ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
หน้า
แสดง
หน้า
คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย
อรรถกถาเล่มที่ ๑๕ ภาษาบาลี อักษรไทย องฺ.อ. (มโนรถ.๒)

หน้าที่ ๑๑๕-๑๑๖.

หน้าที่ ๑๑๕.

อถสฺส สตฺถา ตสฺมาติหาติ เทสนํ อารภิ. ตตฺถ อิมสฺมึ จ สวิญฺาณเกติ- อาทิ วุตฺตนยเมว. อจฺเฉชฺชิ ๑- ตณฺหนฺติ มคฺคาณสตฺเถน ตณฺหํ ฉินฺทิ. วิวฏฺฏยิ ๒- สญฺโชนนฺติ ทสวิธมฺปิ สํโยชนํ สมูลกํ อุพฺพตฺเตตฺวา ฉฑฺเฑสิ. สมฺมามานาภิสมยา อนฺตมกาสิ ทุกฺขสฺสาติ สมฺมาอุปาเยน สมฺมาปฏิปตฺติยา นววิธสฺส มานสฺส ปหานาภิสมยวเสน วฏฺฏทุกฺขสฺส อนฺตมกาสิ. อิทญฺจ ปน เมตํ สาริปุตฺต สนฺธาย ภาสิตนฺติ สาริปุตฺต มยา ปารายเน อุทยปเญฺห อิทํ ผลสมาปตฺติเมว สนฺธาย เอตํ ภาสิตํ. อิทานิ ยํ ตํ ภควตา ภาสิตํ, ตํ ทสฺเสตุํ ๒- ปหานํ กามสญฺานนฺติอาทิ อารทฺธํ. อุทยปเญฺหว ๓- เอตํ "ปหานํ กามฉนฺทานนฺ"ติ ๔- อาคตํ, อิธ ปน องฺคุตฺตรภาณเกหิ "กามสญฺานนฺ"ติ อาโรปิตํ. ตตฺถ พฺยญฺชนเมว นานํ, อตฺโถ ปน เอโกเยว. กามสญฺานนฺติ กาเม อารพฺภ อุปฺปนฺนสญฺานํ, อฏฺหิ วา โลภสหคตจิตฺเตหิ สหชาตสญฺานํ. โทมนสฺสาน จูภยนฺติ เอตาสญฺจ กามสญฺานํ เจตสิกโทมนสฺสานญฺจาติ อุภินฺนมฺปิ ปหานํ ปฏิปฺปสฺสทฺธิปฺปหานสงฺขาตํ อรหตฺตผลํ อญฺาวิโมกฺขํ ปพฺรูมีติ อตฺโถ. นิทฺเทเส ปน "กามจฺฉนฺทสฺส จ โทมนสฺสสฺส จ ทฺวินฺนมฺปิ ปหานํ วูปสมํ ปฏินิสฺสคฺคํ ปฏิปฺปสฺสทฺธึ อมตํ นิพฺพานนฺ"ติ ๕- วุตฺตํ, ตํ อตฺถุทฺธารวเสน วุตฺตํ. ปหานนฺติ หิ ขีณาการสงฺขาโต วูปสโมปิ วุจฺจติ, กิเลสปฏินิสฺสชฺชนโต ๖- มคฺโคปิ, กิเลสปฏิปฺปสฺสทฺธิสงฺขาตํ ผลมฺปิ, ยํ อาคมฺม กิเลสา ปหิยฺยนฺติ, ตํ อมตํ นิพฺพานนฺติ. ตสฺมา ตตฺถ ตานิ ปทานิ อาคตานิ. "อญฺาวิโมกฺขํ ปพฺรูมี"ติ วจนโต ปน อรหตฺตผลเมว อธิปฺเปตํ. ถีนสฺส จ ปนูทนนฺติ ๗- ถีนสฺส ปนูทนนฺเต อุปฺปนฺนตฺตา อรหตฺตผลเมว อธิปฺเปตํ. กุกฺกุจฺจานํ นิวารณนฺติ @เชิงอรรถ: ฉ. อจฺเฉจฺฉิ สี.,อิ. วาวตฺตยิ ฉ.ม. ทสฺเสนฺโต ฉ.ม.,อิ. อุทยปเญฺห จ @ ขุ.สุ. ๒๕/๑๑๑๓/๕๔๗ อุทยมาณวกปญฺหา, ขุ.จูฬ. ๓๐/๔๔๔/๒๑๔ @อุทยมาณวกปญฺหานิทฺเทส (สฺยา) ขุ.จูฬ. ๓๐/๔๔๒/๒๑๒ @อุทยมาณวกปญฺหานิทฺเทส (สฺยา) ฉ.ม. กิเลเส ปฏินิสฺสชฺชนฺโต, @สี.,อิ. กิเลสปฏิสฺสชโน ฉ.ม.,อิ. ปนูทนนฺติปิ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑๖.

