อรรถกถาเล่มที่ ๕ ภาษาบาลี อักษรไทย
ที.อ. (สุมงฺคล.๒)
หน้าที่ ๒๖๒-๒๖๓.

หน้าที่ ๒๖๒.
โยชนปฺปมาโณ รตนปลฺลงฺโก อุปริ ติโยชเนน เสตจฺฉตฺเตน ธารยมาเนน,
ตทนนฺตรํ สกฺกสฺส เทวรญฺโ อาสนํ อตฺถริยติ. ตโต เตตฺตึสาย เทวปุตฺตานํ,
ตโต อญฺาสํ ๑- มเหสกฺขมเหสกฺขานํ เทวปุตฺตานํ. ๑- อญฺาสํ ๒- เทวตานํ ๒-
ปน ปุปฺผกณฺณิกาว อาสนํ โหติ.
      เทวา เทวสภํ ปวิสิตฺวา นิสีทนฺติ. ปุปฺผเรณูวฏฺฏิ ๓- อุคฺคนฺตฺวา
อุปริ กณฺณิกํ อาหจฺจ นิปตมานา เทวตานํ ติคาวุตปฺปมาณํ อตฺตภาวํ
ลาขารสปริกมฺมสชฺชิตํ วิย กโรติ. เตสํ สา กีฬา จตูหิ มาเสหิ ปริโยสานํ
คจฺฉติ. เอวํ ปาริจฺฉตฺตกกีฬานุภวนตฺถาย สนฺนิปตนฺติ.
       มาสสฺส ปน อฏฺ ทิวเส เทวโลเก มหาธมฺมสฺสวนํ โฆสติ. ๔-
ตตฺถ สุธมฺมาย เทวสภาย สนงฺกุมาโร วา มหาพฺรหฺมา, สกฺโก วา เทวานมินฺโท,
ธมฺมกถิกภิกฺขุ วา, อญฺตโร วา ธมฺมกถิโก เทวปุตฺโต ธมฺมกถํ กเถติ. อฏฺมิยํ
ปกฺขสฺส จตุนฺนํ มหาราชานํ อมจฺจา, จาตุทฺทสิยํ ปุตฺตา, ปณฺณรเส สยํ
จตฺตาโร มหาราชาโน นิกฺขมิตฺวา สุวณฺณปฏํ จ ชาติหิงฺคุลกํ จ คณฺหิตฺวา
คามนิคมราชธานิโย อนุวิจรนฺติ. เต "อสุกา นาม อิตฺถี วา ปุริโส วา พุทฺธํ
สรณํ คโต, ธมฺมํ สรณํ คโต, สํฆํ สรณํ คโต, ปญฺจ สีลานิ รกฺขติ. มาสสฺส
อฏฺ อุโปสเถ กโรติ. มาตุอุปฏฺานํ ปูเรติ. ปิตุอุปฏฺานํ ปูเรติ. อสุกฏฺาเน
อุปฺปลหตฺถกสเตน ปุปฺผกุมฺเภน ปูชา กตา. ทีปสหสฺสํ อาโรปิตํ. อกาลธมฺมสฺสวนํ
การิตํ. ฉตฺตเวทิกา มุทฺธิเวทิกา กุจฺฉิเวทิกา สีหาสนํ สีหโสปาณํ การิตํ.
ตีณิ สุจริตานิ ปูเรติ. ทสกุสลกมฺมปเถ สมาทาย วตฺตตี"ติ สุวณฺณปเฏ
ชาติหิงฺคุลเกน ลิขิตฺวา อาหริตฺวา ปญฺจสิขสฺส หตฺเถ เทนฺติ. ปญฺจสิโข
มาตลิสฺส หตฺเถ เทติ. มาตลิสงฺคาหโก สกฺกสฺส เทวรญฺโ เทติ.
