อรรถกถาเล่มที่ ๔๙ หน้าที่ ๒๗๒.

ถวิตฺวาน โถมนํ กตฺวาน นาเมน สุรุจิ นาม ตาปโส เสสฏฺฐกถาสุ ^๑- ปน "สรทมาณโว"ติ อาคโต. โส อฏฺฐกถานยโต ปาโฐเยว ปมาณํ, อถ วา สุนฺทรา รุจิ อชฺฌาสโย นิพฺพานาลโย อสฺสาติ สุรุจิ. สรติ คจฺฉติ อินฺทฺริยทมนาย ปวตฺตตีติ สรโท, อิติ ทฺวยมฺปิ ตสฺเสว นามํ. โส สุรุจิตาปโส อชินจมฺมํ ปตฺถริตฺวาน ปฐวิยํ นิสีทิ, อจฺจาสนฺนาทโย ฉ นิสชฺชโทเส วชฺเชตฺวา สรโท นิสีทีติ อตฺโถ. [๒๒๗] ตตฺถ นิสินฺโน ตาปโส ตสฺส ภควโต ญาณเมว โถเมนฺโต จุลฺลาสีติสหสฺสานีติอาทิมาห. ตตฺถ จุลฺลาสีติสหสฺสานีติ จตุราสีติสหสฺสานิ คิริราชา เมรุปพฺพตราชา มหณฺณเว สาคเร อชฺโฌคาโฬฺห อธิโอคาโฬฺห ปวิฏฺโฐ ตาวเทว ตตฺตกานิ จตุราสีติสหสฺสานิ อจฺจุคฺคโต อติอุคฺคโต อิทานิ ปวุจฺจตีติ สมฺพนฺโธ. [๒๒๘] ตาว อจฺจุคฺคโต ตถา อติอุคฺคโต เนรุ, โส มหาเนรุ อายโต อุจฺจโต จ วิตฺถารโต จ เอวํ มหนฺโต เนรุราชา โกฏิสตสหสฺสิโย สงฺขาณุเภเทน จุณฺณิโต จุณฺณวิจุณฺณํ กโต อสิ. [๒๒๙] ภนฺเต สพฺพญฺญุ ตว ญาณํ ลกฺเข ฐปิยมานมฺหิ ญาเณ สตํ วา สหสฺสํ วา สตสหสฺสํ วา เอเกกํ พินฺทุํ กตฺวา ฐปิเต ตเทว มหาเนรุสฺส จุณฺณํ ขยํ คจฺเฉยฺย, ตว ญาณํ ปเมตเว ปมาณํ กาตุํ เอว น สกฺกาติ สมฺพนฺโธ. [๒๓๐] สุขุมจฺฉิเกน สุขุมจฺฉิทฺเทน ชาเลน โย สกลมหาสมุทฺเท อุทกํ ปริกฺขิเป สมนฺตโต ปริกฺขํ กเรยฺย, เอวํ ปริกฺขิเต เย เกจิ ปาณา อุทเก ชาตา สพฺเพ เต อนฺโตชาลคตา สิยุํ ภเวยฺยุนฺติ อตฺโถ. [๒๓๑] ตมุปเมยฺยํ ทสฺเสนฺโต ตเถว หีติอาทิมาห. ตตฺถ ยถา อุทชา ปาณา อนฺโตชาลคตา โหนฺติ, ตเถว มหาวีร มหาโพธิอธิคมาย วีริยกร. เย เกจิ ปุถุ อเนกา ติตฺถิยา มิจฺฉา ติตฺถกรา ทิฏฺฐิคหณปกฺขนฺทา ทิฏฺฐิสงฺขาตคหณํ @เชิงอรรถ: ^๑ มโน. ปู. ๑/๑๓๕.

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๙ หน้าที่ ๒๗๒. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=49&page=272&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=49&A=6780&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=49&A=6780&modeTY=2&pagebreak=1#p272