กุกฺกุจฺจนิวารณสฺส มคฺคสฺส อนนฺตรํ อุปฺปนฺนตฺตา ผลเมว อธิปฺเปตํ. อุเปกฺขาสติสํสุทฺธนฺติ จตุตฺถชฺฌานิเก ผเล อุปฺปนฺนาย อุเปกฺขาย จ สติยา จ สํสุทฺธํ. ธมฺมตกฺกปุเรชวนฺติ ธมฺมตกฺโก วุจฺจติ สมฺมาสงฺกปฺโป, โส อาทิโต โหติ, ปุรโต โหติ, ปุพฺพงฺคโม โหติ อญฺาวิโมกฺขสฺสาติ ธมฺมตกฺกปุเรชโว. ตํ ธมฺมตกฺกปุเรชวํ. อญฺาวิโมกฺขนฺติ อญฺินฺทฺริยปริโยสาเน อุปฺปนฺนํ วิโมกฺขํ, อญฺาย วา วิโมกฺขํ อญฺาวิมุตฺตนฺติ ๑- อตฺโถ. อวิชฺชาย ปเภทนนฺติ อวิชฺชาย ปเภทนนฺเต อุปฺปนฺนตฺตา, อวิชฺชาย ปเภทนํ, สนฺตํ ๒- วา นิพฺพานํ อารพฺภ อุปฺปนฺนตฺตา เอวํลทฺธนามํ อรหตฺตผลเมว. อิติ สพฺเพหิปิ อิเมหิ ปหานนฺติอาทีหิ ปเทหิ อรหตฺตผลเมว ปกาสิตนฺติ เวทิตพฺพํ. ๔. นิทานสุตฺตวณฺณนา [๓๔] จตุตฺเถ นิทานานีติ การณานิ. กมฺมานนฺติ วฏฺฏคามิกกมฺมานํ. โลโภ นิทานํ กมฺมานํ สมุทยายาติ ลุพฺภนปลุพฺภนสภาโว โลโภ วฏฺฏคามิกกมฺมานํ สมุทยาย ปิณฺฑิกรณตฺถาย นิทานํ การณํ ปจฺจโยติ อตฺโถ. โทโสติ ทุสฺสน- ปทุสฺสนสภาโว โทโส. โมโหติ มุยฺหนปมุยฺหนสภาโว ๓- โมโห. โลภปกตนฺติ โลเภน ปกตํ, โลภาภิภูเตน ลุทฺเธน หุตฺวา กตกมฺมนฺติ อตฺโถ. โลภโต ชาตนฺติ โลภชํ. โลโภ นิทานมสฺสาติ โลภนิทานํ. โลโภ สมุทโย อสฺสาติ อโลภสมุทยํ. สมุทโยติ ปจฺจโย, โลภปจฺจยนฺติ อตฺโถ. ยตฺถสฺส อตฺตภาโว นิพฺพตฺตตีติ ยสฺมึ าเน อสฺส โลภชกมฺมวโต ปุคฺคลสฺส อตฺตภาโว นิพฺพตฺตติ, ขนฺธา ปาตุภวนฺติ. ตตฺถ ตํ กมฺมํ วิปจฺจตีติ เตสุ ขนฺเธสุ ตํ กมฺมํ วิปจฺจติ. ทิฏฺเ วา ธมฺเมติอาทิ ยสฺมา ตํ กมฺมํ ทิฏฺธมฺมเวทนียํ วา @เชิงอรรถ: ฉ.ม.,อิ. วา วิโมกฺขํ อญฺาวิโมกฺขํ, ปญฺาวิมุตฺตนฺติ @ ฉ.ม.,อิ. ปเภทนสงฺขาตํ ม. มุยฺหนสมฺมุยฺหนสภาโว


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้าที่ ๑๑๕-๑๑๖. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=15&page=115&pages=2&pagebreak=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=15&A=2578&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=15&A=2578&pagebreak=1#p115


จบการแสดงผล หน้าที่ ๑๑๕-๑๑๖.

บันทึก ๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]