อรรถกถาเล่มที่ ๓๔ หน้าที่ ๓๖๓.

อณุมตฺเตปิ สงฺขารปวตฺเต อภิรตึ อวินฺทนฺตี. อนุเนนฺตี อนิกรตฺตนฺติ อนิกรตฺตํ ราชานํ สญฺญาเปนฺตี. เกเส จ ฉมํ ขิปีติ อตฺตโน ขคฺเคน ฉินฺเน เกเส จ ภูมิยํ ขิปิ ฉฑฺเฑสิ. ยาจตสฺสา ปิตรํ โสติ โส อนิกรตฺโต อสฺสา สุเมธาย ปิตรํ โกญฺจราชานํ ยาจติ. กินฺติ ยาจตีติ อาห "วิสฺสชฺเชถ สุเมธํ, ปพฺพชิตุํ วิโมกฺขสจฺจทสฺสา"ติ, สุเมธํ ราชปุตฺตึ ปพฺพชิตุํ วิสฺสชฺเชถ, สา จ ปพฺพชิตฺวา วิโมกฺขสจฺจทสฺสา อวิปรีตนิพฺพานทสฺสาวินี โหตูติ อตฺโถ. โสกภยภีตาติ ญาติวิโยคาทิเหตุโต สพฺพสฺมาปิ สํสารภยโต ภีตา ญาณุตฺตร- วเสน อุตฺราสิตา. สิกฺขมานายาติ สิกฺขมานาย สมานาย ฉ อภิญฺญา สจฺฉิกตา, ตโต เอว อคฺคผลํ อรหตฺตํ สจฺฉิกตํ. อจฺฉริยมพฺภุตํ ตํ, นิพฺพานํ อาสิ ราชกญฺญายาติ ราชปุตฺติยา สุเมธาย กิเลเสหิ ปรินิพฺพานํ อจฺฉริยํ อพฺภุตญฺจ อาสิ. ฉฬภิญฺญาว สิทฺธิยา กถนฺติ เจ ปุพฺเพนิวาสจริตํ, ยถา พฺยากริ ปจฺฉิเม กาเลติ, ปจฺฉิเม ขนฺธปรินิพฺพาน- กาเล อตฺตโน ปุพฺเพนิวาสปริยาปนฺนจริตํ ยถา พฺยากาสิ, ตถา ตํ ชานิตพฺพนฺติ. ปุพฺเพนิวาสํ ปน ตาย ยถา พฺยากตํ, ตํ ทสฺเสตุํ "ภควติ โกนาคมเน"ติอาทิ วุตฺตํ. ตตฺถ ภควติ โกนาคมเนติ โกนาคมเน สมฺมาสมฺพุทฺเธ โลเก อุปฺปนฺเน. สํฆารามมฺหิ นวนิเวสมฺหีติ สํฆํ อุทฺทิสฺส อภินวนิเวสิเต อาราเม. สขิโย ติสฺโส ชนิโย, วิหารทานํ อทมฺหเสติ ธนญฺชานี เขมา อหญฺจาติ มยํ ติสฺโส สขิโย อารามํ สํฆสฺส วิหารทานํ อทมฺห. ทสกฺขตฺตุํ สตกฺขตฺตุนฺติ ตสฺส วิหารทานสฺส อานุภาเวน ทสวาเร เทเวสุ อุปปชฺชิมฺห, ตโต มนุสฺเสสุ อุปปชฺชิตฺวา ปุน สตกฺขตฺตุํ เทเวสุ อุปปชฺชิมฺห, ตโตปิ มนุสฺเสสุ อุปปชฺชิตฺวา ปุน ทสสตกฺขตฺตุํ สหสฺสวารํ เทเวสุ อุปปชฺชิมฺห, ตโตปิ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๔ หน้าที่ ๓๖๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=34&page=363&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=34&A=7795&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=34&A=7795&modeTY=2&pagebreak=1#p363