อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ หน้าที่ ๑๕๔.

นิพฺพานญฺจ. ตถา หิ "อยํ สมาธิ ปจฺจุปฺปนฺนสุโข เจว อายตึ จ สุขวิปาโก " ^๑- "นิพฺพานํ ปรมํ สุขนฺ"ติ ^๒- จ วุตฺตํ. สุขตฺโถติ สุขปฺปโยชโน, ยถาวุตฺเตน สุเขน อตฺถิโก. ลภเตติ ปาปุณาติ, อตฺถิกสฺเสเวทํ สุขํ, น อิตรสฺส. โก ปน อตฺถิโกติ อาห "ตทาจรนฺ"ติ ตทตฺถํ อาจรนฺโต, ยาย ปฏิปตฺติยา ตํ ปฏิปตฺตึ ปฏิปชฺชนฺโตติ อตฺโถ. น เกวลํ ตทาจรํ สุขเมว ลภเต, อถ โข กิตฺติญฺจ ปปฺโปติ "อิติปิ สีลวา สุปริสุทฺธกายวจีกมฺมนฺโต สุปริสุทฺธาชีโว ฌายี ฌานยุตฺโต"ติอาทินา กิตฺตึ ปรมฺมุขา ปตฺถฏยสตํ ปาปุณาติ. ยสสฺส วฑฺฒตีติ สมฺมุเข คุณาภิตฺถวสงฺขาโต ปริวารสมฺปทาสงฺขาโต จ ยโส อสฺส ปริพฺรูหติ. อิทานิ "ตทาจรนฺ"ติ สามญฺโต วุตฺตมตฺถํ สรูปโต ทสฺเสนฺโต "โย อริยมฏฺงฺคิกมญฺชสํ อุชุํ, ภาเวติ มคฺคํ อมตสฺส ปตฺติยา"ติ อาห. ตสฺสตฺโถ:- โย ปุคฺคโล กิเลเสหิ อารกตฺตา ปริสุทฺธฏฺเน ปฏิปชฺชนฺตานํ อริยภาวกรณฏฺเน จ อริยํ, สมฺมาทิฏฺิอาทิอฏฺงฺคสมุทายตาย อฏฺงฺคิกํ, อนฺตทฺวยรหิตมชฺฌิมปฏิปตฺติภาวโต อกุฏิลฏฺเน อญฺชสํ, กายวงฺกาทิปฺ- ปหานโต อุชุํ, นิพฺพานตฺถิเกหิ มคฺคนิยฏฺเน กิเลเส มาเรนฺโต คมนฏฺเน จ "มคฺคนฺ"ติ ลทฺธนามํ ทุกฺขนิโรธคามินีปฏิปทํ อมตสฺส อสงฺขตาย ธาตุยา ปตฺติยา อธิคมาย ภาเวติ อตฺตโน สนฺตาเน อุปฺปาเทติ วฑฺเฒติ จ, โส นิปฺปริยาเยน "สุขตฺโถ ตทาจรนฺ"ติ วุจฺจติ, ตสฺมา ยถาวุตฺตํ สุขํ ลภติ. ตํ สุตฺวา ปริพฺพาชโก ปสนฺนมานโส ปพฺพชิตฺวา สมฺมา ปฏิปชฺชนฺโต น จิรสฺเสว วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณิ. อิทเมว เถรสฺส อญฺาพฺยากรณํ อโหสิ. สามญฺกานิตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺิตา. ----------------- @เชิงอรรถ: ^๑ ที.ปาฏิ. ๑๑/๓๕๕/๒๔๙ ทสุตฺตรสุตฺต, องฺ.ปญฺจก. ๒๒/๒๗/๒๕ สมาธิสุตฺต (สฺยา), @ อภิ.วิภงฺค. ๓๕/๘๐๔/๔๐๗ ฌาณวิภงฺค: ปญฺจกนิทฺเทส @^๒ ขุ.ธมฺม. ๒๕/๒๐๓-๔/๕๒ อญฺตรอุปาสกวตฺถุ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้าที่ ๑๕๔. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=32&page=154&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=32&A=3452&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=32&A=3452&pagebreak=1#p154