อรรถกถาเล่มที่ ๑๕ ภาษาบาลี อักษรไทย
องฺ.อ. (มโนรถ.๒)
หน้าที่ ๙๗-๙๘.

หน้าที่ ๙๗.
                      ๑๐. ทุติยปาปณิกสุตฺตวณฺณนา
      [๒๐] ทสเม จกฺขุมาติ ปญฺญาจกฺขุมา โหติ. ๑- วิธุโรติ วิสิฏฺฐธุโร
อุตฺตมธุโร ญาณสมฺปยุตฺเตน วิริเยน สมนฺนาคโต. นิสฺสยสมฺปนฺโนติ อวสฺสยสมฺปนฺโน
ปติฏฺฐาสมฺปนฺโน. ปณิยนฺติ วิกฺกายิกภณฺฑํ. เอตฺตกํ มูลํ ภวิสฺสติ เอตฺตโก
อุทฺรโยติ ตสฺมึ "เอวํ กีตํ เอวํ วิกฺกยมานนฺ"ติ ๒- วุตฺตปริยาเยน กเยน ตํ กีตํ,
ตํ กยสงฺขาตํ ๒- มูลํ เอตฺตกํ ภวิสฺสติ. โย จ ตสฺมึ วิกฺกยมาเน วิกฺกโย, ตสฺมึ
วิกฺกเย เอตฺตโก อุทฺรโย ภวิสฺสติ, เอตฺติกา วฑฺฒีติ อตฺโถ.
      กุสโล โหติ ปณิยํ เกตุญฺจ วิกฺเกตุญฺจาติ สุลภฏฺฐานํ คนฺตฺวา กิณนฺโต
ทุลฺลภฏฺฐานํ คนฺตฺวา วิกฺกิณนฺโต จ เอตฺถ กุสโล นาม โหติ, ทสคุณํปิ
วีสติคุณํปิ ลาภํ ลภติ.
      อทฺธาติ อิสฺสรา พหุนา นิกฺขิตฺตธเนน สมนฺนาคตา. มหทฺธนาติ
วฬญฺชนกวเสน มหทฺธนา. มหาโภคาติ อุปโภคปริโภคภณฺเฑน มหาโภคา.
ปฏิพโลติ กายพเลน เจว ญาณพเลน จ สมนฺนาคตตฺตา สมตฺโถ. อมฺหากญฺจ
กาเลน กาลํ อนุปฺปทาตุนฺติ อมฺหากญฺจ คหิตธนมูลิกํ วฑฺฒึ ๓- กาเลน กาลํ
อนุปฺปทาตุํ. นิปตนฺตีติ นิมนฺเตนฺติ. นิปทนฺตีติปิ ๔- ปาโฐ, อยเมวตฺโถ.
      กุสลานํ ธมฺมานํ อุปสมฺปทายาติ กุสลานํ ธมฺมานํ สมฺปทานตฺถาย
ปฏิลาภตฺถาย. ถามวาติ ญาณถาเมน สมนฺนาคโต. ทฬฺหปรกฺกโมติ ถิเรน
ญาณปรกฺกเมน สมนฺนาคโต. อนิกฺขิตฺตธุโรติ "อคฺคมคฺคํ อปาปุณิตฺวา อิมํ
วิริยธุรํ น ฐเปสฺสามี"ติ เอวํ อฏฺฐปิตธุโร.
      พหุสฺสุตาติ เอกนิกายเทฺวนิกายาทิวเสน พหุํ พุทฺธวจนํ สุตํ เอเตสนฺติ
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม.,อิ. ปญฺญาจกฺขุนา จกฺขุมา โหติ  ๒-๒. ม. วุตฺตํ ปาปณิเยน กเยน ตํ ตํ
@กีตสงฺขาตํ, ฉ. วุตฺตปณิเย เยน กเยน ตํ กีตํ, ตํ กยสงฺขาตํ   ๓ ม. วฑฺเฒตฺวา
@๔ ฉ.ม. นิปาเตนฺตีติปิ, สี.,อิ. นิวตฺตนฺตีติปิ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๙๘.
พหุสฺสุตา. อาคตาคมาติ เอโก นิกาโย เอโก อาคโม นาม, เทฺว นิกายา
เทฺว อาคมา นาม, ปญฺจ นิกายา ปญฺจ อาคมา นาม, เอเตสุ อาคเมสุ เยสํ
เอโกปิ อาคโม อาคโต ปคุโณ ปคฺคหิโต, ๑- เต อาคตาคมา นาม. ธมฺมธราติ
สุตฺตนฺตปิฏกธรา. วินยธราติ วินยปิฏกธรา. มาติกาธราติ เทฺวมาติกาธรา.
ปริปุจฺฉตีติ อตฺถานตฺถํ การณาการณํ ปุจฺฉติ. ปริปญฺหตีติ "อิมนฺนาม
ปุจฺฉิสฺสามี"ติ อญฺญาตุํ ลภติ ปริคฺคณฺหติ. ๒- เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมว.
      อิมสฺมึ ปน สุตฺเต ปฐมํ ปญฺญา อาคตา, ปจฺฉา วิริยญฺจ กลฺยาณ-
มิตฺตูปเสวนา จ. ตตฺถ ปฐมํ อรหตฺตํ ปตฺวา ปจฺฉา วิริยํ กตฺวา กลฺยาณมิตฺตา
เสวิตพฺพาติ น เอวํ อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพ, เทสนาย นาม เหฏฺฐิเมน วา ปริจฺเฉโท
โหติ อุปริเมน วา ทฺวีหิปิ วา โกฏีหิ. อิธ ปน อุปริเมน ปริจฺเฉโท เวทิตพฺโพ.
ตสฺมา กเถนฺเตน ปฐมํ กลฺยาณมิตฺตอุปนิสฺสยํ ทสฺเสตฺวา มชฺเฌ วิริยํ ทสฺเสตฺวา
ปจฺฉา อรหตฺตํ กเถตพฺพนฺติ.
                         รถการวคฺโค ทุติโย.
                           -----------
                  ๓. ปุคฺคลวคฺค ๑. สมิทฺธสุตฺตวณฺณนา
      [๒๑] ตติยสฺส ปฐเม ฌานผสฺสํ ปฐมํ ผุสติ, ปจฺฉา นิโรธํ นิพฺพานํ
สจฺฉิกโรตีติ กายสกฺขี. ทิฏฺฐนฺตํ ปตฺโตติ ทิฏฺฐิปฺปตฺโต. สทฺทหนฺโต วิมุตฺโตติ
สทฺธาวิมุตฺโต. ขมตีติ รุจฺจติ. อภิกฺกนฺตตโรติ อติสุนฺทรตโร. ปณีตตโรติ
อติปณีตตโร. สทฺธินฺทฺริยํ อธิมตฺตํ โหตีติ สมิทฺธตฺเถรสฺส กิร อรหตฺตมคฺคกฺขเณ
สทฺธินฺทฺริยํ ธุรํ อโหสิ, เสสานิ จตฺตาริ สหชาตินฺทฺริยานิ ตสฺเสว ปริวารานิ
อเหสุํ. อิติ เถโร อตฺตนา ปฏิวิทฺธมคฺคํ กเถนฺโต เอวมาห. มหาโกฏฺฐิตตฺเถรสฺส
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. ปวตฺติโต, สี.,อิ. ปวตฺตติ  ๒ ฉ.ม.,อิ. อญฺญาติ ตุเลติ ปริคฺคณฺหาติ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้าที่ ๙๗-๙๘.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=15&page=97&pages=2&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=15&A=2165&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=15&A=2165&modeTY=2&pagebreak=1#p97