อรรถกถาเล่มที่ ๒๙ หน้าที่ ๑๖๔.

เอวํ สมุทาคตสฺส อายสฺมโต วงฺคีสสฺส อุปชฺฌาโย วชฺชาวชฺชาทิอุปนิชฺฌายเนน เอวํ ลทฺธโวหาโร นิโคฺรธกปฺโป นาม เถโร. กปฺโปติ ตสฺส เถรสฺส นามํ, นิโคฺรธมูเล ปน อรหตฺตํ อธิคตตฺตา "นิโคฺรธกปฺโป"ติ ภควตา วุตฺโต. ตโต นํ ภิกฺขูปิ เอวํ โวหรนฺติ. สาสเน ถิรภาวํ ปตฺโตติ เถโร. อคฺคาฬเว เจติเย อจิรปรินิพฺพุโต โหตีติ ตสฺมึ เจติเย อจิรปรินิพฺพุโต โหติ. รโหคตสฺส ปฏิสลฺลีนสฺสาติ คณมฺหา วูปกฏฺตฺตา รโหคตสฺส กาเยน, ปฏิสลฺลีนสฺส จิตฺเตน เตหิ เตหิ วิสเยหิ ปฏินิวตฺติตฺวา สลฺลีนสฺส เอวํ เจตโส ปริวิตกฺโก อุทปาทีติ อิมินา อากาเรน ปริวิตกฺโก ^๑- อุปฺปชฺชิ. กสฺมา ปน อุทปาทีติ? อสมฺมุขตฺตา ทิฏฺาเสวนตฺตา จ. อยํ หิ ตสฺส ปรินิพฺพานกาเล น สมฺมุขา อโหสิ, ทิฏฺปุพฺพํ ปเนตสฺส ^๒- หตฺถกุกฺกุจฺจาทิปุพฺพาเสวนํ, ตาทิสํ จ อขีณาสวานมฺปิ โหติ, ขีณาสวานมฺปิ ปุพฺพปริจเยน. ตถา หิ ปิณฺโฑลภารทฺวาโช ปจฺฉาภตฺตํ ทิวาวิหารตฺถาย อุเทนสฺส ^๓- อุยฺยานเมว คจฺฉติ ปุพฺเพ ราชา หุตฺวา ตตฺถ ปริจาเรสีติ อิมินา ปุพฺพปริจเยน, ควมฺปติตฺเถโร ตาวตึสภวเน สุญฺ เทววิมานํ คจฺฉติ เทวปุตฺโต หุตฺวา ตตฺถ ปริจาเรสีติ อิมินา ปุพฺพปริจเยน, ปิลินฺทวจฺโฉ ภิกฺขู วสลวาเทน สมุทาจรติ อพฺโพกิณฺณานิ ปญฺจ ชาติสตานิ พฺราหฺมโณ หุตฺวา ตถา อภาสีติ อิมินา ปุพฺพปริจเยน. ตสฺมา อสมฺมุขตฺตา ทิฏฺาเสวนตฺตา จสฺส เอวํ เจตโส ปริวิตกฺโก อุทปาทิ "ปรินิพฺพุโต นุ โข เม อุปชฺฌาโย, อุทาหุ โน ปรินิพฺพุโต"ติ. ตโต ปรํ อุตฺตานตฺถเมว. เอกํสํ จีวรํ กตฺวาติ เอตฺถ ปน ปุนปฺปุนํ ^๔- สณฺาปเนน เอวํ วุตฺตํ. เอกํสนฺติ จ วามํสํ ปารุปิตฺวา ิตสฺเสตํ อธิวจนํ, ยโต ยถา วามํสํ ปารุปิตฺวา ิตํ โหติ, ตถา จีวรํ กตฺวาติ เอวมสฺส อตฺโถ เวทิตพฺโพ. เสสํ ปากฏเมว. @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม.,อิ. วิตกฺโก ^๒ ฉ.ม. ทิฏฺปุพฺพญฺจาเนน อสฺส, อิ. ทิฏฺปุพฺพญฺจ เตนสฺส @^๓ ฉ.ม. อุเตนสฺส ^๔ ฉ.ม.,อิ. ปุน

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๙ หน้าที่ ๑๖๔. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=29&page=164&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=29&A=3680&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=29&A=3680&pagebreak=1#p164