อรรถกถาเล่มที่ ๔ หน้าที่ ๑๕๙.

ตญฺจ โข อปฺปํ วา พหุํ วา เทเสนฺโต อาทิกลฺยาณาทิปฺปการเมว เทเสติ. อาทิมฺหิปิ กลฺยาณํ ภทฺทกํ อนวชฺชเมว กตฺวา เทเสติ. มชฺเฌปิ, ปริโยสาเนปิ กลฺยาณํ ภทฺทกํ อนวชฺชเมว กตฺวา เทเสตีติ วุตฺตํ โหติ. ตตฺถ อตฺถิ เทสนาย อาทิมชฺฌปริโยสานํ, อตฺถิ สาสนสฺส. เทสนาย ตาว จตุปฺปทิกายปิ คาถาย ปฐมปาโท อาทิ นาม, ตโต เทฺว มชฺฌํ นาม, อนฺเต เอโก ปริโยสานํ นาม. เอกานุสนฺธิกสฺส สุตฺตสฺส นิทานํ อาทิ, "อิทมโวจา"ติ ปริโยสานํ, อุภินฺนมนฺตรา มชฺฌํ. อเนกานุสนฺธิกสฺส สุตฺตสฺส ปฐมานุสนฺธิ อาทิ, อนฺเต อนุสนฺธิ ปริโยสานํ, มชฺเฌ เอโก วา เทฺว วา พหู วา มชฺฌเมว. สาสนสฺส ปน สีลสมาธิวิปสฺสนา อาทิ นาม. วุตฺตมฺปิ เจตํ "โก จาทิ กุสลานํ ธมฺมานํ, สีลญฺจ สุวิสุทฺธํ ทิฏฺฐิ จ อุชุกา"ติ. ^๑- "อตฺถิ ภิกฺขเว มชฺฌิมา ปฏิปทา ตถาคเตน อภิสมฺพุทฺธา"ติ ^๒- เอวํ วุตฺโต ปน อริยมคฺโค มชฺฌํ นาม. ผลญฺเจว นิพฺพานญฺจ ปริโยสานํ นาม. "เอตทตฺถมิทํ พฺราหฺมณ พฺรหฺมจริยํ, เอตํ สารํ, เอตํ ปริโยสานนฺ"ติ ^๓- หิ เอตฺถ ผลํ ปริโยสานนฺติ วุตฺตํ. "นิพฺพาโนคธํ หิ อาวุโส วิสาข พฺรหฺมจริยํ นิพฺพานปรายนํ นิพฺพานปริโยสานนฺ"ติ ^๔- เอตฺถ นิพฺพานํ ปริโยสานนฺติ วุตฺตํ. อิธ เทสนาย อาทิมชฺฌปริโยสานํ อธิปฺเปตํ. ภควา หิ ธมฺมํ เทเสนฺโต อาทิมฺหิ สีลํ ทสฺเสตฺวา มชฺเฌ มคฺคํ, ปริโยสาเน นิพฺพานํ ทสฺเสติ. เตน วุตฺตํ "โส ธมฺมํ เทเสติ อาทิกลฺยาณํ มชฺเฌกลฺยาณํ ปริโยสานกลฺยาณนฺ"ติ. ตสฺมา อญฺโญปิ ธมฺมกถิโก ธมฺมํ เทเสนฺโต ^๕- อาทิมฺหิ สีลํ ทสฺเสยฺย มชฺเฌ มคฺคํ วิภาวเย ปริโยสาเน จ ^๖- นิพฺพานํ เอสา กถิกสณฺฐิตีติ. สาตฺถํ สพฺยญฺชนนฺติ ยสฺส หิ ยาคุภตฺตอิตฺถีปุริสาทิวณฺณนานิสฺสิตา เทสนา โหติ, น โส สาตฺถํ เทเสติ, ภควา ปน ตถารูปํ เทสนํ ปหาย จตุสติปฏฺฐานาทินิสฺสิตํ เทสนํ เทเสติ. ตสฺมา สาตฺถํ เทเสตีติ วุจฺจติ. ยสฺส ปน @เชิงอรรถ: ^๑ สํ.มหา. ๑๙/๓๖๙/๑๒๕ ภิกฺขุสุตฺต ^๒ สํ.มหา. ๑๙/๑๐๘๑/๓๖๗ ธมฺมจกฺกปฺปวตฺตนสุตฺต @^๓ ม.มู. ๑๒/๓๒๔/๒๘๘ จูฬสาโรปมสุตฺต ^๔ ม.มู. ๑๒/๔๖๖/๔๑๖ จูฬเวทลฺลสุตฺต @^๕ ฉ.ม., อิ. กเถนฺโต ^๖ สี., อิ., ฉ.ม. ปริโยสานมฺหิ, ม. ปริโยสาเนว

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔ หน้าที่ ๑๕๙. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=4&page=159&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=4&A=4169&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=4&A=4169&modeTY=2&pagebreak=1#p159