อรรถกถาเล่มที่ ๑๖ ภาษาบาลี อักษรไทย
องฺ.อ. (มโนรถ.๓)
หน้าที่ ๑๕๐-๑๕๑.

หน้าที่ ๑๕๐.
ทุติยปเทปิ เอเสว นโย. ปริเยสนาปิ หิ ตสฺส นิสฺสนฺทวิปาโกติ. อิมสฺมึ สุตฺเต
วฏฺฏวิวฏฺฏํ กถิตํ.
                        ๑๐. สีหนาทสุตฺตวณฺณนา
     [๖๔] ทสเม อาสภณฺฐานนฺติ เสฏฺฐํ นิจฺจลฏฺฐานํ. สีหนาทนฺติ อภีตนาทํ
ปมุขนาทํ. พฺรหฺมจกฺกนฺติ เสฏฺฐํ ญาณจกฺกํ ปฏิเวธญาณญฺเจว เสสญาณญฺจ. ๑-
ฐานญฺจ ฐานโตติ การณญฺจ การณโต. ยมฺปีติ เยน ญาเณน. อิทมฺปิ ตถาคตสฺสาติ
อิทํปิ ฐานาฐานญาณํ ตถาคตสฺส ตถาคตพลํ นาม โหติ. เอวํ สพฺพปเทสุ
อตฺโถ เวทิตพฺโพ. กมฺมสมาทานานนฺติ สมาทิยิตฺวา กตานํ กุสลากุสลกมฺมานํ
กมฺมเมว วา กมฺมสมาทานํ. ฐานโส เหตุโสติ ปจฺจยโต เจว เหตุโต จ. ตตฺถ
คติอุปธิกาลปฺปโยคา วิปากสฺส ฐานํ, กมฺมํ เหตุ. ฌานวิโมกฺขสมาธิสมาปตฺตีนนฺติ
จตุนฺนํ ฌานานํ อฏฺฐนฺนํ วิโมกฺขานํ ติณฺณํ สมาธีนํ นวนฺนํ อนุปุพฺพสมาปตฺตีนญฺจ.
สงฺกิเลสนฺติ หานภาคิยํ ธมฺมํ. โวทานนฺติ วิเสสภาคิยํ ธมฺมํ. วุฏฺฐานนฺติ
"โวทานํปิ วุฏฺฐานํ, ตมฺหา ตมฺหา สมาธิมฺหา วุฏฺฐานํปิ วุฏฺฐานนฺ"ติ ๒- เอวํ
วุตฺตํ ปคุณชฺฌานญฺเจว ภวงฺคผลสมาปตฺติโย จ. เหฏฺฐิมํ เหฏฺฐิมญฺหิ ปคุณชฺฌานํ
อุปริมสฺส อุปริมสฺส ปทฏฺฐานํ โหติ, ตสฺมา "โวทานํปิ วุฏฺฐานนฺ"ติ วุตฺตํ.
ภวงฺเคน ปน สพฺพชฺฌาเนหิ วุฏฺฐานํ โหติ, ผลสมาปตฺติยา นิโรธสมาปตฺติโต วุฏฺฐานํ
โหติ. ตํ สนฺธาย "ตมฺหา ตมฺหา สมาธิมฺหา วุฏฺฐานํปิ วุฏฺฐานนฺ"ติ วุตฺตํ.
อเนกวิหิตนฺติอาทีนิ วิสุทฺธิมคฺเค ๓- วณฺณิตานิ. อาสวกฺขยญาณํ เหฏฺฐา
วุตฺตตฺถเมว. ปุริมสฺสาปิ ญาณตฺตยสฺส วิตฺถารกถํ อิจฺฉนฺเตน มชฺฌิมฏฺฐกถาย
มหาสีหนาทวณฺณนา ๔- โอโลเกตพฺพา. สมาหิตสฺสาติ เอกคฺคจิตฺตสฺส. สมาธิ มคฺโคติ
สมาธิ เอเตสํ
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. เทสนาญาณญฺจ  ๒ อภิ.วิ. ๓๕/๘๒๘/๔๑๙ ทสกนิทฺเทส
@๓ สุทฺธิ. ๒/๑๕๓ อภิญฺญานิทฺเทส  ๔ ป.สู. ๑/๑๔๖/๓๓๙
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๑๕๑.
ญาณานํ อธิคมาย อุปาโย. อสมาธีติ อเนกคฺคภาโว. กุมฺมคฺโคติ มิจฺฉามคฺโค.
อิมสฺมึ สุตฺเต ตถาคตสฺส ญาณพลํ กถิตนฺติ.
                          มหาวคฺโค ฉฏฺโฐ.
                        ----------------
                           ๗. เทวตาวคฺค
                      ๑. อนาคามิผลสุตฺตาทิวณฺณนา
     [๖๕-๖๗] สตฺตมสฺส ปฐเม อสฺสทฺธิยนฺติ อสฺสทฺธภาวํ. ทุปฺปญฺญตฺตนฺติ
นิปฺปญฺญภาวํ. ทุติเย ปมาทนฺติ สติวิปฺปวาสํ. ตติเย อาภิสมาจาริกนฺติ อุตฺตม-
สมาจารภูตํ วตฺตวเสน ปณฺณตฺติสีลํ. เสขธมฺมนฺติ เสขปณฺณตฺติสีลํ. สีลานีติ
จตฺตาริ มหาสีลานิ.
                      ๔. สงฺคณิการามสุตฺตวณฺณนา
     [๖๘] จตุตฺเถ สงฺคณิการาโมติ คณสงฺคณิการาโม. สุตฺตนฺติกคณาทีสุ ปน
คเณสุ อตฺตโน วา ปริสสงฺขาเต คเณ รมตีติ คณาราโม. ปวิเวเกติ กาย-
วิเวเก. จิตฺตสฺส นิมิตฺตนฺติ สมาธิวิปสฺสนาจิตฺตสฺส นิมิตฺตํ สมาธิวิปสฺสนาการํ.
สมฺมาทิฏฺฐินฺติ วิปสฺสนาสมฺมาทิฏฺฐึ. สมาธินฺติ มคฺคสมาธิญฺเจว ผลสมาธิญฺจ.
สํโยชนานีติ ทสสํโยชนานิ. นิพฺพานนฺติ อปจฺจยปรินิพฺพานํ.
                        ๕. เทวตาสุตฺตวณฺณนา
     [๖๙] ปญฺจเม โสวจสฺสตาติ สุพฺพจภาโว. กลฺยาณมิตฺตตาติ สุจิมิตฺตตา.
สตฺถุคารโวติ สตฺถริ คารวยุตฺโต. เอส นโย สพฺพตฺถ.


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๑๕๐-๑๕๑.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=16&page=150&pages=2&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=16&A=3384&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=16&A=3384&modeTY=2&pagebreak=1#p150