อรรถกถาเล่มที่ ๒ ภาษาบาลี อักษรไทย
วินย.อ. (สมนฺต.๒)
หน้าที่ ๖๙-๗๒.

หน้าที่ ๖๙.
อาทิ ปน เยน วิธินา เต ภิกฺขู อภิเนตพฺพา ตสฺส ทสฺสนตฺถํ
วุตฺตํ ฯ ตตฺถ กุฏีวตฺถุํ โสเธตฺวาติ น วิสมํ อรญฺญํ ภิกฺขู คเหตฺวา
คนฺตพฺพํ กุฏีวตฺถุํ ปฐมเมว โสเธตฺวา สมตลํ สีมามณฺฑลสทิสํ
กตฺวา ปจฺฉา สงฺฆํ อุปสงฺกมิตฺวา ยาจิตฺวา เนตพฺพาติ ทสฺเสติ ฯ
เอวมสฺส วจนีโยติ สงฺโฆ เอวํ วตฺตพฺโพ อสฺส ฯ ปรโต ปน
ทุติยมฺปิ ยาจิตพฺพาติ ภิกฺขู สนฺธาย พหุวจนํ วุตฺตํ ฯ สเจ
สพฺโพ สงฺโฆ น อุสฺสหตีติ สเจ สพฺโพ สงฺโฆ น อิจฺฉติ
สชฺฌายมนสิการาทีสุ อุยฺยุตฺตา เต ภิกฺขู โหนฺติ ฯ สารมฺภํ อนารมฺภนฺติ
สอุปทฺทวํ อนุปทฺทวํ ฯ สปริกฺกมนํ อปริกฺกมนนฺติ สอุปจารํ
อนุปจารํ ฯ ปตฺตกลฺลนฺติ ปตฺโต กาโล อิมสฺส โอโลกนสฺสาติ
ปตฺตกาลํ ฯ ปตฺตกาลเมว ปตฺตกลฺลํ ฯ อิทญฺจ วตฺถุํ
โอโลกนตฺถาย สมฺมติกมฺมสฺสาวนนเยน อปโลเกตฺวาปิ กาตุํ วฏฺฏติ ฯ
ปรโต ปน วตฺถุเทสนากมฺมํ ยถาวุตฺตายเอว ญตฺติยา จ อนุสฺสาวนาย
จ กาตพฺพํ ฯ อปโลเกตฺวา กาตุํ น วฏฺฏติ ฯ {๓๕๓} กิปีลิกานนฺติ
รตฺตกาฬปิงฺคลาทิเภทานํ ยาสํ กาสญฺจิ กิปีลิกานํ ฯ กปีลกานนฺติปิ
ปาโฐ ฯ อาสโยติ นิพทฺธวสนฏฺฐานํ ฯ ยถา จ กิปีลิกานํ
เอวํ อุปจิกาทีนมฺปิ นิพทฺธวสนฏฺฐานํเยว อาสโย เวทิตพฺโพ ฯ
ยตฺถ ปน เต โคจรตฺถาย อาคนฺตฺวา คจฺฉนฺติ สพฺเพสมฺปิ ตาทิโส
สญฺจรณปฺปเทโส อวาริโต ฯ ตสฺมา ตตฺถ อปเนตฺวา โสเธตฺวา
กาตุํ วฏฺฏติ ฯ อิมานิ ตาว ฉฏฺฐานานิ สตฺตานุทยาย
ปฏิกฺขิตฺตานิ ฯ หตฺถีนํ วาติ หตฺถีนํ ปน นิพทฺธวสนฏฺฐานํปิ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๗๐.
