อรรถกถาเล่มที่ ๔๙ หน้าที่ ๑๓๓.

มนุชาธิโป มนุสฺสานํ อธิปติ อิสฺสโร ภวามิ, ตถา ราชภูโต อติรูเปน ^๑- รูปสมฺปตฺติยา จ ลกฺขเณน อาโรหปริณาหาทิลกฺขเณน จ สมฺปนฺโน สมฺปุณฺโณ อุปฺปนฺนุปฺปนฺนภเว ปญฺาย ปรมตฺถชานนปญฺาย อสโม สมรหิโต, มยา สทิโส โกจิ นตฺถีติ อตฺโถ. [๕๗] มยา กตปุญฺสมฺภาเรน ปุญฺผเลน อุปฺปนฺนุปฺปนฺนภเว เสฏฺ ปสฏฺ มธุรํ วิวิธํ อเนกปฺปการํ โภชนญฺจ อนปฺปกํ พหุสตฺตรตนญฺจ วิวิธานิ, อเนกปฺปการานิ ปตฺตุณฺณโกเสยฺยาทิวตฺถานิ จ นภา อากาสโต มํ มม สนฺติกํ ขิปฺปํ สีฆํ อุเปนฺติ อุปคจฺฉนฺติ. [๕๘-๖๖] ปพฺยา ปวิยา ปพฺพเต จ อากาเส จ อุทเก จ วเน จ ยํ ยํ ยตฺถ ยตฺถ หตฺถํ ปสาเรมิ นิกฺขิปามิ, ตโต ตโต ทิพฺพา ภกฺขา ทิพฺพา อาหารา มํ มม สนฺติกํ อุเปนฺติ อุปคจฺฉนฺติ, ปาตุภวนฺตีติ อตฺโถ. ตถา ยถากฺกมํ สพฺเพ รตนา. สพฺเพ จนฺทนาทโย คนฺธา. สพฺเพ ยานา วาหนา. สพฺเพ จมฺปกนาคปุนฺนาคาทโย มาลา ปุปฺผา. สพฺเพ อลงฺการา อาภรณา. สพฺพา ทิพฺพกญฺา. สพฺเพ มธุสกฺขรา. สพฺเพ ปูปาทโย ขชฺชา ขาทิตพฺพา มํ มม สนฺติกํ อุเปนฺติ อุปคจฺฉนฺติ. [๖๗-๘] สมฺโพธิวรปตฺติยาติ อุตฺตมจตุมคฺคาณปตฺติยา ปาปุณนตฺถาย. มยา ยํ อุตฺตมทานํ กตํ ปูริตํ, เตน อุตฺตมทาเนน เสลสงฺขาตํ ปพฺพตํ สกลํ เอกนินฺนาทํ กโรนฺโต พหลํ คิรํ ^๒- ปุถุลํ โฆสํ คชฺเชนฺโต, สเทวกํ โลกํ สกลํ มนุสฺสเทวโลกํ หาสยนฺโต โสมนสฺสปฺปตฺตํ กโรนฺโต โลเก สกลโลกตฺตเย วิวฏฺฏจฺฉโท พุทฺโธ อหํ ภวามีติ อตฺโถ. [๖๙] ทิสา ทสวิธา โลเกติ จกฺกวาฬโลเก ทสวิธา ทสโกฏฺาสา ทิสา โหนฺติ, ตตฺถ โกฏฺาเส ยายโต ยายนฺตสฺส คจฺฉนฺตสฺส อนฺตกํ นตฺถีติ อตฺโถ, จกฺกวตฺติกาเล ตสฺมึ มยา คตคตฏฺาเน ทิสาภาเค วา พุทฺธเขตฺตา พุทฺธวิสยา อสงฺขิยา สงฺขารหิตา. @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. อภิรูเปน. ^๒. ปาฬิ. คิรึ.

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๙ หน้าที่ ๑๓๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=49&page=133&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=49&A=3331&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=49&A=3331&pagebreak=1#p133