อรรถกถาเล่มที่ ๒๖ ภาษาบาลี อักษรไทย
อุ.อ. (ปรมตฺถที.)
หน้าที่ ๓๖๗.

ชจฺจนฺเธ ปจฺเจกํ ปุจฺฉิ "กีทิโส ภเณ หตฺถี"ติ. เต อตฺตนา ทิฏฺทิฏฺาวยวเมว
หตฺถึ กตฺวา วทนฺตา "เอทิโส หตฺถี, เนทิโส หตฺถี"ติ อญฺมญฺ กลหํ
กโรนฺตา หตฺถาทีหิ อุปกฺกมิตฺวา ราชงฺคเณ มหนฺตํ โกลาหลมกํสุ. ราชา
สปริชโน เตสํ ตํ วิปฺปการํ ทิสฺวา ผาสุเกหิ ภิชฺชมาเนหิ หทเยน อุคฺคเตน
มหาหสิตํ หสิ. เตน วุตฺตํ "อถ โข ภิกฺขเว โส ราชา ฯเปฯ อตฺตมโน
อโหสี"ติ.
    ตตฺถ อมฺโภติ อาลปนํ. ยาวตกาติ ยตฺตกา. ชจฺจนฺธาติ ชาติยา อนฺธา,
ชาติโต ปฏฺาย อจกฺขุกา. เอกชฺฌนฺติ เอกโต. ภเณติ อพหุมานาลาโป. หตฺถึ
ทสฺเสหีติ ยถาวุตฺตหตฺถึ สยาเปตฺวา ทสฺเสหิ. โส จ สุสิกฺขิตตฺตา อปริปฺผนฺทนฺโต
นิปชฺชิ. ทิฏฺโ โน หตฺถีติ หตฺเถน ปรามสนํ ทสฺสนํ กตฺวา อาหํสุ. เตน
ปุริเสน สีสํ ปรามสาเปตฺวา "เอทิโส หตฺถี"ติ สญฺาปิตตฺตา ตาทิสํเยว นํ
หตฺถึ สญฺชานนฺตา ชจฺจนฺธา "เอทิโส เทว หตฺถี เสยฺยถาปิ กุมฺโภ"ติ วทึสุ.
กุมฺโภติ จ ฆโฏติ อตฺโถ. ขีโลติ นาคทนฺตขีโล. โสณฺโฑติ หตฺโถ. นงฺคลีสา
นงฺคลสฺส สิรสฺส อีสา. กาโยติ สรีรํ. โกฏฺโติ กุสูโล. ปาโทติ ชงฺโฆ.
ถูโณติ ถมฺโภ. นงฺคุฏฺนฺติ วาลสฺส อุริมปฺปเทโส. วาลธีติ วาลสฺส อคฺคปฺปเทโส
มุฏฺีหิ สํสุมฺภึสูติ ๑- มุฏฺิโย พนฺธิตฺวา ปหรึสุ, มุฏฺิฆาตํ อกํสุ. อตฺตมโน
อโหสีติ เกฬิสีลตฺตา โส ราชา เตน ชจฺจนฺธานํ กลเหน อตฺตมโน ปหาเสน
คหิตมโน อโหสิ.
    เอวเมว โขติ อุปมาสํสนฺทนํ. ตสฺสตฺโถ:- ภิกฺขเว ยถา เต ชจฺจนฺธา
อจกฺขุกา เอกงฺคทสฺสิโน อนวเสสโต หตฺถึ อปสฺสิตฺวา อตฺตนา ทิฏฺาวยวมตฺตํ
หตฺถิสญฺาย อิตเรหิ ทิฏฺ อนนุชานนฺตา อญฺมญฺ วิวาทํ อาปนฺนา กลหํ
อกํสุ, เอวเมว อิเม อญฺติตฺถิยา สกฺกายสฺส เอกเทสํ รูปเวทนาทึ อตฺตโน
@เชิงอรรถ: ๑ สี.,ก. สงฺขุภึสูติ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๖ หน้าที่ ๓๖๗.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=26&page=367&pages=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=26&A=8217&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=26&A=8217&pagebreak=1#p367