นิพทฺธโคจรฏฺฐานํปิ น วฏฺฏติ ฯ สีหาทีนํ อาสโย จ โคจราย
ปกฺกมนฺตานํ นิพทฺธคมนมคฺโค จ น วฏฺฏติ ฯ เอเตสํ ปน จารภูมิ น
คหิตา ฯ เยสํ เกสญฺจีติ อญฺเญสมฺปิ วาฬานํ ติรจฺฉานคตานํ ฯ
อิมานิ สตฺตฏฺฐานานิ สปฏิภยานิ ภิกฺขูนํ อาโรคฺยตฺถาย
ปฏิกฺขิตฺตานิ ฯ เสสานิ นานาอุปทฺทเวหิ สอุปทฺทวานิ ฯ ตตฺถ
ปุพฺพนฺนนิสฺสิตนฺติ  ปุพฺพนฺนนิสฺสิตํ สตฺตนฺนํ ธญฺญานํ วิรุหณกฺเขตฺตสฺส
สมนฺตา ฐิตํ ฯ เอเสว นโย อปรนฺนนิสฺสิตาทีสุปิ ฯ เอตฺถ
ปน อพฺภาฆาตนฺติ การณฆรํ เวริฆรํ โจรานํ มารณตฺถาย
กตนฺติ กุรุนฺทิยาทีสุ วุตฺตํ ฯ อาฆาตนฺติ ธมฺมคณฺฑิกา วุจฺจติ ฯ
สุสานนฺติ มหาสุสานํ ฯ สํสรณนฺติ อภินิพฺพิชฺฌคมนีโย
คตปจฺจาคตมคฺโค วุจฺจติ ฯ เสสํ อุตฺตานเมว ฯ น สกฺกา โหติ
ยถายุตฺเตน สกเฏนาติ ทฺวีหิ พลิวทฺเทหิ ยุตฺเตน สกเฏน เอกํ จกฺกํ
นิมฺโพทกปตนฏฺฐาเน เอกํ พหิ กตฺวา อาวิชฺฌิตุํ น สกฺกา โหติ ฯ
กุรุนฺทิยํ ปน จตูหิ ยุตฺเตน วาติ วุตฺตํ ฯ สมนฺตา นิสฺเสณิยา
อนุปริคนฺตุนฺติ นิสฺเสณิยํ ฐตฺวา เคหํ ฉาเทนฺเตหิ น สกฺกา โหติ
สมนฺตา นิสฺเสณิยา อาวิชฺฌิตุํ ฯ อิติ เอวรูเป สารมฺเภ จ
อปริกฺกมเน จ ฐาเน น กาเรตพฺพา ฯ อนารมฺเภ ปน
สปริกฺกมเน กาเรตพฺพา ฯ ตํ วุตฺตปฏิปกฺขนเยน ปาลิยํ อาคตเมว ฯ
ปุน สํยาจิกา นามาติ เอวมาทิ สารมฺเภ เจ ภิกฺขุ วตฺถุสฺมึ
อปริกฺกมเน สํยาจิกาย กุฏึ กเรยฺยาติ เอวํ วุตฺตสํยาจิกาทีนํ
อตฺถปฺปกาสนตฺถํ วุตฺตํ ฯ ปโยเค ทุกฺกฏนฺติ เอวํ อเทสิตวตฺถุกํ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๗๑.
วา ปมาณาติกฺกนฺตํ วา กุฏึ กาเรสฺสามีติ อรญฺญโต
รุกฺขาหรณตฺถาย วาสึ วา ผรสุํ วา นิเสติ ทุกฺกฏํ ฯ อรญฺญํ ปวิสติ
ทุกฺกฏํ ฯ ตตฺถ อลฺลติณานิ ฉินฺทติ ทุกฺกเฏน สทฺธึ ปาจิตฺติยํ ฯ
สุกฺขานิ ฉินฺทติ ทุกฺกฏํ ฯ รุกฺเขสุปิ เอเสว นโย ฯ ภูมึ โสเธติ
ขนติ ปํสุํ อุทฺธรติ มินาตีติ เอวํ ยาว ปาจีรํ พนฺธติ ตาว
ปุพฺพปฺปโยโค นาม โหติ ฯ เอตสฺมึ ปุพฺพปฺปโยเค สพฺพตฺถ
ปาจิตฺติยฏฐาเน ทุกฺกเฏน สทฺธึ ปาจิตฺติยํ ทุกฺกฏฏฺฐาเน ทุกฺกฏํ ฯ
ตโต ปฏฺฐาย สหปฺปโยโค นาม ฯ ตตฺถ ฯ ถมฺเภหิ กาตพฺพาย
ตตฺถ ถมฺภํ อุสฺสาเปติ ทุกฺกฏํ ฯ อิฏฺฐกาหิ จินิตพฺพาย อิฏฺฐกํ
อาจินาติ ทุกฺกฏํ ฯ เอวํ ยํ ยํ อุปกรณํ โยเชติ สพฺพปฺปโยเค
ทุกฺกฏํ ฯ ตจฺเฉนฺตสฺส หตฺถวาเร หตฺถวาเร ตทตฺถาย คจฺฉนฺตสฺส
ปเท ปเท ทุกฺกฏํ ฯ เอวํ กตํ ปน ทารุกุฑฺฑิกํ วา สิลากุฑฺฑิกํ วา
อิฏฺฐกกุฑฺฑิกํ วา อนฺตมโส ปณฺณสาลํปิ สภิตฺติจฺฉทนํ ลิมฺปิสฺสามีติ
สุธาย วา มตฺติกาย วา ลิมฺปนฺตสฺส ปโยเค ปโยเค ทุกฺกฏํ ยาว
ถุลฺลจฺจยํ น โหติ ตาว ทุกฺกฏํ ฯ เอตํ ปน ทุกฺกฏํ มหาเลเปเนว
วฑฺฒติ ฯ เสตรตฺตวณฺณกรเณ วา จิตฺตกมฺเม วา อนาปตฺติ ฯ
เอกํ ปิณฺฑํ อนาคเตติ โย สพฺพปจฺฉิโม เอโก เลปปิณฺโฑ ตํ
เอกํ ปิณฺฑํ อสมฺปตฺเต กุฏีกมฺเม ฯ อิทํ วุตฺตํ โหติ อิทานิ ทฺวีหิ
ปิณฺเฑหิ นิฏฺฐานํ คมิสฺสตีติ เตสุ ปฐมปิณฺฑทาเน ถุลฺลจฺจยํ ฯ
ตสฺมึ ปิณฺเฑ อาคเตติ ยํ เอกํ ปิณฺฑํ อนาคเต กุฏีกมฺเม
ถุลฺลจฺจยํ โหติ ตสฺมึ อวสาเน ปิณฺเฑ อาคเต ทินฺเน ฐปิเต
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๗๒.
