อรรถกถาเล่มที่ ๑๕ หน้าที่ ๔๓.

ตตฺถ อิธาติ อิมสฺมึ สาสเน. สีลวา โหตีติ จตุปาริสุทฺธิสีเลน สมฺปนฺโน ^๑- โหติ. อิติ เถโร เอตฺตาวตา ^๒- จตุปาริสุทฺธิสีลํ อุทฺทิสิตฺวา "ปาติโมกฺข- สํวรสํวุโต"ติ อิมินา ตตฺถ เชฏฺกสีลํ วิตฺถาเรตฺวา ทสฺเสสีติ ทีปวิหารวาสี สุธมฺมตฺเถโร ^๓- อาห. อนฺเตวาสิโก ปนสฺส ติปิฏกจูฬนาคตฺเถโร อาห "อุภยถาปิ ปาติโมกฺขสํวโรว วุตฺโต. ปาติโมกฺขสํวโรเยว หิ สีลํ, อิตรานิ ปน ตีณิ สีลนฺติ วุตฺตฏฺานํ นาม อตฺถี"ติ อนนุชานนฺโต อุตฺตรึ อาห:- อินฺทฺริยสํวโร นาม ฉทฺวารรกฺขามตฺตกเมว, อาชีวปาริสุทฺธิ ธมฺเมน สเมน ปจฺจยุปฺปตฺติมตฺตกํ, ปจฺจยสนฺนิสฺสิตํ ปฏิลทฺธปจฺจเย "อิทมตฺถนฺ"ติ ปจฺจเวกฺขิตฺวา ปริภุญฺชนมตฺตกํ, นิปฺปริยาเยน ปน ปาติโมกฺขสํวโรว สีลํ. ยสฺส ภินฺโน ^๔- อยํ ฉินฺนสีโส วิย ปุริโส หตฺถปาเท เสสานิ รกฺขิสฺสตีติ น วตฺตพฺโพ. ยสฺส ปน โส อโรโค, อยํ อจฺฉินฺนสีโส วิย ปุริโส ชีวิตํ เสสานิ ปุน ปากติกานิ กตฺวา รกฺขิตุํ สกฺโกติ. ตสฺมา สีลวาติ อิมินา ปาติโมกฺขสํวรํ นิทฺทิสิตฺวา ^๕- ตํ วิตฺถาเรนฺโต "ปาติโมกฺข- สํวรสํวุโต"ติอาทิมาหาติ. ตตฺถ ปาติโมกฺขสํวรสํวุโตติ ปาติโมกฺขสํวเรน สมนฺนาคโต. อาจารโคจร- สมฺปนฺโนติ อาจาเรน จ โคจเรน จ สมฺปนฺโน. อณุมตฺเตสูติ อปฺปมตฺตเกสุ. วชฺเชสูติ อกุสเลสุ ธมฺเมสุ. ภยทสฺสาวีติ ภยทสฺสี. สมาทายาติ สมฺมา อาทิยิตฺวา. สิกฺขติ สิกฺขาปเทสูติ ตํ ตํ สิกฺขาปทํ สมาทิยิตฺวา สิกฺขติ. อปิจ สมาทาย สิกฺขติ สิกฺขาปเทสูติ ยงฺกิญฺจิ สิกฺขาปเทสุ สิกฺขาโกฏฺาเสสุ สิกฺขิตพฺพํ กายิกํ วา วาจสิกํ วา, ตํ สพฺพํ สมฺมา อาทาย สิกฺขติ. อยเมตฺถ สงฺเขโป, วิตฺถารโต ปน สพฺพาเนตานิ ปาติโมกฺขสํวราทีนิ ปทานิ วิสุทฺธิมคฺเค ^๖- วุตฺตานิ, จตุปาริสุทฺธิสีลํ จ สพฺพากาเรน วิภชิตฺวา ทสฺสิตํ. อญฺตรํ เทวนิกายนฺติ ฉสุ กามาวจรเทวฆฏาสุ ^๗- อญฺตรํ เทวฆฏํ. อาคามี โหตีติ เหฏฺา อาคามี โหติ. อาคนฺตา อิตฺถตฺตนฺติ @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม.,อิ....สีเลหิ สีลสมฺปนฺโน ^๒ ฉ.ม.,อิ. เอตฺตาวตา จ กิร @^๓ ฉ.ม. สุมฺมตฺเถโร ^๔ ฉ.ม.,อิ. ยสฺส โส ภินฺโน ^๕ ฉ.ม.,อิ. อุทฺทิสิตฺวา @^๖ วิสุทฺธิ. ๑/๒๐ สีลนิทฺเทส ^๗ ม. กามาวจรเทเวสุ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้าที่ ๔๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=15&page=43&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=15&A=969&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=15&A=969&pagebreak=1#p43