      ยทา ปุญฺกมฺมการกา พหู น โหนฺติ, โปตฺถโก ขุทฺทโก โหติ,
ตํ ทิสฺวาว เทวา "ปมตฺโต วต โภ มหาชโน วิหรติ, จตฺตาโร อปายา
@เชิงอรรถ: ๑-๑ ฉ.ม.,อิ. มเหสกฺขเทวตานํ  ๒-๒ ฉ.ม.,อิ. อญฺตรเทวตานํ
@๓ ฉ.ม. ตโต ปุปฺเผหิ เรณุวฏฺฏิ  ๔ ฉ.ม. ฆสติ, อิ. สุสฺสติ  ๕ ฉ.ม.,อิ. ฏเวทิกาปุ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๖๓.
ปริปูริสฺสนฺติ, ฉ เทวโลกา ตุจฺฉา ภวิสฺสนฺตี"ติ อนตฺตมนา โหนฺติ. สเจ ปน
โปตฺถโก มหา โหติ, ตํ ทิสฺวาว เทวา "อปฺปมตฺโต วต โภ มหาชโน วิหรติ,
จตฺตาโร อปายา สุญฺา ภวิสฺสนฺติ, ฉ เทวโลกา ปริปูริสฺสนฺติ, พุทฺธสาสเน
ปุญฺานิ กริตฺวา อาคเต มหาปุญฺเ ปุรกฺขิตฺวา นกฺขตฺตํ กีฬิตุํ ลภิสฺสามา"ติ
อตฺตมนา โหนฺติ. ตํ โปตฺถกํ คเหตฺวา สกฺโก เทวราชา วาเจติ. ตสฺส
ปกตินิยาเมน กเถนฺตสฺส สทฺโท ทฺวาทส โยชนานิ คจฺฉติ. ๑- อุจฺเจน สเรน
กเถนฺตสฺส จ สกลํ ทสโยชนสหสฺสํ เทวนครํ ฉาเทตฺวา ติฏฺติ. เอวํ
ธมฺมสฺสวนตฺถาย สนฺนิปตนฺติ. อิธ ปน ปวารณาสงฺคหตฺถาย สนฺนิปติตาติ
เวทิตพฺพา.
      [๒๙๕] ตถาคตํ นมสฺสนฺตาติ นวหิ การเณหิ ตถาคตํ นมสฺสมานา.
ธมฺมสฺส จ สุธมฺมตนฺติ สฺวากฺขาตาทิเภทํ ธมฺมสฺส สุธมฺมตํ อุชุปฏิปนฺนตาทิเภทํ
สํฆสฺส จ สุปฏิปตฺตินฺติ อตฺโถ.
                        อฏยถาภุจฺจวณฺณวณฺณนา
      [๒๙๖] ยถาภุจฺเจติ ยถาภูเต ยถาสภาเว. วณฺเณติ คุเณ. ปยิรุทาหาสีติ
กเถสิ. พหุชนหิตาย ปฏิปนฺโนติ กถํ ปฏิปนฺโนติ? ทีปงฺกรปาทมูเล อฏฺ
ธมฺเม สโมธาเนตฺวา พุทฺธตฺถาย อภินีหรมาโนปิ พหุชนหิตาย ปฏิปนฺโน
นาม โหติ.
      ทานปารมี สีลปารมี เนกฺขมฺมปารมี ปญฺาปารมี วิริยปารมี ขนฺติปารมี
สจฺจปารมี อธิฏฺานปารมี เมตฺตาปารมี อุเปกฺขาปารมีติ กปฺปสตสหสฺสาธิกานิ
จตฺตาริ อสงฺเขยฺยานิ อิมา ทส ปารมิโย ปูเรนฺโตปิ พหุชนหิตาย ปฏิปนฺโน.
      ขนฺติวาทิตาปสกาเล จูฬธมฺมปาลกุมารกาเล ฉทฺทนฺตนาคราชกาเล
ภูริทตฺตจมฺเปยฺยสงฺขปาลนาคราชกาเล มหากปิกาเล จ ตาทิสานิ ทุกฺกรานิ
กโรนฺโตปิ พหุชนหิตาย ปฏิปนฺโน. เวสฺสนฺตรตฺตภาเว ตฺวา สตฺตสตกมหาทานํ ๒-
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม., อิ. คณฺหาติ  ๒ ม. สตฺตสตฺตกมหาทานํ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕ หน้าที่ ๒๖๒-๒๖๓.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=5&page=262&pages=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=5&A=6736&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=5&A=6736&pagebreak=1#p262