อรรถกถาเล่มที่ ๔๙ หน้าที่ ๒๗๑.

[๒๒๐] ปุน ภควนฺตํเยว โถเมนฺโต สกฺกา สมุทฺเท อุทกนฺติอาทิมาห. ตตฺถ จตุราสีติโยชนสหสฺสคมฺภีเร สมุทฺเท อุทกํ อาฬฺหเกน ปเมตุํ มินิตุํ สกฺกา ภเวยฺย, ภนฺเต สพฺพญฺุ ตว าณํ "เอตฺตกํ ปมาณนฺ"ติ ปเมตเว มินิตุํ น เตฺวว สกฺกาติ อตฺโถ. [๒๒๑] ตุลมณฺฑเล ตุลปญฺชเร เปตฺวา ปวึ เมทนึ ธาเรตุํ สกฺกา, ภนฺเต สพฺพญฺุ ตว าณํ ธาเรตุํ น ตุ เอว สกฺกาติ สมฺพนฺโธ. [๒๒๒] ภนฺเต สพฺพญฺุ อากาโส ^๑- สกลนฺตลิกฺขํ รชฺชุยา วา องฺคุเลน วา มินิตุํ สกฺกา ภเวยฺย, ตว ปน าณํ าณากาสํ น ตุ เอว ปเมตเว มินิตุํ สกฺกาติ อตฺโถ. [๒๒๓] มหาสมุทฺเท อุทกนฺติ จตุราสีติโยชนสหสฺสคมฺภีเร สาคเร อขิลํ อุทกญฺจ, จตุนหุตาธิกทฺวิโยชนสตสหสฺสพหลํ อขิลํ ปวิญฺจ ชเห ชเหยฺย อติกฺกเมยฺย สมํ กเรยฺย พุทฺธสฺส าณํ อุปาทาย คเหตฺวา ตุเลยฺย สมํ กเรยฺย. อุปมาโต อุปมาวเสน น ยุชฺชเร น โยเชยฺยุํ. ^๒- าณเมว อธิกนฺติ อตฺโถ. [๒๒๔] จกฺขุม ปญฺจหิ จกฺขูหิ จกฺขุมนฺต, อาลปนเมตํ. สห เทเวหิ ปวตฺตสฺส โลกสฺส, ภุมฺมตฺเถ สามิวจนํ. สเทวเก โลกสฺมึ อนฺตเร เยสํ ยตฺตกานํ สตฺตานํ จิตฺตํ ปวตฺตติ. เอเต ตตฺตกา สจิตฺตกา สตฺตา ตว าณมฺหิ อนฺโตชาลคตา าณชาลสฺมึ อนฺโต ปวิฏฺาติ สมฺพนฺโธ, าณชาเลน สพฺพสตฺเต ปสฺสสีติ อตฺโถ. [๒๒๕] ภนฺเต สพฺพญฺุ สพฺพธมฺมชานนก ตฺวํ เยน าเณน จตุมคฺคสมฺปยุตฺเตน สกลํ อุตฺตมํ โพธึ นิพฺพานํ ปตฺโต อธิคโต อสิ ภวสิ, เตน าเณน ปรติตฺถิเย อญฺติตฺถิเย มทฺทสี อภิภวสีติ สมฺพนฺโธ. [๒๒๖] เตน ตาปเสน โถมิตาการํ ปกาเสนฺตา ธมฺมสงฺคาหกา เถรา อิมา คาถา ถวิตฺวานาติ อาหํสุ. ตตฺถ อิมา คาถาติ เอตฺตกาหิ คาถาหิ @เชิงอรรถ: ^๑ สี., อิ. อากาสํ. ^๒ สี., อิ. น โยเชยฺย.

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๙ หน้าที่ ๒๗๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=49&page=271&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=49&A=6755&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=49&A=6755&pagebreak=1#p271