาย @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. ปญฺจ นีวรณานิ ^๒ ที.ม. ๑๐/๓๘๒-๓๘๖/๒๕๕, ม.มู. ๑๒/๑๑๕-๑๑๙/๘๓, @อภิ.วิ. ๓๕/๓๖๗/๒๓๗ ^๓ ฉ.ม. ธมฺมปริคฺคาหิกาย ^๔ ฉ.ม. อิติ อิมานิ @^๕ ฉ.ม. โกสลฺลสมฺภูตานํ ^๖ ฉ.ม. วฑฺฒิยา ^๗-๗ ปาลิยํ อิเม ปาา น ทิสฺสนฺติ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๔ หน้าที่ ๔๔๐. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=14&page=440&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=14&A=10491&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=14&A=10491&pagebreak=1#p440