อรรถกถาเล่มที่ ๔๗ หน้าที่ ๙๗.

สุขุมตฺเตน สมฺภวโต นาสญฺาติ เนวสญฺานาสญฺา, ตาย ยุตฺโต ภโว เนวสญฺานาสญฺาภโว, อถ วา โอฬาริกาย สญฺาย อภาวา, สุขุมาย จ ภาวา เนวสญฺานาสญฺา อสฺมึ ภเวติ เนวสญฺานาสญฺาภโว, โส อรูปภเวก- เทโส. เอเกน รูปกฺขนฺเธน โวกิณฺโณ ภโว เอเกน โวกาโร อสฺส ภวสฺสาติ เอกโวการภโว, โส อสญฺภโวว. จตูหิ อรูปกฺขนฺเธหิ โวกิณฺโณ ภโว จตูหิ โวกาโร อสฺส ภวสฺสาติ จตุโวการภโว, โส อรูปภโว เอว. ปญฺจหิ ขนฺเธหิ โวกิณฺโณ ภโว ปญฺจหิ โวกาโร อสฺส ภวสฺสาติ ปญฺจโวการภโว, โส กามภโว จ รูปภเวกเทโส จ โหติ. [๖] ปมชฺฌานาทีนิ ทฺวาทส วิสฺสชฺชนานิ ฌานสมาปตฺติวเสน นิทฺทิฏฺานิ. ฌานนฺติ อิธ พฺรหฺมวิหารมตฺตํ อธิปฺเปตํ. วิตกฺกวิจารปีติสุข- จิตฺเตกคฺคตาสมฺปยุตฺตํ ปมํ ฌานํ. ปีติสุขจิตฺเตกคฺคตาสมฺปยุตฺตํ ทุติยํ ฌานํ. สุขจิตฺเตกคฺคตาสมฺปยุตฺตํ ตติยํ ฌานํ. อุเปกฺขาจิตฺเตกคฺคตาสมฺปยุตฺตํ จตุตฺถํ ฌานํ. เมทติ เมชฺชตีติ เมตฺตา, สินิยฺหตีติ อตฺโถ. มิตฺเต วา ภวา, มิตฺตสฺส วา เอสา ปวตฺตีติ เมตฺตา, ปจฺจนีกธมฺเมหิ มุตฺตตฺตา อารมฺมเณ จ อธิมุตฺตตฺตา วิมุตฺติ, เจตโส วิมุตฺติ เจโตวิมุตฺติ, เมตฺตา เอว เจโตวิมุตฺติ เมตฺตาเจโต- วิมุตฺติ. กรุณา วุตฺตตฺถา เอว. โมทนฺติ ตาย ตํสมงฺคิโน, สยํ วา โมทติ, โมทน- มตฺตเมว วา ตนฺติ มุทิตา. "อเวรา โหนฺตู"ติอาทิพฺยาปารปฺปหาเนน มชฺฌตฺตภาวูปคเมน จ อุเปกฺขตีติ อุเปกฺขา. เมตฺตาทโย ตโย พฺรหฺมวิหารา ปมาทีหิ ตีหิ ฌาเนหิ ยุตฺตา, อุเปกฺขาพฺรหฺมวิหาโร จตุตฺถชฺฌาเนน ยุตฺโต. ผรณวเสน นตฺถิ เอตสฺส อนฺโตติ อนนฺโต, อากาโส อนนฺโต อากาสานนฺโต, กสิณุคฺฆาฏิมากาโส. อากาสานนฺโตเยว อากาสานญฺจํ, ตํ อากาสานญฺจํ อธิฏฺานฏฺเน อายตนมสฺส สสมฺปยุตฺตธมฺมสฺส ฌานสฺส "เทวานํ เทวายตนมิวา"ติ อากาสานญฺจายตนํ, อากาสานญฺจายตนเมว สมาปตฺติ อากาสานญฺจายตนสมาปตฺติ.

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๗ หน้าที่ ๙๗. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=47&page=97&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=47&A=2150&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=47&A=2150&pagebreak=1#p97