อรรถกถาเล่มที่ ๔๙ หน้าที่ ๑๓๓.

มนุชาธิโป มนุสฺสานํ อธิปติ อิสฺสโร ภวามิ, ตถา ราชภูโต อติรูเปน ^๑- รูปสมฺปตฺติยา จ ลกฺขเณน อาโรหปริณาหาทิลกฺขเณน จ สมฺปนฺโน สมฺปุณฺโณ อุปฺปนฺนุปฺปนฺนภเว ปญฺญาย ปรมตฺถชานนปญฺญาย อสโม สมรหิโต, มยา สทิโส โกจิ นตฺถีติ อตฺโถ. [๕๗] มยา กตปุญฺญสมฺภาเรน ปุญฺญผเลน อุปฺปนฺนุปฺปนฺนภเว เสฏฺฐํ ปสฏฺฐํ มธุรํ วิวิธํ อเนกปฺปการํ โภชนญฺจ อนปฺปกํ พหุสตฺตรตนญฺจ วิวิธานิ, อเนกปฺปการานิ ปตฺตุณฺณโกเสยฺยาทิวตฺถานิ จ นภา อากาสโต มํ มม สนฺติกํ ขิปฺปํ สีฆํ อุเปนฺติ อุปคจฺฉนฺติ. [๕๘-๖๖] ปฐพฺยา ปฐวิยา ปพฺพเต จ อากาเส จ อุทเก จ วเน จ ยํ ยํ ยตฺถ ยตฺถ หตฺถํ ปสาเรมิ นิกฺขิปามิ, ตโต ตโต ทิพฺพา ภกฺขา ทิพฺพา อาหารา มํ มม สนฺติกํ อุเปนฺติ อุปคจฺฉนฺติ, ปาตุภวนฺตีติ อตฺโถ. ตถา ยถากฺกมํ สพฺเพ รตนา. สพฺเพ จนฺทนาทโย คนฺธา. สพฺเพ ยานา วาหนา. สพฺเพ จมฺปกนาคปุนฺนาคาทโย มาลา ปุปฺผา. สพฺเพ อลงฺการา อาภรณา. สพฺพา ทิพฺพกญฺญา. สพฺเพ มธุสกฺขรา. สพฺเพ ปูปาทโย ขชฺชา ขาทิตพฺพา มํ มม สนฺติกํ อุเปนฺติ อุปคจฺฉนฺติ. [๖๗-๘] สมฺโพธิวรปตฺติยาติ อุตฺตมจตุมคฺคญาณปตฺติยา ปาปุณนตฺถาย. มยา ยํ อุตฺตมทานํ กตํ ปูริตํ, เตน อุตฺตมทาเนน เสลสงฺขาตํ ปพฺพตํ สกลํ เอกนินฺนาทํ กโรนฺโต พหลํ คิรํ ^๒- ปุถุลํ โฆสํ คชฺเชนฺโต, สเทวกํ โลกํ สกลํ มนุสฺสเทวโลกํ หาสยนฺโต โสมนสฺสปฺปตฺตํ กโรนฺโต โลเก สกลโลกตฺตเย วิวฏฺฏจฺฉโท พุทฺโธ อหํ ภวามีติ อตฺโถ. [๖๙] ทิสา ทสวิธา โลเกติ จกฺกวาฬโลเก ทสวิธา ทสโกฏฺฐาสา ทิสา โหนฺติ, ตตฺถ โกฏฺฐาเส ยายโต ยายนฺตสฺส คจฺฉนฺตสฺส อนฺตกํ นตฺถีติ อตฺโถ, จกฺกวตฺติกาเล ตสฺมึ มยา คตคตฏฺฐาเน ทิสาภาเค วา พุทฺธเขตฺตา พุทฺธวิสยา อสงฺขิยา สงฺขารหิตา. @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. อภิรูเปน. ^๒. ปาฬิ. คิรึ.

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๙ หน้าที่ ๑๓๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=49&page=133&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=49&A=3331&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=49&A=3331&modeTY=2&pagebreak=1#p133