อรรถกถาเล่มที่ ๔ หน้าที่ ๑๖๕.

อตฺโถ. ปจฺจตฺตวจนฏฺเฐ วา เอตํ ภุมฺมํ. มหาอฏฺฐกถายํ หิ อิทํปิ ตสฺเสว สมณสฺส สีลนฺติ อยเมว อตฺโถ วุตฺโต. เสสํ พฺรหฺมชาเล วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํ. อิทมสฺส โหติ สีลสฺมินฺติ อิทํ อสฺส สีลํ โหตีติ อตฺโถ. [๒๑๒] น กุโตจิ ภยํ สมนุปสฺสติ, ยทิทํ สีลสํวรโตติ ยานิ อสํวรมูลกานิ ภยานิ อุปฺปชฺชนฺติ, เตสุ ยํ อิทํ ภยํ สีลสํวรโต ภเวยฺย, ตํ กุโตจิ เอกสํวรโตปิ น สมนุปสฺสติ. กสฺมา? สํวรโต อสํวรมูลกสฺส ภยสฺส อภาวา. มุทฺธาภิสิตฺโตติ ยถาวิธานวิหิเตน ขตฺติยาภิเสเกน มุทฺธนิ อวสิตฺโต. ยทิทํ ปจฺจตฺถิกโตติ ยํ กุโตจิ เอกปจฺจตฺถิกโตปิ ภยํ ภเวยฺย, ตํ น สมนุปสฺสติ. กสฺมา? ยสฺมา นิหตปจฺจามิตฺโต. อชฺฌตฺตนฺติ นิยกชฺฌตฺตํ, อตฺตโน สนฺตาเนติ อตฺโถ. อนวชฺชสุขนฺติ อนวชฺชํ อนินฺทิตํ กุสลํ. สีลปทฏฺฐาเนหิ อวิปฺปฏิสารปามุชฺชปีติปสฺสทฺธิธมฺเมหิ ปริคฺคหิตํ กายิกเจตสิกสุขํ ปฏิสํเวเทติ. เอวํ โข มหาราช ภิกฺขุ สีลสมฺปนฺโน นาม โหตีติ เอวํ นิรนฺตรํ วิตฺถาเรตฺวา ทสฺสิเตน ติวิเธน สีเลน สมนฺนาคโต ภิกฺขุ สีลสมฺปนฺโน นาม โหตีติ สีลกถํ นิฏฺฐาเปสิ. อินฺทฺริยสํวรกถา [๒๑๓] อินฺทฺริเยสุ คุตฺตทฺวารภาชนีเย จกฺขุนา รูปนฺติ อยํ จกฺขุสทฺโท กตฺถจิ พุทฺธจกฺขุมฺหิ วตฺตติ, ยถาห "พุทฺธจกฺขุนา โลกํ โวโลเกสี"ติ กตฺถจิ สพฺพญฺญุตญาณสงฺขาเต สมนฺตจกฺขุมฺหิ, ยถาห:- "ตถูปมํ ธมฺมมยํ สุเมธ ปาสาทมารุยฺห สมนฺตจกฺขู"ติ ^๑- กตฺถจิ ธมฺมจกฺขุมฺหิ, "วิรชํ วีตมลํ ธมฺมจกฺขุํ อุทปาที"ติ ^๒- หิ เอตฺถ อริยมคฺคตฺตยปญฺญา. "จกฺขุํ อุทปาทิ ญาณํอุทปาที"ติ ^๓- เอตฺถ ปุพฺเพนิวาสาทิญาณํ ปญฺญาจกฺขูติ วุจฺจติ, "ทิพฺเพน จกฺขุนา"ติ ^๔- อาคตฏฺฐาเนสุ ทิพฺพจกฺขุมฺหิ วตฺตติ. "จกฺขุญฺจ ปฏิจฺจ รูเป จา"ติ ^๕- เอตฺถ ปสาทจกฺขุมฺหิ วตฺตติ. อิธ ปนายํ ปสาทจกฺขุโวหาเรน จกฺขุวิญฺญาเณ วตฺตติ, ตสฺมา @เชิงอรรถ: ^๑ วินย. มหา. ๔/๘/๘ ม.มู. ๑๒/๒๘๒/๒๔๓, ม.ม. ๑๓/๓๓๘/๓๒๐ @^๒ วินย. มหา. ๔/๑๙/๑๖, ม.ม. ๑๓/๒๐๖/๑๘๒. @^๓ วินย. มหา. ๔/๑๕/๑๔, สํ. มหา. ๑๙/๑๐๘๑/๓๖๙ @^๔ วินย. มหา. ๑/๑๓/๖, ม.มู. ๑๒/๒๘๔/๒๔๕ @^๕ ม.มู. ๑๒/๔๐๐/๓๕๗, ม. อุปริ. ๑๔/๔๒๑/๓๖๑

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔ หน้าที่ ๑๖๕. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=4&page=165&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=4&A=4331&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=4&A=4331&modeTY=2&pagebreak=1#p165