อรรถกถาเล่มที่ ๒ ภาษาบาลี อักษรไทย
วินย.อ. (สมนฺต.๒)
หน้าที่ ๕๑๖-๕๒๐.

หน้าที่ ๕๑๖.
ธมฺมาติ เอวเมตฺถ อตฺโถ ทฏฺพฺโพ ฯ เสสํ มหาวิภงฺเค
วุตฺตนยเมวาติ ฯ
     สมนฺตปาสาทิกาย วินยสํวณฺณนาย ภิกฺขุนีวิภงเค ปาราชิกกณฺฑวณฺณนา
นิฏฺิตา ฯ
                 ------------
                 สตฺตรสกณฺฑวณฺณนา
         ปาราชิกานนฺตรสฺส    อยํ ทานิ ภวิสฺสติ
         สงฺฆาทิเสสกณฺฑสฺส    อนุตฺตานตฺถวณฺณนา ฯ
     {๖๗๘} อุทฺโทสิตนฺติ ภณฺฑมาโล ฯ มายฺโย เอวํ อวจาติ อยฺโย
มา เอวํ อวจ ฯ อปินฺวยฺยาติ อปินุ อยฺยา ฯ อจฺจาวทถาติ
อติกฺกมิตฺวา วทถ อกฺโกสถาติ วุตฺตํ โหติ ฯ {๖๗๙} อุสูยวาทิกาติ
มานุสูยวเสน โกธุสูยวเสน วิวทมานา ฯ ยสฺมา ปน สา อตฺถโต
อฏฺฏการิกา โหติ ตสฺมา อุสูยวาทิกา นาม อฏฺฏการิกา วุจฺจตีติ
ปทภาชเน วุตฺตํ ฯ เอตฺถ จ อฏฺโฏติ โวหาริกวินิจฺฉโย วุจฺจติ
ยํ ปพฺพชิตา อธิกรณนฺติปิ วทนฺติ ฯ ทุติยํ วา ปริเยสตีติ สกฺขึ
วา สหายํ วา ปริเยสติ ทุกฺกฏํ ฯ คจฺฉติ วาติ อุปสฺสโย วา
โหตุ ภิกฺขาจารมคฺโค วา ยตฺถ ิตาย อฏฺฏํ กริสฺสามีติ จิตฺตํ
อุปฺปชฺชติ ตโต โวหาริกานํ สนฺติกํ คจฺฉนฺติยา ปทวาเร ปทวาเร
ทุกฺกฏํ ฯ เอกสฺส อาโรเจตีติ ทฺวีสุ ชเนสุ ยสฺส กสฺสจิ เอกสฺส
กถํ โย โกจิ โวหาริกานํ อาโรเจติ ฯ ทุติยสฺส อาโรเจตีติ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๑๗.
เอตฺถาปิ เอเสว นโย ฯ อยํ ปเนตฺถ อสมฺโมหตฺถาย วิตฺถารกถา ฯ
ยตฺถ กตฺถจิ อนฺตมโส ภิกฺขุนีอุปสฺสยํ อาคเตปิ โวหาริเก
ทิสฺวา ภิกฺขุนี อตฺตโน กถํ อาโรเจติ ภิกฺขุนิยา ทุกฺกฏํ ฯ
อุปาสโก อตฺตโน กถํ อาโรเจติ ภิกฺขุนิยา ถุลฺลจฺจยํ ฯ ปมํ
อุปาสโก อตฺตโน กถํ อาโรเจติ ภิกฺขุนิยา ทุกฺกฏํ ฯ อถ สา
อตฺตโน กถํ อาโรเจติ ถุลฺลจฺจยํ ฯ ภิกฺขุนี อุปาสกํ วทติ มม
จ ตว จ กถํ ตฺวํเยว อาโรเจหีติ ฯ โส อตฺตโน วา กถํ
ปมํ อาโรเจตุ ภิกฺขุนิยา วา ปมาโรจเน ทุกฺกฏํ ทุติยาโรจเน
ถุลฺลจฺจยํ ฯ อุปาสโก ภิกฺขุนึ วทติ มม จ ตว จ กถํ ตฺวํเยว
อาโรเจหีติ เอตฺถาปิ เอเสว นโย ฯ ภิกฺขุนี กปฺปิยการเกน
กถาเปติ ฯ ตตฺถ กปฺปิยการโก วา ภิกฺขุนิยา กถํ ปมํ อาโรเจตุ
อิตโร วา อตฺตโน กถํ กปฺปิยการโก วา อุภินฺนํปิ กถํ อิตโร
