อรรถกถาเล่มที่ ๓๘ หน้าที่ ๔๑๙-๔๒๑.

หน้าที่ ๔๑๙.

ปญฺจกนิปาตชาตกฏฺกถา มณิกุณฺฑลวคฺควณฺณนา -------- มณิกุณฺฑลชาตกํ ชินฺโน รฏฺสฺสมณิกุณฺฑเล จาติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต โกสลรญฺโ อนฺเตปุเร สพฺพตฺถสาธกํ ปทุฏฺามจฺจํ อารพฺภ กเถสิ ฯ วตฺถุ เหฏฺา วิตฺถาริตเมว ฯ อิธ ปน โพธิสตฺโต พาราณสีราชา อโหสิ ฯ ปทุฏฺามจฺโจ โกสลราชานํ อาเนตฺวา กาสิกรฏฺ คาหาเปตฺวา พาราณสีราชานํ พนฺธาเปตฺวา พนฺธนาคาเร ขิปาเปสิ ฯ ราชา ฌานํ อุปฺปาเทตฺวา อากาเส ปลฺลงฺเกน นิสีทิ ฯ โจรรญฺโ สรีเร ทาโห อุปฺปชฺชิ ฯ โส พาราณสีราชานํ อุปสงฺกมิตฺวา ปมํ คาถมาห ชินฺโน ^๑- รฏฺสฺสมณิกุณฺฑเล ^๒- จ ปุตฺเต จ ทาเร จ ตเถว ชินฺโน สพฺเพสุ โภเคสุ อเสสเกสุ กสฺมา น สนฺตปฺปสิ โสกกาเลติ ฯ ตตฺถ ชินฺโน รฏฺสฺสมณิกุณฺฑเล จาติ ตฺวํ มหาราช รฏฺญฺจ อสฺเส จ มณิกุณฺฑลานิ จ ชินฺโน ฯ รถมณิกุณฺฑเล จาติปิ ปาโ ฯ อเสสเกสูติ นิสฺเสสเกสุ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑. ชีโน ฯ ^๒. รถสฺสมณิกุณฺฑลา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๒๐.

ตํ สุตฺวา โพธิสตฺโต อิมา เทฺว คาถา อภาสิ ปุพฺเพว มจฺจํ วิชหนฺติ โภคา มจฺโจ วา เต ปุพฺพตรํ ชหาติ อสสฺสตา โภคิโน กามกามิ ตสฺมา น โสจามิหํ โสกกาเล อุเทติ ปูเรติ ^๑- ขียติ จนฺโท อตฺถงฺคเมตฺวาน ^๒- ปเลติ สูริโย วิชิตา ^๓- มยา สตฺตุก โลกธมฺมา ตสฺมา น โสจามิหํ โสกกาเลติ ฯ ตตฺถ ปุพฺเพว มจฺจนฺติ มจฺจํ วา โภคา ปุพฺเพว ปมญฺเว วิชหนฺติ มจฺโจ วา เต โภเค ปุพฺพตรํ ชหาติ ฯ กามกามีติ โจรราชานํ อาลปติ ฯ อมฺโภ กาเม กามยมาน กามกามิ โภคิโน นาม โลเก อสสฺสตา โภเคสุ วา นฏฺเสุ ชีวมานาว อโภคิโน โหนฺติ โภเค วา ปหาย สยํ นสฺสนฺติ ตสฺมา อหํ มหาชนสฺส โสกกาเลปิ น โสจามีติ อตฺโถ ฯ วิชิตา มยา สตฺตุก โลกธมฺมาติ โจรราชานํ อาลปติ ฯ อมฺโภ สตฺตุก มยา ลาโภ อลาโภ ยโส อยโสติ อาทโย โลกธมฺมา วิชิตา ยเถว หิ จนฺโท อุเทติ จ ปูรติ จ ปุน จ ขียติ ยถา จ สูริโย อนฺธการํ วิธมนฺโต มหนฺตํ โลกปฺปเทสํ ตปฺเปตฺวาน ปุน สายํ อตฺถํ ปเลติ อตฺถํ คจฺฉติ น ทิสฺสติ เอวเมว โภคา อุปฺปชฺชนฺติ วินสฺสนฺติ จ @เชิงอรรถ: ^๑. อาปุรติ เวติ ฯ ^๒. อตฺถํ ตเปตฺวาน ฯ ^๓. วิทิตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๒๑.

ตตฺถ กึ โสเกน ตสฺมา น โสจามีติ อตฺโถ ฯ เอวํ มหาสตฺโต โจรรญฺโ ธมฺมํ เทเสตฺวา อิทานิ ตญฺเว โจรํ ครหนฺโต ^๑- อาห อลโส คิหี กามโภคี น สาธุ อสญฺโต ปพฺพชิโต น สาธุ ราชา น สาธุ อนิสมฺมการี โย ปณฺฑิโต โกธโน ตํ น สาธุ นิสมฺม ขตฺติโย กยิรา นานิสมฺม ทิสมฺปติ นิสมฺมการิโน รญฺโ ยโส กิตฺตี จ วฑฺฒตีติ ฯ อิมา ปน เทฺว คาถา เหฏฺา วิตฺถาริตาเยว ฯ โจรราชา โพธิสตฺตํ ขมาเปตฺวา รชฺชํ ปฏิจฺฉาเปตฺวา อตฺตโน ชนปทเมว คโต ฯ สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา โกสลราชา อานนฺโท อโหสิ พาราณสีราชา ปน อหเมวาติ ฯ มณิกุณฺฑลชาตกํ ปมํ ---------- สุชาตชาตกํ กินฺนุ สนฺตรมาโนวาติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต มตปิตฺติกํ กุฏุมฺพิกํ อารพฺภ กเถสิ ฯ โส กิร ปิตริ มเต ปริเทวมาโน วิจรติ โสกํ วิโนเทตุํ @เชิงอรรถ: ^๑. ตสฺเสวาจารํ ปริคฺคณฺหนฺโต ฯ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๘ หน้าที่ ๔๑๙-๔๒๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=38&page=419&pages=3&pagebreak=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=38&A=8689&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=38&A=8689&pagebreak=1#p419