อรรถกถาเล่มที่ ๓๘ หน้าที่ ๔๑๙-๔๒๑.

หน้าที่ ๔๑๙.

ปญฺจกนิปาตชาตกฏฺฐกถา มณิกุณฺฑลวคฺควณฺณนา -------- มณิกุณฺฑลชาตกํ ชินฺโน รฏฺฐสฺสมณิกุณฺฑเล จาติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต โกสลรญฺโญ อนฺเตปุเร สพฺพตฺถสาธกํ ปทุฏฺฐามจฺจํ อารพฺภ กเถสิ ฯ วตฺถุ เหฏฺฐา วิตฺถาริตเมว ฯ อิธ ปน โพธิสตฺโต พาราณสีราชา อโหสิ ฯ ปทุฏฺฐามจฺโจ โกสลราชานํ อาเนตฺวา กาสิกรฏฺฐํ คาหาเปตฺวา พาราณสีราชานํ พนฺธาเปตฺวา พนฺธนาคาเร ขิปาเปสิ ฯ ราชา ฌานํ อุปฺปาเทตฺวา อากาเส ปลฺลงฺเกน นิสีทิ ฯ โจรรญฺโญ สรีเร ทาโห อุปฺปชฺชิ ฯ โส พาราณสีราชานํ อุปสงฺกมิตฺวา ปฐมํ คาถมาห ชินฺโน ^๑- รฏฺฐสฺสมณิกุณฺฑเล ^๒- จ ปุตฺเต จ ทาเร จ ตเถว ชินฺโน สพฺเพสุ โภเคสุ อเสสเกสุ กสฺมา น สนฺตปฺปสิ โสกกาเลติ ฯ ตตฺถ ชินฺโน รฏฺฐสฺสมณิกุณฺฑเล จาติ ตฺวํ มหาราช รฏฺฐญฺจ อสฺเส จ มณิกุณฺฑลานิ จ ชินฺโน ฯ รถมณิกุณฺฑเล จาติปิ ปาโฐ ฯ อเสสเกสูติ นิสฺเสสเกสุ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑. ชีโน ฯ ^๒. รถสฺสมณิกุณฺฑลา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๒๐.

ตํ สุตฺวา โพธิสตฺโต อิมา เทฺว คาถา อภาสิ ปุพฺเพว มจฺจํ วิชหนฺติ โภคา มจฺโจ วา เต ปุพฺพตรํ ชหาติ อสสฺสตา โภคิโน กามกามิ ตสฺมา น โสจามิหํ โสกกาเล อุเทติ ปูเรติ ^๑- ขียติ จนฺโท อตฺถงฺคเมตฺวาน ^๒- ปเลติ สูริโย วิชิตา ^๓- มยา สตฺตุก โลกธมฺมา ตสฺมา น โสจามิหํ โสกกาเลติ ฯ ตตฺถ ปุพฺเพว มจฺจนฺติ มจฺจํ วา โภคา ปุพฺเพว ปฐมญฺเญว วิชหนฺติ มจฺโจ วา เต โภเค ปุพฺพตรํ ชหาติ ฯ กามกามีติ โจรราชานํ อาลปติ ฯ อมฺโภ กาเม กามยมาน กามกามิ โภคิโน นาม โลเก อสสฺสตา โภเคสุ วา นฏฺเฐสุ ชีวมานาว อโภคิโน โหนฺติ โภเค วา ปหาย สยํ นสฺสนฺติ ตสฺมา อหํ มหาชนสฺส โสกกาเลปิ น โสจามีติ อตฺโถ ฯ วิชิตา มยา สตฺตุก โลกธมฺมาติ โจรราชานํ อาลปติ ฯ อมฺโภ สตฺตุก มยา ลาโภ อลาโภ ยโส อยโสติ อาทโย โลกธมฺมา วิชิตา ยเถว หิ จนฺโท อุเทติ จ ปูรติ จ ปุน จ ขียติ ยถา จ สูริโย อนฺธการํ วิธมนฺโต มหนฺตํ โลกปฺปเทสํ ตปฺเปตฺวาน ปุน สายํ อตฺถํ ปเลติ อตฺถํ คจฺฉติ น ทิสฺสติ เอวเมว โภคา อุปฺปชฺชนฺติ วินสฺสนฺติ จ @เชิงอรรถ: ^๑. อาปุรติ เวติ ฯ ^๒. อตฺถํ ตเปตฺวาน ฯ ^๓. วิทิตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๒๑.

ตตฺถ กึ โสเกน ตสฺมา น โสจามีติ อตฺโถ ฯ เอวํ มหาสตฺโต โจรรญฺโญ ธมฺมํ เทเสตฺวา อิทานิ ตญฺเญว โจรํ ครหนฺโต ^๑- อาห อลโส คิหี กามโภคี น สาธุ อสญฺญโต ปพฺพชิโต น สาธุ ราชา น สาธุ อนิสมฺมการี โย ปณฺฑิโต โกธโน ตํ น สาธุ นิสมฺม ขตฺติโย กยิรา นานิสมฺม ทิสมฺปติ นิสมฺมการิโน รญฺโญ ยโส กิตฺตี จ วฑฺฒตีติ ฯ อิมา ปน เทฺว คาถา เหฏฺฐา วิตฺถาริตาเยว ฯ โจรราชา โพธิสตฺตํ ขมาเปตฺวา รชฺชํ ปฏิจฺฉาเปตฺวา อตฺตโน ชนปทเมว คโต ฯ สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา โกสลราชา อานนฺโท อโหสิ พาราณสีราชา ปน อหเมวาติ ฯ มณิกุณฺฑลชาตกํ ปฐมํ ---------- สุชาตชาตกํ กินฺนุ สนฺตรมาโนวาติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต มตปิตฺติกํ กุฏุมฺพิกํ อารพฺภ กเถสิ ฯ โส กิร ปิตริ มเต ปริเทวมาโน วิจรติ โสกํ วิโนเทตุํ @เชิงอรรถ: ^๑. ตสฺเสวาจารํ ปริคฺคณฺหนฺโต ฯ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๘ หน้าที่ ๔๑๙-๔๒๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=38&page=419&pages=3&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=38&A=8689&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=38&A=8689&modeTY=2&pagebreak=1#p419