เลปสฺส ฆฏิตตฺตา อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ เอวํ ลิมฺปนฺตสฺส จ
อนฺโตเลเป วา อนฺโตเลเปน สทฺธึ ภิตฺติญฺจ ฉทนญฺจ เอกาพทฺธึ
กตฺวา ฆฏิเต พหิเลเป วา พหิเลเปน สทฺธึ ฆฏิเต สงฺฆาทิเสโส ฯ
สเจ ปน ทฺวารพนฺธํ วา วาตปานํ วา อฏฐเปตฺวาว มตฺติกาย ลิมฺปติ
ตสฺมึ จ ตสฺโสกาสํ ปุน วฑฺเฒตฺวา วา อวฑฺเฒตฺวา วา ฐปิเต เลโป น
ฆฏียติ รกฺขติ ตาว ฯ ปุน เลปนฺตสฺส ๑- ปน ฆฏิตมตฺเต สงฺฆาทิเสโส ฯ
สเจ ตํ ฐปิยมานํ ปฐมทินฺนเลเปน สทฺธึ นิรนฺตรเมว หุตฺวา ติฏฺฐติ
ปฐมเมว สงฺฆาทิเสโส ฯ อุปจิกาโมจนตฺถํ อฏฺฐงฺคุลมตฺเตน
อปฺปตฺตจฺฉทนํ กตฺวา ภิตฺตึ ลิมฺปติ อนาปตฺติ ฯ อุปจิกาโมจนตฺถเมว
เหฏฺฐา ปาสาณกุฑฺฑํ กตฺวา ตํ อลิมฺปิตฺวา อุปริ
ลิมฺปติ เลโป น ฆฏียติ นาม อนาปตฺติเยว ฯ อิฏฺฐกกุฑฺฑิกาย
อิฏฺฐกาหิเยว วาตปาเน จ ธูมเนตฺตานิ จ กโรติ เลปฆฏเนเนว
อาปตฺติ ฯ ปณฺณสาลํ ลิมฺปติ เลปฆฏิเตเนว อาปตฺติ ฯ ตตฺถ
อาโลกตฺถาย อฏฺฐงฺคุลมตฺตํ ฐเปตฺวา ลิมฺปติ เลโป น ฆฏียติ
นาม อนาปตฺติเยว ฯ สเจ วาตปานํ ลทฺธา เอตฺถ ฐเปสฺสามีติ
กโรติ วาตปาเน ฐปิเต เลปฆฏเนน อาปตฺติ ฯ สเจ มตฺติกาย
กุฑฺฑํ กโรติ ฉทนเลเปน สทฺธึ ฆฏเน อาปตฺติ ฯ เอโก
เอกปิณฺฑาวเสสํ กตฺวา ฐเปติ อญฺโญ ตํ ทิสฺวา ทุกฺกฏํ
อิทนฺติ วตฺตสีเสน ลิมฺปติ อุภินฺนํ อนาปตฺติ ฯ
     {๓๕๔} ภิกฺขุ กุฏึ กโรตีติ เอวมาทีนิ ฉตฺตึส จตุกฺกานิ
@เชิงอรรถ: ๑. ลิมฺปนฺตสฺส.


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้าที่ ๖๙-๗๒.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=2&page=69&pages=4&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=2&A=1435&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=2&A=1435&modeTY=2&pagebreak=1#p69