อรรถกถาเล่มที่ ๓ ภาษาบาลี อักษรไทย
วินย.อ. (สมนฺต.๓)
หน้าที่ ๔๖๒-๔๖๔.

หน้าที่ ๔๖๒.
ปฏิเวธปญฺาย ชานตา ปรหิตสาธิกาย กรุณาปทฏฺานาย
เทสนาปญฺาย ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน ยํ ปมํ ปาราชิกํ
ปญฺตฺตํ ตํ กตฺถ ปญฺตฺตํ กํ อารพฺภ ปญฺตฺตํ กิสฺมึ
วตฺถุสฺมึ ปญฺตฺตํ อตฺถิ ตตฺถ ปญฺตฺติ ฯเปฯ เกนาภฏนฺติ ฯ
     {๒} ปุจฺฉาวิสฺสชฺชเน ปน ยนฺเตน ภควตา ชานตา ปสฺสตา
อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน ปมํ ปาราชิกนฺติ อิทํ เกวลํ ปุจฺฉาย
อาคตสฺส อาทิปทสฺส ปจฺจุทฺธรณมตฺตเมว ฯ กตฺถ ปญฺตฺตนฺติ
เวสาลิยา ปญฺตฺตํ กํ อารพฺภาติ สุทินฺนํ กลนฺทปุตฺตํ อารพฺภาติ-
เอวมาทินา ปน นเยน ปุนปิ เอตฺถ เอเกกํ ปทํ ปุจฺฉิตฺวาว
วิสฺสชฺชิตํ ฯ เอกา ปญฺตฺตีติ โย ปน ภิกฺขุ เมถุนํ ธมฺมํ
ปฏิเสเวยฺย ปาราชิโก โหติ อสํวาโสติ อยํ ปญฺตฺติ เอกา
ปญฺตฺติ ฯ เทฺว อนุปฺปญฺตฺติโยติ อนฺตมโส ติรจฺฉานคตายปีติ จ
สิกฺขํ อปจฺจกฺขายาติ จ มกฺกฏีวชฺชีปุตฺตกวตฺถูนํ วเสน วุตฺตา
อิมา เทฺว อนุปฺปญฺตฺติโย ฯ เอตฺตาวตา อตฺถิ ตตฺถ ปญฺตฺติ
อนุปฺปญฺตฺติ อนุปฺปนฺนปญฺตฺตีติ อิมิสสา ปุจฺฉาย เทฺว โกฏฺาสา
วิสฺสชฺชิตา โหนฺติ ฯ ตติยํ วิสฺสชฺเชตุํ ปน อนุปฺปนฺนปญฺตฺติ
ตสฺมึ นตฺถีติ วุตฺตํ ฯ อยํ หิ อนุปฺปนฺนปญฺตฺติ นาม อนุปฺปนฺเน
โทเส ปญฺตฺตา ฯ สา อฏฺครุธมฺมวเสน ภิกฺขุนีนํเยว อาคตา
อญฺตฺร นตฺถิ ตสฺมา วุตฺตํ อนุปฺปนฺนปญฺตฺติ ตสฺมึ นตฺถีติ ฯ
สพฺพตฺถ ปญฺตฺตีติ มชฺฌิมเทเส เจว ปจฺจนฺติมชนปเทสุ จ
สพฺพตฺถ ปญฺตฺติ ฯ วินยธรปญฺจเมน คเณ อุปสมฺปทา
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๔๖๓.
คณงฺคณุปาหนา ธุวนหานํ จมฺมตฺถรณนฺติ อิมานิ หิ จตฺตาริ
สิกฺขาปทานิ มชฺฌิมเทเสเยว ปญฺตฺตานิ ฯ เอตฺเถว เอเตหิ
อาปตฺติ โหติ น ปจฺจนฺติมชนปเทสุ ฯ เสสานิ สพฺพาเนว
สพฺพตฺถ ปญฺตฺติ นาม ฯ สาธารณปญฺตฺตีติ ภิกฺขูนญฺเจว
ภิกฺขุนีนญฺจ สาธารณปญฺตฺติ ฯ สุทฺธภิกฺขูนเมว หิ สุทฺธภิกฺขุนีนํ
วา ปญฺตฺตสิกฺขาปทํ อสาธารณปญฺตฺติ นาม โหติ ฯ อิทํ
ปน ภิกฺขู อารพฺภ อุปฺปนฺเน วตฺถุสฺมึ ยา ปน ภิกฺขุนี ฉนฺทโส
เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสเวยฺย อนฺตมโส ติรจฺฉานคเตปิ ปาราชิกา
โหติ อสํวาสาติ ภิกฺขุนีนํปิ ปญฺตฺตํ ฯ วินีตกถามตฺตเมว หิ
ตาสํ นตฺถิ ฯ สิกฺขาปทํ ปน อตฺถิ ฯ เตน วุตฺตํ สาธารณ-
ปญฺตฺตีติ ฯ อุภโต ปญฺตฺติยมฺปิ เอเสว นโย ฯ พฺยญฺชนมตฺตเมว
หิ เอตฺถ นานํ ฯ ภิกฺขูนํปิ ภิกฺขุนีนํปิ สาธารณตฺตา สาธารณ-
