อรรถกถาเล่มที่ ๑๗ หน้าที่ ๖๕.

ยสฺมิญฺจายมายสฺมา นิพฺพินฺทมาโน อนุปุพฺเพน ทุกฺขสฺสนฺตมกาสิ, ตํ ธมฺมํ สนฺธาย ปญฺหํ ปุจฺฉติ. "สพฺเพ สตฺตา อาหารฏฺิติกา"ติ เถโร ปุคฺคลาธิฏฺานาย เทสนาย วิสฺสชฺเชติ. "กตมา จ ภิกฺขเว สมฺมาสติ, อิธ ภิกฺขเว ภิกฺขุ กาเย กายานุปสฺสี วิหรตี"ติ ^๑- เอวมาทีนิ เจตฺถ สุตฺตานิ เอวํ วิสฺสชฺชนยุตฺติสมฺภเว สาธกานิ. ยโต ^๒- เอตฺถ เยนาหาเรน สพฺเพ สตฺตา "อาหารฏฺิติกา"ติ วุจฺจนฺติ, โส อาหาโร ตํ วา เนสํ อาหารฏฺิติกตฺตํ "เอกนฺนาม กินฺ"ติ ปุฏฺเน เถเรน นิทฺทิฏฺนฺติ เวทิตพฺพํ. ตญฺหิ ภควตา อิธ เอกนฺติ อธิปฺเปตํ, น ตุ สาสเน โลเก วา อญฺ เอกํ นาม นตฺถีติ าเปตุํ วุตฺตํ. วุตฺตญฺเจตํ ^๓- ภควตา:- "เอกธมฺเม ภิกฺขเว ภิกฺขุ สมฺมา นิพฺพินฺทมาโน สมฺมา วิรชฺชมาโน สมฺมา วิมุจฺจมาโน สมฺมา ปริยนฺตทสฺสาวี สมฺมตฺตมภิสเมจฺจ ทิฏฺเว ธมฺเม ทุกฺขสฺสนฺตกโร โหติ. กตมสฺมึ เอกธมฺเม, สพฺเพ สตฺตา อาหารฏฺิติกา. อิมสฺมึ โข ภิกฺขเว เอกธมฺเม ภิกฺขุ สมฺมา นิพฺพินฺทมาโน ฯเปฯ ทุกฺขสฺสนฺตกโร โหติ. เอโก ปโญฺห เอโก อุทฺเทโส เอกํ เวยฺยากรณนฺติ อิติ ยนฺตํ วุตฺตํ, อิมเมตํ ปฏิจฺจ วุตฺตนฺ"ติ. ^๔- อาหารฏฺิติกาติ เจตฺถ ยถา "อตฺถิ ภิกฺขเว สุภนิมิตฺตํ, ตตฺถ อโยนิโสมนสิการพหุลีกาโร, อยมาหาโร อนุปฺปนฺนสฺส วา กามจฺฉนฺทสฺส อุปฺปาทายา"ติ ^๕- เอวมาทีสุ ปจฺจโย อาหาโรติ วุจฺจติ, เอวํ ปจฺจยมาหารสทฺเทน คเหตฺวา ปจฺจยฏฺิติตา ^๖- "อาหารฏฺิติกา"ติ วุตฺตา. จตฺตาโร ปน อาหาเร สนฺธาย "อาหารฏฺิติกา"ติ วุจฺจมาเน "อสญฺีสตฺตา ^๗- เทวา อเหตุกา อนาหารา อผสฺสกา ^๘- อเวทนิกา"ติ ^๙- วจนโต "สพฺเพ"ติ วจนมยุตฺตํ ภเวยฺย. ตตฺถ สิยา:- เอวมฺปิ วุจฺจมาเน "กตเม ธมฺมา สปฺปจฺจยา. ปญฺจกฺขนฺธา รูปกฺขนฺโธ ฯเปฯ วิญฺาณกฺขนฺโธ"ติ ^๑๐- วจนโต ขนฺธานํเยว @เชิงอรรถ: ^๑ สํ. มหา. ๑๙/๘/๘ วิภงฺคสุตฺต ^๒ ฉ.ม., อิ. ยโต น ทิสฺสติ @^๓ ฉ.ม. วุตฺตเญฺหตํ เอวมุปริปิ ^๔ อํ. ทสก. ๒๔/๒๗/๔๑ ปมมหาปญฺหาสุตฺต @^๕ สํ. มหา. ๑๙/๒๓๒/๙๑ ^๖ ฉ.ม. ปจฺจยฏฺิติกา ^๗ ฉ.ม., อิ. อสญฺสตฺตา @^๘ ฉ.ม. อเวทนกา ^๙ อภิ. วิ. ๓๕/๑๐๑๗/๕๑๐ ^๑๐ อภิ.สํ. ๓๔/๑๐๘๙/๒๕๕

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๗ หน้าที่ ๖๕. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=17&page=65&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=17&A=1691&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=17&A=1691&pagebreak=1#p65