อรรถกถาเล่มที่ ๑๖ ภาษาบาลี อักษรไทย
องฺ.อ. (มโนรถ.๓)
หน้าที่ ๑๙๒.

                       ๕. อรกฺเขยฺยสุตฺตวณฺณนา
     [๕๘] ปญฺจเม นิมิตฺตนฺติ ธมฺมนิมิตฺตมฺปิ ปุคฺคลนิมิตฺตมฺปิ. อยญฺหิ อตฺตนา
เทสิเต ธมฺเม เอกปทมฺปิ ทุรกฺขาตํ อนิยฺยานิกํ อปสฺสนฺโต ธมฺมนิมิตฺตํ น
สมนุปสฺสติ, "ทุรกฺขาโต ตยา ธมฺโม น สฺวากฺขาโต"ติ อุฏฺฐหิตฺวา ปฏิปฺผรนฺตํ
เอกปุคฺคลํปิ อปสฺสนฺโต ปุคฺคลนิมิตฺตํ น สมนุปสฺสติ นาม. เสสทฺวเยปิ เอเสว
นโย. ฉฏฺฐสตฺตมานิ อุตฺตานานิเยว.
                       ๘. ปจลายมานสุตฺตวณฺณนา
     [๖๑] อฏฺฐเม ปจลายมาโนติ ตํ คามํ อุปนิสฺสาย เอกสฺมึ วนสณฺเฑ
สมณธมฺมํ กโรนฺโต สตฺตาหํ จงฺกมนวิริเยน นิมฺมถิตตฺตา กิลนฺตคตฺโต จงฺกมนโกฏิยํ
ปจลยมาโน นิสินฺโน โหติ. ปจลายสิ โนติ นิทฺทายสิ นุ. อนุมชฺชิตฺวาติ
ปริมชฺชิตฺวา. ๑- อาโลกสญฺญนฺติ มิทฺธวิโนทนอาโลกสญฺญํ. ทิวาสญฺญนฺติ ทิวาติ-
สญฺญํ. ยถา ทิวา ตถา รตฺตินฺติ ยถา ทิวา อาโลกสญฺญา อธิฏฺฐิตา, ตถา นํ
รตฺติมฺปิ อธิฏฺฐเหยฺยาสิ. ยถา รตฺตึ ตถา ทิวาติ ยถา จ เต รตฺตึ อาโลกสญฺญา
อธิฏฺฐิตา, ตถา นํ ทิวาปิ อธิฏฺฐเหยฺยาสิ. สปฺปภาสนฺติ ทิพฺพจกฺขุญาณตฺถาย
สโหภาสํ. ปจฺฉาปุเรสญฺญีติ ปุรโต จ ปจฺฉโต จ อภิหรณสญฺญาย สญฺญาวา.
อนฺโตคเตหิ อินฺทฺริเยหีติ พหิ อวิกฺขิตฺเตหิ อนฺโต อนุปวิฏฺเฐเหว ปญฺจหิ
อินฺทฺริเยหิ. มิทฺธสุขนฺติ นิทฺทาสุขํ. เอตฺตเกน ฐาเนน ภควา เถรสฺส มิทฺธวิโนทน-
กมฺมฏฺฐานํ กเถสิ. โสณฺฑนฺติ มานโสณฺฑํ. กิจฺจกรณียานีติ เอตฺถ อวสฺสํ
กตฺตพฺพานิ กิจฺจานิ, อิตรานิ กรณียานิ. มงฺกุภาโวติ นิตฺเตชตา โทมนสฺสตา.
เอตฺตเกน ฐาเนน สตฺถารา เถรสฺส ภิกฺขาจารวตฺตํ กถิตํ.
     อิทานิ ภสฺเส ปริยนฺตการิตาย สมาทเปตุํ ตสฺมาติหาติอาทิมาห. ตตฺถ
วิคฺคาหิกกถนฺติ "น ตฺวํ อิมํ ธมฺมวินยํ ชานาสี"ติอาทินยปฺปวตฺตวิคฺคาหิกกถา.
@เชิงอรรถ: ๑ สี. อปนิชิตฺวาติ ปริมทฺทิตฺวา


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๑๙๒.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=16&page=192&pages=1&modeTY=2&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=16&A=4277&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=16&A=4277&modeTY=2&pagebreak=1#p192