ปญฺตฺติ อุภินฺนํปิ ปญฺตฺตตฺตา อุภโต ปญฺตฺตีติ ฯ อตฺเถ
ปน เภโท นตฺถิ ฯ นิทาโนคธนฺติ ยสฺส สิยา อาปตฺติ โส
อาวิกเรยฺยาติ เอตฺถ สพฺพาปตฺตีนํ อนุปวิฏฺตฺตา นิทาโนคธํ
นิทาเน อนุปวิฏฺนฺติ อตฺโถ ฯ ทุติเยน อุทฺเทเสนาติ นิทาโนคธํ
นิทานปริยาปนฺนมฺปิ สมานํ ตตฺรีเม จตฺตาโร ปาราชิกา ธมฺมาติ-
อาทินา ทุติเยน เนว อุทฺเทเสน อุทฺเทสํ อาคจฺฉติ ฯ จตุนฺนํ
วิปตฺตีนนฺติ สีลวิปตฺติอาทีนํ ฯ ปมา หิ เทฺว อาปตฺติกฺขนฺธา
สีลวิปตฺติ นาม ฯ อวเสสา ปญฺจ อาจารวิปตฺติ นาม มิจฺฉาทิฏฺิ จ
อนฺตคาหิกทิฏฺิ จ ทิฏฺิวิปตฺติ นาม อาชีวเหตุ ปญฺตฺตานิ ฉ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๔๖๔.
สิกฺขาปทานิ อาชีววิปตฺติ นาม ฯ อิติ อิมาสํ จตุนฺนํ วิปตฺตีนํ
อิทํ ปาราชิกํ สีลวิปตฺติ นาม โหติ ฯ เอเกน สมุฏฺาเนนาติ
ทฺวงฺคิเกน เอเกน สมุฏฺาเนน ฯ เอตฺถ หิ จิตฺตํ องฺคํ โหติ กาเยน
ปน อาปตฺตึ อาปชฺชติ ฯ เตน วุตฺตํ กายโต จ จิตฺตโต จ
สมุฏฺาตีติ ฯ ทฺวีหิ สมเถหีติ อาปนฺโนสีติ สมฺมุขา ปุจฺฉิยมาโน
อาม อาปนฺโนมฺหีติ ปฏิชานาติ ฯ ตาวเทว ภณฺฑนกลหวิคฺคหา
วูปสนฺตา โหติ สกฺกา จ โหติ ตํ ปุคฺคลํ อปเนตฺวา อุโปสโถ
วา ปวารณา วา กาตุํ อิติ สมฺมุขาวินเยน จ ปฏิญฺาตกรเณน
จาติ ทฺวีหิ สมเถหิ สมฺมติ ฯ น จ ตปฺปจฺจยา โกจิ อุปทฺทโว
โหติ ฯ ยํ ปน อุปริ ปญฺตฺติวคฺเค กตเมน สมเถน สมฺมตีติ
วุตฺตํ ตํ สมถํ โอตาเรตฺวา อนาปตฺติ กาตุํ น สกฺกาติ
อิมมตฺถํ สนฺธาย วุตฺตํ ฯ ปญฺตฺติ วินโยติ โย ปน ภิกฺขูติอาทินา
นเยน วุตฺตมาติกา ปญฺตฺติ วินโยติ อตฺโถ ฯ วิภตฺตีติ
ปทภาชนํ วุจฺจติ ฯ วิภตฺตีติ วิภงฺคสฺเสตํ นามํ ฯ อสํวโรติ
วีติกฺกโม ฯ สํวโรติ อวีติกฺกโม ฯ เยสํ วตฺตตีติ เยสํ วินยปิฏกํ
จ อฏฺกถา จ สพฺพา ปคุณาติ อตฺโถ ฯ เต ธาเรนฺตีติ เต
เอตํ ปมปาราชิกํ ปาลิโต จ อตฺถโต จ ธาเรนฺติ ฯ น หิ
สกฺกา สพฺพํ วินยปิฏกํ อชานนฺเตน เอตสฺส อตฺโถ ชานิตุนฺติ ฯ
เกนาภฏนฺติ อิทํ ปมํ ปาราชิกํ ปาลิวเสน จ อตฺถวเสน จ
ยาวอชฺชตนกาลํ เกน อานีตํ ฯ ปรมฺปราภฏนฺติ ปรมฺปราย
อานีตํ ฯ {๓} อิทานิ ยาย ปรมฺปราย อานีตํ ตํ ทสฺเสตุํ อุปาลิทาสโก


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้าที่ ๔๖๒-๔๖๔.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=3&page=462&pages=3&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=3&A=9439&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=3&A=9439&pagebreak=1#p462