อรรถกถาเล่มที่ ๔๙ หน้าที่ ๒๘๐.

วิมุตฺติปุปฺผลาเภน อธิคมเนน สพฺพปาณินํ สพฺพสตฺเต โตเสมิ โสมนสฺสํ ปาเปมีติ อตฺโถ. [๓๐๓] "ยาวตา พุทฺธเขตฺตมฺหี"ติอาทีสุ จกฺขุม ปญฺจหิ จกฺขูหิ จกฺขุมนฺต ยตฺตเก ฐาเน รตนสุตฺตาทีนํ ปริตฺตานํ อาณา อานุภาโว ปวตฺตติ, ตตฺตเก สตสหสฺสโกฏิจกฺกวาฬสงฺขาเต พุทฺธเขตฺเต ฐเปตฺวาน มหามุนึ สมฺมาสมฺพุทฺธํ วชฺเชตฺวา อวเสเสสุ สตฺเตสุ อญฺโญ โกจิ ตว ปุตฺตสฺส ตุยฺหํ ปุตฺเตน มยา ปญฺญาย สทิโส สโม นตฺถีติ สมฺพนฺโธ. เสสํ อุตฺตานเมว. [๓๐๘] ปฏิปนฺนาติ จตุมคฺคสมงฺคิโน จ ผลฏฺฐา อรหตฺตผเล ฐิตา จ เสขา ผลสมงฺคิโน เหฏฺฐิเมหิ ตีหิ ผเลหิ สมนฺนาคตา จ เอเต อฏฺฐ อริยภิกฺขู อุตฺตมตฺถํ นิพฺพานํ อาสึสกา ^๑- คเวสกา ตํ ปญฺญวนฺตํ ปริวาเรนฺติ สทา สพฺพกาลํ เสวนฺติ ภชนฺติ ปยิรุปาสนฺตีติ อตฺโถ. [๓๑๐] กายเวทนาจิตฺตธมฺมานุปสฺสนาสงฺขาตานํ จตุนฺนํ สติปฏฺฐานานํ กุสลา เฉกา สติสมฺโพชฺฌงฺคาทีนํ สตฺตนฺนํ สมฺโพชฺฌงฺคานํ ภาวนาย วฑฺฒนาย รตา อลฺลีนา. [๓๑๔] อุฬุราชาว ตารกราชา อิว จ โสภสิ. [๓๑๕] รุกฺขปพฺพตรตนสตฺตาทโย ธาเรตีติ ธรณี, ธรณิยํ รุหา สญฺชาตา วฑฺฒิตา จาติ ธรณีรุหา รุกฺขา. ปฐวิยํ ปติฏฺฐาย รุหนฺติ วฑฺฒนฺติ วุฑฺฒึ วิรุฬฺหึ อาปชฺชนฺติ. เวปุลฺลตํ วิปุลฺลภาวํ ปริปูรภาวํ ปาปุณนฺติ, เต รุกฺขา กเมน ผลํ ทสฺสยนฺติ ผลธาริโน โหนฺติ. [๓๑๗-๙] ปุนปิ ภควนฺตเมว โถเมนฺโต สินฺธุ สรสฺสตีติอาทิมาห. ตตฺถ สินฺธุวาทิ ^๒- นาม คงฺคา จ, สรสฺสตี นาม คงฺคา จ, นนฺทิยคงฺคา จ จนฺทภาคาคงฺคา จ, คงฺคา นาม คงฺคา จ, ยมุนา นาม คงฺคา จ, สรภู นาม คงฺคา จ, มหี นาม คงฺคา จ. สนฺทมานานํ คจฺฉนฺตีนํ เอตาสํ คงฺคานํ สาคโรว สมุทฺโท เอว สมฺปฏิจฺฉติ ปฏิคฺคณฺหาติ ธาเรติ. ตทา เอตา สพฺพคงฺคา ปุริมํ นามํ @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. อาสีสกา. ^๒ สี. สินฺธุวาร.

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๙ หน้าที่ ๒๘๐. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=49&page=280&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=49&A=6977&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=49&A=6977&modeTY=2&pagebreak=1#p280