อรรถกถาเล่มที่ ๒ ภาษาบาลี อักษรไทย
วินย.อ. (สมนฺต.๒)
หน้าที่ ๔๕๘-๔๕๙.

หน้าที่ ๔๕๘.
ปาโณติ เวทิตพฺโพ ฯ ตํ ขุทฺทกํปิ มหนฺตํปิ มาเรนฺตสฺส อาปตฺติ ฯ
นานากรณํ นตฺถิ ฯ มหนฺเต ปน อุปกฺกมมหนฺตตฺตา อกุสลมหตฺตํ
โหติ ฯ ปาเณ ปาณสญฺญีติ อนฺตมโส มญฺจปีฐํ โสเธนฺโต
มงฺกุณพีชเกปิ ปาณกสญฺญี นิกฺการุณิกตาย ตํ ภินฺทนฺโต อปเนติ
ปาจิตฺติยํ ฯ ตสฺมา เอวรูเปสุ ฐาเนสุ การุญฺญํ อุปฏฺฐเปตฺวา
อปฺปมตฺเตน วตฺตํ กาตพฺพํ ฯ เสสํ มนุสฺสวิคฺคเห วุตฺตนเยเนว
เวทิตพฺพํ สทฺธึ สมุฏฺฐานาทีหิ ฯ
                 สญฺจิจฺจปาณสิกฺขาปทํ ปฐมํ ฯ
     {๓๘๗} ทุติยสิกฺขาปเท ฯ สปฺปาณกนฺติ เย ปาณกา ปริโภเคน
มรนฺติ เตหิ ปาณเกหิ สปฺปาณกํ ฯ ตาทิสํ หิ ชานํ ปริภุญฺชโต
ปโยเค ปโยเค ปาจิตฺติยํ ฯ ปตฺตปูรํปิ อวิจฺฉินฺทิตฺวา เอกปฺปโยเคน
ปิวโต เอกา อาปตฺติ ฯ ตาทิเสน อุทเกน สามิสํ ปตฺตํ
อาวิชฺฌิตฺวา โธวโตปิ ตาทิเส อุทเก อุณฺหยาคุปตฺตํ นิพฺพาปยโตปิ
ตํ อุทกํ หตฺเถน วา อุฬุงฺเกน วา คเหตฺวา นหายโตปิ ปโยเค
ปโยเค ปาจิตฺติยํ ฯ อุทกโสณฺฑึ วา โปกฺขรณึ วา ปวิสิตฺวา
พหิ นิกฺขมนตฺถาย วีจึ อุฏฺฐาปยโตปิ ฯ โสณฺฑึ วา โปกฺขรณึ
วา โสเธนฺเตหิ ตโต คหิตอุทกํ อุทเกเยว อาสิญฺจิตพฺพํ ฯ
สมีปมฺหิ อุทเก อสติ กปฺปิยอุทกสฺส อฏฺฐ วา ทส วา ฆเฏ
อุทกสณฺฐานกปฺปเทเส อาสิญฺจิตฺวา ตตฺถ อาสิญฺจิตพฺพํ ฯ
ปวฏฺฏิตฺวา อุทเก ปติสฺสตีติ อุณฺหปาสาเณ อุทกํ นาสิญฺจิตพฺพํ ฯ
กปฺปิยอุทเกน ปน ปาสาณํ นิพฺพาเปตฺวา อาสิญฺจิตุํ วฏฺฏติ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๔๕๙.
     เสสเมตฺถ อุตฺตานเมว ฯ ติสมุฏฺฐานํ กิริยา สญฺญาวิโมกฺขํ
สจิตฺตกํ ปณฺณตฺติวชฺชํ กายกมฺมํ วจีกมฺมํ ติจิตฺตํ ติเวทนนฺติ ฯ
เอตฺถ จ ปฏงฺคปาณกานํ ปตนํ ญตฺวาปิ สุทฺธจิตฺตตาย ทีปุชฺชลเน
วิย สปฺปาณกภาวํ ญตฺวาปิ อุทกสญฺญาย ปริภุญฺชิตพฺพโต
ปณฺณตฺติวชฺชตา เวทิตพฺพาติ ฯ
                  สปฺปาณกสิกฺขาปทํ ทุติยํ ฯ
     {๓๙๒} ตติยสิกฺขาปเท ฯ อุกฺโกเฏนฺตีติ ตสฺส ตสฺส ภิกฺขุโน สนฺติกํ
คนฺตฺวา อกตํ กมฺมนฺติอาทีนิ วทนฺตา อุจฺจาเลนฺติ ยถาปติฏฺฐิตภาเวน
ปติฏฺฐาตุํ น เทนฺติ ฯ {๓๙๓} ยถาธมฺมนฺติ โย ยสฺส อธิกรณสฺส
วูปสมนาย ธมฺโม วุตฺโต เตเนว ธมฺเมนาติ อตฺโถ ฯ
นีหฏาธิกรณนฺติ นีหฏํ อธิกรณํ สตฺถารา วุตฺตธมฺเมเนว วูปสมิตํ
อธิกรณนฺติ อตฺโถ ฯ {๓๙๕} ธมฺมกมฺเม ธมฺมกมฺมสญฺญีติ เยน กมฺเมน
ตํ อธิกรณํ วูปสมิตํ ตญฺเจ ธมฺมกมฺมํ โหติ ตสฺมึ ธมฺมกมฺเม
อยํปิ ธมฺมกมฺมสญฺญี หุตฺวา ยทิ อุกฺโกเฏติ ปาจิตฺติยํ
อาปชฺชตีติ อตฺโถ ฯ เอเตน นเยน เสสปทานิปิ เวทิตพฺพานิ ฯ
อยเมตฺถ สงฺเขโป ฯ วิตฺถาโร ปน อิเมสํ จตุนฺนํ อธิกรณานํ
กติ อุกฺโกฏนาติอาทินา ๑- นเยน ปริวาเร วุตฺโต ฯ อฏฺฐกถาสุ ตํ
สพฺพํ อาหริตฺวา ตสฺเสวตฺโถ วณฺณิโต ฯ มยํ ปน นํ ตตฺเถว
วณฺณยิสฺสาม ฯ อิธ อาหริตฺวา วณฺณิยมาเน หิ สุฏฺฐุตรํ
สมฺโมโห ภเวยฺยาติ น ตํ วณฺณยิมฺหา ฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมว ฯ
@เชิงอรรถ: ๑. วิ. ปริวาร. ๘/๓๗๒.


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้าที่ ๔๕๘-๔๕๙.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=2&page=458&pages=2&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=2&A=9657&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=2&A=9657&modeTY=2&pagebreak=1#p458