อรรถกถาเล่มที่ ๔๖ หน้าที่ ๔๗.

๑๓. อุทยมาณวสุตฺตนิทฺเทสวณฺณนา [๗๔] เตรสเม อุทยสุตฺเต:- อญฺญาวิโมกฺขนฺติ อญฺญานุภาวนิชฺฌานํ ตํ ^๑- วิโมกฺขํ ปุจฺฉติ. ปฐเมนปิ ฌาเนน ฌายีติ วิตกฺกวิจารปีติสุขจิตฺเตกคฺคตาสมฺปยุตฺเตน ปญฺจงฺคิเกน ปฐมชฺฌาเนน ฌายตีติ ฌายี. ทุติเยนาติ ปีติสุขจิตฺเตกคฺคตา- สมฺปยุตฺเตน. ตติเยนาติ สุขจิตฺเตกคฺคตาสมฺปยุตฺเตน. จตุตฺเถนาติ อุเปกฺขาจิตฺเตกคฺคตาสมฺปยุตฺเตน. สวิตกฺกสวิจาเรนปิ ฌาเนน ฌายีติ จตุกฺกนยปญฺจกนเยสุ ปฐมชฺฌาเนน สวิตกฺกสวิจาเรนปิ ฌาเนน ฌายตีติ ฌายี. อวิตกฺกวิจารมตฺเตนาติ ปญฺจกนเย ทุติเยน ฌาเนน. อวิตกฺกอวิจาเรนาติ ทุติยตติยาทิอวเสสชฺฌาเนน. สปฺปีติเกนาติ ปีติสมฺปยุตฺเตน ทุกติกชฺฌาเนน. นิปฺปีติเกนาติ ปีติวิรหิเตน ตทวเสสชฺฌาเนน. สาตสหคเตนาติ สุขสหคเตน ติกจตุกฺกชฺฌาเนน. อุเปกฺขาสหคเตนาติ จตุกฺกปญฺจเมน. ^๒- สุญฺญเตนปีติ สุญฺญตวิโมกฺขสมฺปยุตฺเตน. อนิมิตฺเตนปีติ อนิจฺจนิมิตฺตํ ธุวนิมิตฺตํ อตฺตนิมิตฺตญฺจ ^๓- อุคฺฆาเฏตฺวา ปฏิลทฺเธน อนิมิตฺเตนปิ ฌาเนน ฌายตีติ ฌายี. อปฺปณิหิเตนปีติ มคฺคาคมนวเสน ปณิธึ โสเธตฺวา ปริยาทิยิตฺวา ผลสมาปตฺติวเสน อปฺปณิหิเตนปิ. โลกิเยนปีติ โลกิเยน ปฐมทุติยตติยจตุตฺเถน. โลกุตฺตเรนปีติ เตเนว โลกุตฺตรสมฺปยุตฺเตน. ฌานรโตติ ฌาเนสุ อภิรโต. เอกตฺตมนุยุตฺโตติ เอกตฺตํ เอกีภาวํ อนุยุตฺโต ปยุตฺโต. สทตฺถครุโกติ สกตฺถครุโก, กการสฺสายํ ทกาโร กโต. สทตฺโถติ จ อรหตฺตํ เวทิตพฺพํ. ตํ หิ อตฺตูปนิพทฺธฏฺเฐน อตฺตานํ อวิชหนฏฺเฐน อตฺตโน ปรมตฺถฏฺเฐน จ อตฺตโน อตฺถตฺตา สกตฺโถติ วุจฺจติ. ผลสมาปตฺติสมาปชฺชนวเสน สกตฺถครุโก, "นิพฺพานครุโก"ติ เอเก. อรโชติ นิกฺกิเลโส. วิรโชติ วิคตกิเลโส. นิรโชติ อปนีตกิเลโส, "วิตรโช"ติปิ ปาโฐ, โสเยวตฺโถ. รชาปคโตติ กิเลเสหิ ทูรีภูโต. รชวิปฺปหีโนติ กิเลสปฺปหีโน. รชวิปฺปยุตฺโตติ กิเลเสหิ มุตฺโต. @เชิงอรรถ: ^๑ ก. อญฺญานุภาวนิปฺผตฺตํ ^๒ ก. จตุตฺถปญฺจเมน ^๓ ฉ.ม. อนิมิตฺตญฺจ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๖ หน้าที่ ๔๗. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=46&page=47&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=46&A=1170&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=46&A=1170&modeTY=2&pagebreak=1#p47