อรรถกถาเล่มที่ ๔๙ ภาษาบาลี อักษรไทย
อป.อ.๑ (วิสุทฺธ.๑)
หน้าที่ ๒๒๔.

โหตู"ติ  อุปปริกฺขนฺโต "ราเค ขีเณ โทโสปิ โมโหปิ อญฺญตรญฺญตเรปิ
กิเลสา ขีณา โหนฺตี"ติ ญตฺวา อตฺตมโน อโหสิ "นิปฺปริยายพหุสฺสุตา อิเม
สมณา. ยถาปิ หิ ปุริเสน มหาปฐวึ วา อากาสํ วา องฺคุลิยา นิทฺทิสนฺเตน
น องฺคุลิมตฺโตว ปเทโส นิทฺทิฏฺโฐ โหติ. อปิ จ โข ปน สกลปฐวี อากาสา
เอว นิทฺทิฏฺฐา โหนฺติ. เอวํ อิเมหิ เอเกกํ อตฺถํ นิทฺทิสนฺเตหิ อปริมาณา
อตฺถา นิทฺทิฏฺฐา โหนฺตี"ติ. ตโต โส "กุทาสฺสุ นามาหมฺปิ เอวํ พหุสฺสุโต
ภวิสฺสามี"ติ ตถารูปํ พหุสฺสุตภาวํ ปตฺเถนฺโต รชฺชํ ปหาย ปพฺพชิตฺวา
วิปสฺสนฺโต ปจฺเจกโพธึ สจฺฉิกตฺวา อิมํ อุทานคาถมภาสิ.
     ตตฺถายํ สงฺเขปตฺโถ:- พหุสฺสุตนฺติ ทุวิโธ พหุสฺสุโต ตีสุ ปิฏเกสุ
อตฺถโต นิขิโล ๑- ปริยตฺติพหุสฺสุโต จ มคฺคผลวิชฺชาภิญฺญาปฏิเวธโก ๒-
ปฏิเวธพหุสฺสุโต จ. อาคตาคโม ธมฺมธโร. อุฬาเรหิ ปน กายวจีมโนกมฺเมหิ
สมนฺนาคโต อุฬาโร. ยุตฺตปฏิภาโน จ มุตฺตปฏิภาโน จ ยุตฺตมุตฺตปฏิภาโน
จ ปฏิภานวา. ปริยตฺติปริปุจฺฉาธิคมวเสน วา ติวิโธ ปฏิภานวา เวทิตพฺโพ.
ยสฺส หิ ปริยตฺติ ปฏิภาติ, โส ปริยตฺติปฏิภานวา. ยสฺส อตฺถญฺจ ญาณญฺจ
ลกฺขณญฺจ ฐานาฏฺฐานญฺจ ปริปุจฺฉนฺตสฺส ปริปุจฺฉา ปฏิภาติ, โส
ปริปุจฺฉาปฏิภานวา. ยสฺส มคฺคาทโย ปฏิวิทฺธา โหนฺติ, โส อธิคมปฏิภานวา. ตํ
เอวรูปํ พหุสฺสุตํ ธมฺมธรํ ภเชถ มิตฺตํ อุฬารํ ปฏิภานวนฺตํ. ตโต
ตสฺสานุภาเวน อตฺตตฺถปรตฺถอุภยตฺถเภทโต วา ทิฏฺฐธมฺมิกสมฺปรายิกปรมตฺถเภทโต
วา อเนกปฺปการานิ อญฺญาย อตฺถานิ, ตโต "อโหสึ นุ โข อหํ
อตีตมทฺธานนฺ"ติอาทีสุ ๓- กงฺขาฏฺฐานิเยสุ วีเนยฺย กงฺขํ วิจิกิจฺฉํ วิเนตฺวา
วินาเสตฺวา เอวํ กตสพฺพกิจฺโจ เอโก จเร ขคฺควิสาณกปฺโปติ.
                      พหุสฺสุตคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                          ------------
@เชิงอรรถ: ๑ สี. นิจฺจโล.  ๒ สี. มคฺคผลวิชฺชาภิญฺญานํ ปฏิวิทฺธตฺตา.  ๓ ม.มู. ๑๒/๑๘/๑๑,
@สํ. นิ. ๑๖/๒๐/๒๖.


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๙ หน้าที่ ๒๒๔.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=49&page=224&pages=1&modeTY=2&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=49&A=5608&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=49&A=5608&modeTY=2&pagebreak=1#p224