อรรถกถาเล่มที่ ๒๘ ภาษาบาลี อักษรไทย
สุตฺต.อ.๑ (ปรมตฺถ.๑)
หน้าที่ ๒๖๗-๒๖๘.

หน้าที่ ๒๖๗.
ธนสฺส ปติรูปํ อธิคมูปายํ กโรตีติ ปติรูปการี. ธุรวาติ เจตสิกวีริยวเสน
อนิกฺขิตฺตธุโร. อุฏฺาตาติ "โย จ สีตญฺจ อุณฺหญฺจ, ติณา ภิยฺโย น
มญฺตี"ติอาทินา ๑- นเยน กายิกวีริยวเสน อุฏฺานสมฺปนฺโน อสิถิลปรกฺกโม.
วินฺทเต ธนนฺติ เอกมูสิกาย น จิรสฺเสว เทฺวสตสหสฺสสงฺขฺยํ จูฬกนฺเตวาสี ๒- วิย
โลกิยธนญฺจ, มหลฺลกมหาติสฺสตฺเถโร ๓- วิย โลกุตฺตรธนญฺจ ลภติ. โส หิ "ตีหิ
อิริยาปเถหิ วิหริสฺสามี"ติ วตฺตํ กตฺวา ถินมิทฺธาคมนเวลาย ปลาลจุมฺพฏกํ
เตเมตฺวา สีเส กตฺวา คลปฺปมาณํ อุทกํ ปวิสิตฺวา ถินมิทฺธํ ปฏิพาหนฺโต
ทฺวาทสหิ วสฺเสหิ อรหตฺตํ ปาปุณิ. สจฺเจนาติ วจีสจฺเจนาปิ "สจฺจวาที ภูตวาที"ติ,
ปรมตฺถสจฺเจนาปิ "พุทฺโธ ปจฺเจกพุทฺโธ อริยสาวโก"ติ เอวํ กิตฺตึ ปปฺโปติ.
ททนฺติ ยํ กิญฺจิ อิจฺฉิตํ ปตฺถิตํ เทนฺโต มิตฺตานิ คนฺถติ, สมฺปาเทติ กโรตีติ
อตฺโถ. ทุทฺททํ วา ททํ คนฺถติ, ทานมุเขน วา จตฺตาริปิ สงฺคหวตฺถูนิ
คหิตานีติ เวทิตพฺพานิ. เตหิ มิตฺตานิ กโรตีติ วุตฺตํ โหติ.
      [๑๙๐] เอวํ คหฏฺปพฺพชิตานํ สาธารเณน โลกิยโลกุตฺตรมิสฺสเกน
นเยน จตฺตาโร ปเญฺห วิสฺสชฺเชตฺวา อิทานิ "กถํ เปจฺจ น โสจตี"ติ อิมํ
ปญฺจมํ ปญฺหํ คหฏฺวเสน วิสฺสชฺเชนฺโต อาห "ยสฺเสเต"ติ. ตสฺสตฺโถ:-
ยสฺส "สทฺทหาโน อรหตนฺ"ติ เอตฺถ วุตฺตาย สพฺพกลฺยาณธมฺมุปฺปาทิกาย
สทฺธาย สมนฺนาคตตฺตา สทฺธสฺส ฆรเมสิโน ๔- ฆราวาสปญฺจกามคุเณ เอสนฺตสฺส
คเวสนฺตสฺส กามโภคิโน คหฏฺสฺส "สจฺเจน กิตฺตึ ปปฺโปตี"ติ เอตฺถ
วุตฺตปฺปการํ สจฺจํ, "สุสฺสูสํ ลภเต ปญฺนฺ"ติ เอตฺถ สุสฺสูสนปญฺานาเมน
วุตฺโต ธมฺโม, "ธุรวา อุฏฺาตา"ติ เอตฺถ ธุรนาเมน อุฏฺานนาเมน จ วุตฺตา
@เชิงอรรถ: ๑ ที.ปา. ๑๑/๒๕๓/๑๖๑, ขุ.เถร. ๓๖/๒๓๒/๓๐๘
@๒ ฉ.ม. จูฬนฺเตวาสี     ๓ สี. มิลกฺขมหาติสฺสตฺเถโร
@๔ สี.,ม. ฆรเมสิโนติ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๖๘.
