อรรถกถาเล่มที่ ๑๕ หน้าที่ ๑๖๔.

เตนหีติ อิทํ ภควา นํ อายาจนฺตํ ^๑- ทิสฺวา "อิทานิสฺส ปญฺหํ กเถตุํ กาโล"ติ ตฺวา อาห. ตสฺสตฺโถ:- ยสฺมา มํ อายาจสิ, ตสฺมา สุณาหีติ. วิวิจฺเจว กาเมหีติอาทิ วิสุทฺธิมคฺเค ^๒- วิตฺถาริตเมว. อิธ ปเนตํ ทฺวินฺนํ ^๓- วิชฺชานํ ปุพฺพภาคปฏิปตฺติทสฺสนตฺถํ วุตฺตนฺติ เวทิตพฺพํ. ตตฺถ ทฺวินฺนํ วิชฺชานํ อนุปทวณฺณนา เจว ภาวนานโย จ วิสุทฺธิมคฺเค ^๔- วิตฺถาริโตว. ปมา วิชฺชาติ ปมํ อุปฺปนฺนาติ ปมา, วิทิตกรณฏฺเน วิชฺชา. กึ วิทิตํ กโรตีติ ^๕-? ปุพฺเพนิวาสํ. อวิชฺชาติ ตสฺเสว ปุพฺเพนิวาสสฺส อวิทิตกรณฏฺเนปิ ตปฺปฏิจฺฉาทโก โมโห วุจฺจติ. ตโมติ เสฺวว โมโห ปฏิจฺฉาทกฏฺเน ตโมติ วุจฺจติ. อาโลโกติ สาเยว วิชฺชา โอภาสกรณฏฺเน อาโลโกติ วุจฺจติ. เอตฺถ จ วิชฺชา อธิคตาติ อยํ อตฺโถ, เสสํ ปสํสาวจนํ. โยชนา ปเนตฺถ อยมสฺส วิชฺชา อธิคตา, อถสฺส อธิคตวิชฺชสฺส อวิชฺชา วิหตา วินฏฺาติ อตฺโถ. กสฺมา? ยสฺมา วิชฺชา อุปฺปนฺนา. อิตรสฺมึปิ ปททฺวเย เอเสว นโย. ยถาตนฺติ เอตฺถ ยถาติ โอปมฺมํ, ตนฺติ นิปาตมตฺตํ. สติยา อวิปฺปวาเสน อปฺปมตฺตสฺส. วิริยาตาเปน อาตาปิโน. กาเย จ ชีวิเต จ อนเปกฺขตาย ปหิตตฺตสฺสาติ. ^๖- เปสิตตฺตสฺสาติ อตฺโถ. อิทํ วุตฺตํ โหติ:- ยถา อปฺปมตฺตสฺส อาตาปิโน ปหิตตฺตสฺส วิหรโต อวิชฺชา วิหญฺเยฺย, วิชฺชา อุปฺปชฺเชยฺย. ตโม วิหญฺเยฺย, อาโลโก อุปฺปชฺเชยฺย. เอวเมตสฺส ^๗- อวิชฺชา วิหตา, วิชฺชา อุปฺปนฺนา. ตโม วิหโต, อาโลโก อุปฺปนฺโน. เอตสฺส เตน ปธานานุโยคสฺส อนุรูปเมว ผลํ ลทฺธนฺติ. ปุพฺเพนิวาสกถา นิฏฺิตา. จุตูปปาตกถายํ วิชฺชาติ ทิพฺพจกฺขุาณวิชฺชา. อวิชฺชาติ สตฺตานํ จุติปฏิสนฺธิจฺฉาทิกา ^๘- อวิชฺชา. เสสํ วุตฺตนยเมว. @เชิงอรรถ: ^๑ สี.,อิ. อายาจนํ ^๒ วิสุทฺธิ. ๑/๑๗๗ ปวีกสิณนิทฺเทส ^๓ ฉ. ติสฺสนฺนํ @^๔ วิสุทฺธิ. ๒/๒๕๐อภิญฺานิทฺเทส ^๕ ฉ.ม.,อิ. กโรติ ^๖ ฉ.ม. อิติ-สทฺโท น @ทิสฺสติ ^๗ ฉ.ม. เอวเมว ตสฺส ^๘ ฉ.ม.,อิ. จุติปฏิสนฺธิปฺปฏิจฺฉาทิกา

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้าที่ ๑๖๔. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=15&page=164&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=15&A=3744&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=15&A=3744&pagebreak=1#p164