วา อุภินฺนํปิ กถํ อาโรเจตุ ยถา วา ตถา วา อาโรจิยมาเน
ปเม อาโรจเน ภิกฺขุนิยา ทุกฺกฏํ ทุติเย ถุลฺลจฺจยํ ฯ
ยถา วา ตถา วา อาโรจิตํ ปน อุภินฺนํปิ กถํ สุตฺวา
โวหาริเกหิ วินิจฺฉเย กเต อฏฺฏปริโยสานํ นาม โหติ ตสฺมึ
อฏฺฏปริโยสาเน ภิกฺขุนิยา ชเยปิ ปราชเยปิ สงฺฆาทิเสโส ฯ สเจ ปน
คติคตํ อธิกรณํ โหติ สุตปุพฺพํ โวหาริเกหิ อถ เต ภิกฺขุนิญฺจ
อฏฺฏการกญฺจ ทิสฺวาว ตุมฺหากํ กถนกิจฺจํ นตฺถิ ชานาม มยํ
เอตมตฺถนฺติ สยเมว วินิจฺฉินิตฺวา เทนฺติ ฯ เอวรูเป อฏฺฏปริโยสาเนปิ
ภิกฺขุนิยา อนาปตฺติ ฯ ปมํ อาปตฺติ เอตสฺสาติ ปมาปตฺติโก ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๑๘.
วีติกฺกมกฺขเณเยว อาปชฺชิตพฺโพติ อตฺโถ ฯ ตํ ปมาปตฺติกํ ฯ
ปทภาชเน ปน อธิปฺปายมตฺตํ ทสฺเสตุํ สห วตฺถุชฺฌาจารา
อาปชฺชติ อสมนุกาสนายาติ วุตฺตํ ฯ อยญฺเหตฺถ อตฺโถ ฯ สห
วตฺถุชฺฌาจารา ภิกฺขุนี อาปชฺชติ น ตติยาย สมนุภาสนาย อยํ
ปมเมว สห วตฺถุชฺฌาจาเรน อาปชฺชิตพฺพตฺตา ปมาปตฺติโกติ ฯ
ภิกฺขุนีสงฺฆโต นิสฺสาเรตีติ นิสฺสารณีโย ฯ ตํ นิสฺสารณียํ ฯ
ปทภาชเน ปน อธิปฺปายมตฺตํ ทสฺเสตุํ สงฺฆมฺหา นิสฺสารียตีติ
วุตฺตํ ฯ ตตฺถ ยํ อาปนฺนา ภิกฺขุนี สงฺฆโต นิสฺสารียติ โส
นิสฺสารณีโยติ เอวมตฺโถ ทฏฺพฺโพ ฯ น หิ โสเอว ธมฺโม
สงฺฆมฺหา เกนจิ นิสฺสารียติ เตน ปน ธมฺเมน ภิกฺขุนี นิสฺสารียติ
ตสฺมา โส นิสฺสาเรตีติ นิสฺสารณีโย ฯ อากฑฺฒียมานา คจฺฉตีติ
อฏฺฏการกมนุสฺเสหิ สยํ วา อาคนฺตฺวา ทูตํ วา เปเสตฺวา เอหีติ
วุจฺจมานา โวหาริกานํ สนฺติกํ คจฺฉติ ฯ ตโต อฏฺฏการโก อตฺตโน
วา กถํ ปมํ อาโรเจตุ ภิกฺขุนิยา วา เนว ปมาโรจเน
ทุกฺกฏํ น ทุติยาโรจเน ถุลฺลจฺจยํ ฯ อมจฺเจหิ วินิจฺฉินิตฺวา กเต
อฏฺฏปริโยสาเนปิ อนาปตฺติเยว ฯ สเจปิ อฏฺฏการโก ภิกฺขุนึ
วทติ มม จ ตว จ กถํ ตฺวเมว กเถหีติ ฯ กเถนฺติยาปิ กถํ
สุตฺวา กเต อฏฺฏปริโยสาเนปิ อนาปตฺติเยว ฯ อารกฺขํ ยาจตีติ
ธมฺมิการกฺขํ ยาจติ อนาปตฺติ ฯ อิทานิ ยถา ยาจิตารกฺขา ธมฺมิกา
โหติ ตํ ทสฺเสตุํ อนุทฺทิสฺส อาจิกฺขตีติ อาห ฯ ตตฺถ อตีตํ
อารพฺภ อตฺถิ อุทฺทิสฺส อาจิกฺขนา อตฺถิ อนุทฺทิสฺส อาจิกฺขนา
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๑๙.