ธิติ, "ททํ มิตฺตานิ คนฺถตี"ติ เอตฺถ วุตฺตปฺปกาโร จาโค จาติ เอเต จตุโร
ธมฺมา สนฺติ, ส เว เปจฺจ น โสจตีติ อิธโลกา ปรโลกํ คนฺตฺวา ส เว น
โสจตีติ.
      [๑๙๑] เอวํ ภควา ปญฺจมมฺปิ ปญฺหํ วิสฺสชฺเชตฺวา ตํ ยกฺขํ โจเทนฺโต
อาห "อิงฺฆ อญฺเปี"ติ. ตตฺถ อิงฺฆาติ โจทนตฺเถ นิปาโต. อญฺเปีติ
อญฺเปิ ธมฺเม ปุถู สมณพฺราหฺมเณ ปุจฺฉสฺสุ. อญฺเปิ วา ปูรณาทิ-
สพฺพญฺุปฏิญฺเ ๑- ปุถู สมณพฺราหฺมเณ ปุจฺฉสฺสุ. ยทิ อเมฺหหิ "สจฺเจน กิตฺตึ
ปปฺโปตี"ติ เอตฺถ วุตฺตปฺปการา สจฺจา ภิยฺโย กิตฺติปฺปตฺติการณํ วา, "สุสฺสูสํ
ลภเต ปญฺนฺ"ติ เอตฺถ สุสฺสูสนปญฺาวเสน วุตฺตา ทมา ภิยฺโย โลกิยโลกุตฺตร-
ปญฺาปฏิลาภการณํ วา, "ททํ มิตฺตานิ คนฺถตี"ติ เอตฺถ วุตฺตปฺการา จาคา
ภิยฺโย มิตฺตคนฺถนการณํ วา, "ธุรวา อุฏฺาตา"ติ เอตฺถ ตํ ตํ อตฺถวสํ ปฏิจฺจ
ธุรนาเมน อุฏฺานนาเมน จ วุตฺตาย มหาภารสหนตฺเถน ๒- อุสฺโสฬฺหิภาวปฺปตฺตาย
วีริยสงฺขาตาย ขนฺตฺยา ภิยฺโย โลกิยโลกุตฺตรธนวินฺทนการณํ วา, "สจฺจํ
ธมฺโม ธิติ จาโค"ติ เอวํ วุตฺเตหิ อิเมเหว จตูหิ ธมฺเมหิ ภิยฺโย อสฺมา โลกา
ปรํ โลกํ เปจฺจ อโสจนการณํ วา อิธ วิชฺชตีติ อยเมตฺถ สทฺธึ สงฺเขปโยชนา
อตฺถวณฺณนา, วิตฺถารโต ปน เอกเมกํ ปทํ อตฺถุทฺธารปทุทฺธารปทวณฺณนานเยหิ ๓-
วิภชิตฺวา เวทิตพฺพา.
      [๑๙๒] เอวํ วุตฺเต ยกฺโข เยน สํสเยน อญฺเ ปุจฺเฉยฺย, ตสฺส
ปหีนตฺตา "กถํ นุ ทานิ ปุจฺเฉยฺยํ, ปุถู สมณพฺราหฺมเณ"ติ วตฺวา เยปิสฺส
อปุจฺฉนการณํ น ชานนฺติ, เตปิ ชานาเปนฺโต "โยหํ อชฺช ปชานามิ, โย
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. ปูรณาทโย สพฺพญฺุปฏิญฺเ        ๒ สี. มหาภารสหเน
@๓ ฉ.ม. อตฺถุทฺธารปทุทฺธารวณฺณนานเยหิ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๘ หน้าที่ ๒๖๗-๒๖๘.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=28&page=267&pages=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=28&A=6300&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=28&A=6300&pagebreak=1#p267