อรรถกถาเล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๒๘๖.

ตตฺถ ราคสฺสาติ ปญฺจกามคุณิกสฺส ราคสฺส. เมตฺตาติ เมตฺตากมฺมฏฺานํ. พฺยาปาทสฺส ปหานายาติ วุตฺตนเยเนว อุปฺปนฺนสฺส โกธสฺส ^๑- ปชหนตฺถาย. อานาปานสฺสตีติ โสฬสวตฺถุกา อานาปานสฺสติ. วิตกฺกูปจฺเฉทายาติ วุตฺตนเยเนว อุปฺปนฺนานํ วิตกฺกานํ อุปจฺเฉทนตฺถาย. อสฺมิมานสมุคฺฆาตายาติ อสฺมีติ อุปฺปชฺชนกสฺส นววิธสฺส ^๒- มานสฺส สมุคฺฆาตตฺถาย. อนตฺตสญฺา สณฺาตีติ อนิจฺจลกฺขเณ ทิฏฺเ อนตฺตลกฺขณํ ทิฏฺเมว โหติ. เอเตสุ หิ ตีสุ ลกฺขเณสุ เอกสฺมึ ทิฏฺเ อิตรทฺวยํ ทิฏฺเมว โหติ. เตน วุตฺตํ "อนิจฺจสญฺิโน ภิกฺขเว ^๓- อนตฺตสญฺา สณฺาตี"ติ. ทิฏฺเว ธมฺเม นิพฺพานนฺติ ทิฏฺเเยว ธมฺเม อปจฺจย- ปรินิพฺพานญฺจ ปาปุณาตีติ. อิมสฺมึ สุตฺเต วฏฺฏวิวฏฺฏํ กถิตํ. ๒. นิสฺสยสุตฺตวณฺณนา [๒] ทุติเย นิสฺสยสมฺปนฺโนติ ปติฏฺาสมฺปนฺโน. สทฺธนฺติ โอกปฺปนสทฺธํ. วิริยนฺติ กายิกเจตสิกํ วิริยํ. ยํสาติ ยํ อสฺส. อริยาย ปญฺายาติ สห วิปสฺสนาย มคฺคปญฺาย. สงฺขายาติ ชานิตฺวา. เอกํ ปฏิเสวตีติ เสทิตพฺพยุตฺตกํ เสวติ. อธิวาเสตีติ อธิวาเสตพฺพยุตฺตกํ อธิวาเสติ. ปริวชฺเชตีติ ปริวชฺเชตพฺพยุตฺตกํ ปริวชฺเชติ. วิโนเทตีติ นีหริตพฺพยุตฺตํ นีหรติ. เอวํ โข ภิกฺขูติ เอวํ โข ภิกฺขุ อุคฺคหปริปุจฺฉาวเสน เจว ธมฺมววตฺถานวเสน จ ปฏิเสวิตานิ ^๔- สุปฺปฏิวิทฺธานิ สุปจฺจกฺขานิ กตฺวา ปฏิเสวนฺโต อธิวาเสนฺโต ปริวชฺเชนฺโต วิโนเทนฺโต จ ภิกฺขุ นิสฺสยสมฺปนฺโน นาม โหตีติ. ๓. เมฆิยสุตฺตวณฺณนา [๓] ตติเย จาลิกายนฺติ เอวํนามเก นคเร. ตํ กิร จลปงฺกํ ^๕- นิสฺสาย กตตฺตา โอโลเกนฺตานํ จลมานํ วิย อุปฏฺาติ, ตสฺมา จาลิกาติ สงฺขํ คตํ. จาลิกาปพฺพเตติ @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. โกปสฺส ^๒ ฉ.ม. อยํ ปาโ น ทิสฺสติ ^๓ ม. เมฆิย @^๔ ฉ.ม. ปฏิเสวิตพฺพาทีนิ ^๕ ฉ.ม. จลมคฺคํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๒๘๖. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=16&page=286&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=16&A=6427&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=16&A=6427&pagebreak=1#p286