อนาคตํ อารพฺภาปิ อตฺถิ อุทฺทิสฺส อาจิกฺขนา อตฺถิ อนุทฺทิสฺส
อาจิกฺขนา ฯ กถํ อตีตํ อารพฺภ อุทฺทิสฺส อาจิกฺขนา โหติ ฯ ภิกฺขุนีอุปสฺสเย
คามทารกา ธุตฺตาทโย วา เยเกจิ อนาจารํ วา อาจรนฺติ
รุกฺขํ วา ฉินฺทนฺติ ผลาผลํ วา หรนฺติ ปริกฺขาเร วา อจฺฉินฺทนฺติ ฯ
ภิกฺขุนี โวหาริเก อุปสงฺกมิตฺวา อมฺหากํ อุปสฺสเย อิทํ นาม กตนฺติ
วทติ ฯ เกนาติ วุตฺเต อสุเกน จ อสุเกน จาติ อาจิกฺขติ ฯ เอวํ
อตีตํ อารพฺภ อุทฺทิสฺส อาจิกฺขนา โหติ ฯ สา น วฏฺฏติ ฯ ตญฺเจ
สุตฺวา เต โวหาริกา เตสํ ทณฺฑํ กโรนฺติ สพฺพํ ภิกฺขุนิยา คีวา
โหติ ฯ ทณฺฑํ คณฺหิสฺสนฺตีติ อธิปฺปาเยปิ สติ คีวาเยว โหติ ฯ สเจ
ปน ตสฺส ทณฺฑํ คณฺหาถาติ วทติ ปญฺจมาสกมตฺเต คหิเต
ปาราชิกํ โหติ ฯ เกนาติ วุตฺเต ปน อสุเกนาติ วตฺตุํ อมฺหากํ
น วฏฺฏติ ตุมฺเหเยว ชานิสฺสถ เกวลํ หิ มยํ รกฺขํ ยาจาม
ตํ โน เทถ อวหฏภณฺฑญฺจ อาหราเปถาติ วตฺตพฺพํ ฯ เอวํ
อนุทฺทิสฺส อาจิกฺขนา โหติ ฯ สา วฏฺฏติ ฯ เอวํ วุตฺเต สเจปิ เต
โวหาริกา การเก คเวสิตฺวา เตสํ ทณฺฑํ กโรนฺติ ฯ สพฺพํ
สาปเตยฺยํปิ คหิตํ ภิกฺขุนิยา เนว คีวา น อาปตฺติ ฯ ปริกฺขารํ
หรนฺเต ทิสฺวา เตสํ อนตฺถกามตาย โจรา โจราติ วตฺตุํปิ น วฏฺฏติ ฯ
เอวํ วุตฺเตปิ หิ ยํ เตสํ ทณฺฑํ กโรนฺติ สพฺพํปิ ภิกฺขุนิยา คีวา
โหติ ฯ อตฺตโน วจนกรํ ปน อิมินา เม ปริกฺขาโร คหิโต ตํ
อาหราเปหิ มา จสฺส ทณฺฑํ กโรหีติ วตฺตุํ วฏฺฏติ ฯ
ทาสทาสีวาปีอาทีนํ อตฺถาย อฏฺฏํ กโรนฺติ ฯ อยํ อกปฺปิยอฏฺโฏ นาม
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๒๐.
