อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ หน้าที่ ๒๔๒.

มคฺคํ ปปชฺชึ อมตสฺส ปตฺติยา โส โยคกฺเขมสฺส ปถสฺส โกวิโท"ติ คาถํ อภาสิ. ตตฺถ สุตฺวานาติ สุณิตฺวา, โสเตน คเหตฺวา โอหิตโสโต โสตทฺวารานุสาเรน อุปธาเรตฺวา. ธมฺมนฺติ จตุสจฺจธมฺมํ. มหโตติ ภควโต. ภควา หิ มหนฺเตหิ อุฬารตเมหิ สีลาทิคุเณหิ สมนฺนาคตตฺตา, สเทวเกน โลเกน วิเสสโต มหนียตาย จ "มหา"ติ วุจฺจติ, ยา ตสฺส มหาสมโณติ สมญฺา ชาตา. นิสฺสกฺกวจนญฺเจตํ "มหโต ธมฺมํ สุตฺวานา"ติ. มหารสนฺติ วิมุตฺติรสสฺส ทายกตฺตา อุฬารรสํ. สพฺพญฺุตญฺาณวเรน เทสิตนฺติ สพฺพํ ชานาตีติ สพฺพญฺู, ตสฺส ภาโว สพฺพญฺุตา. าณเมว วรํ, าเณสุ วา วรนฺติ าณวรํ, สพฺพญฺุตา าณวรํ เอตสฺสาติ สพฺพญฺุตาณวโร, ภควา. เตน สพฺพญฺุตาณสงฺขาตอคฺคาเณน วา กรณภูเตน เทสิตํ กถิตํ ธมฺมํ สุตฺวานาติ โยชนา. ยํ ปเนตฺถ วตฺตพฺพํ, ตํ ปรมตฺถทีปนิยํ อิติวุตฺตกวณฺณนายํ ^๑- วุตฺตนเยน เวทิตพฺพํ. มคฺคนฺติ อฏฺงฺคิกํ อริยมคฺคํ. ปปชฺชินฺติ ปฏิปชฺชึ. อมตสฺส ปตฺติยาติ นิพฺพานสฺส อธิคมาย อุปาย- ภูตํ ปฏิปชฺชินฺติ โยชนา. โสติ โส ภควา. โยคกฺเขมสฺส ปถสฺส โกวิโทติ จตูหิ โยเคหิ อนุปทฺทุตสฺส นิพฺพานสฺส โย ปโถ, ตสฺส โกวิโท ตตฺถ สุกุสโล. อยํ เหตฺถ อตฺโถ:- ภควโต จตุสจฺจเทสนํ สุตฺวา อมตาธิคมูปายมคฺคํ อหํ ปฏิปชฺชึ ปฏิปชฺชนมคฺคํ มยา กตํ, โสเอว ^๒- ปน ภควา สพฺพถา โยคกฺเขมสฺส ปถสฺส โกวิโท, ปรสนฺตาเน วา ปรมเนสุ ^๓- กุสโล, ยสฺส สํวิธานมาคมฺม อหมฺปิ มคฺคํ ปฏิปชฺชินฺติ. อยเมว จ เถรสฺส อญฺาพฺยากรณคาถา อโหสีติ. ฉนฺนตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺิตา. @เชิงอรรถ: ^๑ อิติวุตฺตก-ฏฺ ๑๒๓ ปิฏฺาทีสุ ^๒ ม. เอวํ ^๓ ม. ปรทมเนสุ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้าที่ ๒๔๒. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=32&page=242&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=32&A=5410&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=32&A=5410&pagebreak=1#p242