อรรถกถาเล่มที่ ๑๕ ภาษาบาลี อักษรไทย
องฺ.อ. (มโนรถ.๒)
หน้าที่ ๓๕๓.

     อุฏฺฐานวิริยาธิคเตหีติ อุฏฺฐานสงฺขาเตน วิริเยน อธิคเตหิ. พาหาพลปริจิเตหีติ
พาหาพเลน ปริจิเตหิ วฑฺฒิเตหิ. เสทาวกฺขิตฺเตหีติ อวกฺขิตฺตเสเทหิ, เสทํ
มุญฺจิตฺวา วายาเมน ปโยเคน สมธิคเตหีติ ๑- อตฺโถ. ธมฺมิเกหีติ ธมฺมยุตฺเตหิ.
ธมฺมลทฺเธหีติ ทสกุสลกมฺมปถธมฺเม อโกเปตฺวา ลทฺเธหิ. ปตฺตกมฺมานีติ ยุตฺตกมฺมานิ
อนุจฺฉวิกกมฺมานิ. สุเขตีติ สุขิตํ กโรติ. ปีเณตีติ ปีณิตํ พลสมฺปนฺนํ กโรติ.
ฐานํ คตํ โหตีติ การณคตํ โหติ. กึ ปน ตนฺติ? จตูสุ ปตฺตกมฺเมสุ เอกํ โภเคหิ
กตฺตพฺพํ กมฺมํ โภคชาตเมว ฐานํ คตํ. ปตฺตคตนฺติ ยุตฺตปฺปตฺตฏฺฐานคตํ. อายตนโส
ปริภุตฺตนฺติ การเณเนว ปริภุตฺตํ โภคชาตํ โหติ.
     ปริโยธาย วตฺตตีติ ปิทหิตฺวา วตฺตติ. ยถา อคฺคิอาทีหิ อุปฺปนฺนาสุ อาปทาสุ,
เอวํ อาทิตฺตเคหนิพฺพาปนาทีนํ อตฺถาย ธนปริจฺจาคํ กตฺวา ตาสํ อาปทานํ
มคฺคํ ปิทหติ นิวาเรติ. โสตฺถึ อตฺตานํ กโรตีติ นิรุปทฺทวํ เขมํ อตฺตานํ
กโรติ. ญาติพลินฺติ ญาตกานํ พลึ. อติถิพลินฺติ อาคนฺตุกานํ พลึ. ปุพฺพเปตพลินฺติ
ปรโลกคตานํ ญาตกานํ พลึ. ราชพลินฺติ รญฺโญ กตฺตพฺพยุตฺตกํ ราชพลึ.
เทวตาพลินฺติ เทวตานํ กตฺตพฺพพลึ. สพฺพเมตํ เตสํ เตสํ ยถานุจฺฉวิกวเสน
ทาตพฺพทานสฺส อธิวจนํ.
     ขนฺติโสรจฺเจ นิวิฏฺฐาติ อธิวาสนกฺขนฺติยญฺจ สุสีลตาย จ นิวิฏฺฐา. เอกมตฺตานํ
ทเมนฺตีติ เอกํ อตฺตโนว อตฺตภาวํ อินฺทฺริยทเมน ทเมนฺติ. สเมนฺตีติ อตฺตโน จิตฺตํ
กิเลสวูปสมเนน สเมนฺติ. ปรินิพฺพาเปนฺตีติ กิเลสปรินิพฺพาเนเนว ปรินิพฺพาเปนฺติ.
อุทฺธคฺคิกนฺติอาทีสุ อุปรูปริภูมีสุ ผลทานวเสน อุทฺธมคฺคมสฺสาติ อุทฺธคฺคิกา.
สคฺคสฺส หิตาติ ตตฺรุปปตฺติชนนโต ๒- โสวคฺคิกา. นิพฺพตฺตฏฺฐาเน สุโข วิปาโก
อสฺสาติ สุขวิปากา. สุฏฺฐุ อคฺคานํ ทิพฺพวณฺณาทีนํ ทสนฺนํ วิเสสานํ นิพฺพตฺตนโต
สคฺคสํวตฺตนิกา, เอวรูปํ ทกฺขิณํ ปติฏฺฐาเปตีติ อตฺโถ.
@เชิงอรรถ: ๑ สี. สํหเตหีติ, ก. สมคเตหีติ      ๒ ม. หิตา ตตฺรฺปปตฺติชนกา


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้าที่ ๓๕๓.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=15&page=353&pages=1&modeTY=2&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=15&A=8166&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=15&A=8166&modeTY=2&pagebreak=1#p353