อรรถกถาเล่มที่ ๔๘ หน้าที่ ๒๐๙.

สญฺญาจิตฺตวิปลฺลาสานญฺจ ปหานํ วุตฺตนฺติ เวทิตพฺพํ. ทฺวีสุ วตฺถูสูติอาทีหิ ปเทหิ ปหีนาปหีเน นิคเมตฺวา ทสฺเสติ. ตตฺถ "อนิจฺเจ นิจฺจนฺ"ติ, "อนตฺตนิ อตฺตา"ติ อิเมสุ ทฺวีสุ วตฺถูสุ ฉ วิปลฺลาสา ปหีนา. "ทุกฺเข สุขนฺ"ติ, "อสุเภ สุภนฺ"ติ อิเมสุ ทฺวีสุ วตฺถูสุ เทฺว ทิฏฺฐิวิปลฺลาสา ปหีนา. เกสุจิ โปตฺถเกสุ เทฺวติ ปฐมํ ลิขิตํ, ปจฺฉา ฉาติ. จตูสุ วตฺถูสูติ จตฺตาริ เอกโต กตฺวา วุตฺตํ. อฏฺฐาติ ทฺวีสุ ฉ, ทฺวีสุ เทฺวติ อฏฺฐ. จตฺตาโรติ ทุกฺขาสุภวตฺถูสุ เอเกกสฺมึ เทฺว เทฺว สญฺญาจิตฺตวิปลฺลาสาติ จตฺตาโร. เกสุจิ โปตฺถเกสุ "ฉ ทฺวีสู"ติ วุตฺตฏฺฐาเนสุปิ เอวเมว ลิขิตนฺติ. วิปลฺลาสกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ------------------ ๙. มคฺคกถาวณฺณนา [๒๓๗] อิทานิ เตสํ ติณฺณํ วิปลฺลาสานํ ปหานกรํ อริยมคฺคํ ทสฺเสนฺเตน กถิตาย มคฺคกถาย อปุพฺพตฺถานุวณฺณนา. ตตฺถ มคฺโคติ เกนฏฺเฐน มคฺโคติ โย พุทฺธสาสเน มคฺโคติ วุจฺจติ, โส เกนฏฺเฐน มคฺโค นาม โหตีติ อตฺโถ. มิจฺฉาทิฏฺฐิยา ปหานายาติอาทีสุ ทสสุ ปริยาเยสุ ปฐโม ปฐโม ตสฺส ตสฺส มคฺคงฺคสฺส อุชุวิปจฺจนีกวเสน วุตฺโต. มคฺโค เจว เหตุ จาติ ตสฺส ตสฺส กิจฺจสฺส กรณาย ปฏิปทฏฺเฐน มคฺโค, สมฺปาปกฏฺเฐน เหตุ. เตน มคฺคสฺส ปฏิปทฏฺโฐ สมฺปาปกฏฺโฐ จ วุตฺโต โหติ. "อยํ มคฺโค อยํ ปฏิปทา"ติอาทีสุ ^๑- หิ ปฏิปทา มคฺโค, "มคฺคสฺส นิยฺยานฏฺโฐ เหตุฏฺโฐ"ติอาทีสุ ^๒- สมฺปาปโก เหตุ. เอวํ ทฺวีหิ ทฺวีหิ ปเทหิ "มคฺโคติ เกนฏฺเฐน มคฺโค"ติ ปุจฺฉาย วิสฺสชฺชนํ กตํ โหติ. สหชาตานํ ธมฺมานํ อุปตฺถมฺภนายาติ อตฺตนา สหชาตานํ @เชิงอรรถ: ^๑ สํ.มหา. ๑๙/๕/๖ ^๒ ขุ.ปฏิ. ๓๑/๘/๓๑๘

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๘ หน้าที่ ๒๐๙. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=48&page=209&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=48&A=4713&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=48&A=4713&modeTY=2&pagebreak=1#p209