น วฏฺฏติ ฯ กถํ อนาคตํ อารพฺภ อุทฺทิสฺส อาจิกฺขนา โหติ ฯ
วุตฺตนเยเนว ปเรหิ อนาจาราทีสุ กเตสุ ภิกฺขุนี โวหาริเก เอวํ
วทติ อมฺหากํ อุปสฺสเย อิทญฺจีทญฺจ กโรนฺติ รกฺขํ โน เทถ
อายตึ อกรณตฺถายาติ ฯ เกน เอวํ กตนฺติ วุตฺเต อสุเกน จ
อสุเกน จาติ อาจิกฺขติ ฯ เอวํ อนาคตํ อารพฺภ อุทฺทิสฺส อาจิกฺขนา
โหติ ฯ สาปิ น วฏฺฏติ ฯ เตสํ หิ ทณฺเฑ กเต ปุริมนเยเนว
สพฺพํ ภิกฺขุนิยา คีวา ฯ เสสํ ปุริมสทิสเมว ฯ สเจ ปน โวหาริกา
ภิกฺขุนีอุปสฺสเย เอวรูปํ อนาจารํ กโรนฺตานํ อิมํ นาม
ทณฺฑํ กโรมาติ เภริญฺจาราเปตฺวา อาณาย อติฏฺมาเน ปริเยสิตฺวา
ทณฺเฑนฺติ ภิกฺขุนิยา เนว คีวา น อาปตฺติ ฯ โย จายํ ภิกฺขุนีนํ
วุตฺโต ภิกฺขูนํปิ เอเสว นโย ฯ ภิกฺขุโนปิ หิ อุทฺทิสฺส อาจิกฺขนา
น วฏฺฏติ ฯ ยํ ตถา อาจิกฺขิเต ทณฺฑํ กโรนฺติ สพฺพํ คีวา
โหติ ฯ วุตฺตนเยเนว ทณฺฑํ คณฺหาเปนฺตสฺส ปาราชิกํ ฯ
โย ปน ทณฺฑํ กริสฺสนฺตีติ ชานนฺโตปิ อนุทฺทิสฺส กเถติ ฯ
เต จ ปริเยสิตฺวา ทณฺฑํ กโรนฺติเยว น โทโส ฯ วิหารสีมาย
รุกฺขาทีนิ ฉินฺทนฺตานํ วาสีผรสุอาทีนิ คเหตฺวา ปาสาเณหิ โกฏฺเฏตุํ
น วฏฺฏติ ฯ สเจ ธารา ภิชฺชติ การาเปตฺวา ทาตพฺพา ฯ
อุปธาวิตฺวา เตสํ ปริกฺขาเร คณฺหนฺติ ฯ ตํปิ น กาตพฺพํ ฯ
ลหุปริวตฺตํ หิ จิตฺตํ เถยฺยเจตนาย อุปฺปนฺนาย มูลจฺเฉชฺชํปิ
คจฺเฉยฺย ฯ เสสํ อุตฺตานเมว ฯ กินสมุฏฺานํ กิริยา โนสญฺาวิโมกฺขํ
อจิตฺตกํ ปณฺณตฺติวชฺชํ กายกมฺมํ วจีกมฺมํ ติจิตฺตํ ติเวทนนฺติ ฯ
                  สตฺตรสเก ปมสิกฺขาปทํ ฯ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้าที่ ๕๑๖-๕๒๐.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=2&page=516&pages=5&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=2&A=10859&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=2&A=10859&pagebreak=1#p516