อรรถกถาเล่มที่ ๔๘ ภาษาบาลี อักษรไทย
ปฏิสํ.อ.๒ (สทฺธมฺม.๒)
หน้าที่ ๑๖๓.

อุปฺปตฺติทฺวารวเสน จกฺขาทโย เอว. อปฺปมาทวิหารีนนฺติ สีลาทีสุ อปฺปมาทวิหารวตํ.
อธิจิตฺตมนุยุตฺตานนฺติ วิปสฺสนาย ปาทกภาเวน อธิจิตฺตสงฺขาตํ สมาธิมนุยุตฺตานํ.
พุทฺธิสมฺปนฺนานนฺติ นามรูปววตฺถานํ อาทึ กตฺวา ยาว โคตฺรภุ, ตาว ปวตฺเตน
าเณน สมฺปนฺนานํ. สมฺมาปฏิปนฺนานนฺติ จตุมคฺคกฺขเณ. อธิคตผลานนฺติ
จตุผลกฺขเณ.
     อธิมุจฺจนฺโตติ อธิโมกฺขํ กโรนฺโต. สทฺธาย จรตีติ สทฺธาวเสน ปวตฺตติ.
ปคฺคณฺหนฺโตติ จตุสมฺมปฺปธานวีริเยน ปทหนฺโต. อุปฏฺาเปนฺโตติ สติยา
อารมฺมณํ อุปฏฺาเปนฺโต. อวิกฺเขปํ กโรนฺโตติ สมาธิวเสน วิกฺเขปํ อกโรนฺโต.
ปชานนฺโตติ จตุสจฺจปชานนปญฺาย ปกาเรน ชานนฺโต. วิชานนฺโตติ
อินฺทฺริยสมฺปยุตฺตชวนปุพฺพงฺคเมน อาวชฺชนวิญฺาเณน อารมฺมณํ วิชานนฺโต.
วิญฺาณจริยายาติ อาวชฺชนวิญฺาณจริยาวเสน. เอวํ ปฏิปนฺนสฺสาติ สหชวนาย
อินฺทฺริยจริยาย ปฏิปนฺนฺสฺส. กุสลา ธมฺมา อายาเปนฺตีติ สมถวิปสฺสนาวเสน ปวตฺตา
กุสลา ธมฺมา ภุสํ ยาเปนฺติ, ปวตฺตนฺตีติ อตฺโถ. อายตนจริยายาติ กุสลานํ ธมฺมานํ
ภุสํ ยตนจริยาย, ฆฏนจริยาย ปวตฺตนจริยายาติ วุตฺตํ โหติ. วิเสสมธิคจฺฉตีติ
วิกฺขมฺภนตทงฺคสมุจฺเฉทปฏิปฺปสฺสทฺธิวเสน วิเสสํ อธิคจฺฉติ. ทสฺสนจริยาทโย
วุตฺตตฺถาเยว.
     สทฺธาย วิหรตีติอาทีสุ สทฺธาทิสมงฺคิสฺส อิริยาปถวิหาโร ทฏฺพฺโพ.
อนุพุทฺโธติ อนุมานพุทฺธิยา. ปฏิวิทฺโธติ ปจฺจกฺขพุทฺธิยา. ยสฺมา
อธิโมกฺขฏฺาทีสุ อนุพุทฺเธสุ ปฏิวิทฺเธสุ จ จาโร จ วิหาโร จ อนุพุทฺโธ
โหติ ปฏิวิทฺโธ, ตสฺมา อนุโพธปฏิเวเธสุปิ อธิโมกฺขฏฺาทโย จ นิทฺทิฏฺา.
     เอวํ สทฺธาย จรนฺตนฺติอาทีสุ เอวนฺติ วุตฺตปฺปการํ นิทฺทิสนฺโต ยถาสทฺทสฺส
อตฺถํ นิทฺทิสติ. วิญฺูติอาทีสุปิ ยถาสภาวํ ชานนฺตีติ วิญฺู. วิญฺาตํ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๘ หน้าที่ ๑๖๓.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=48&page=163&pages=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=48&A=3669&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=48&A=3669&pagebreak=1#p163