อรรถกถาเล่มที่ ๕๓ หน้าที่ ๘๖.

กจฺจิ โภโต อนามยนฺ"ติอาทีสุ ^๑- อาโรเคฺย ทิสฺสติ. "กตโม ปน ภนฺเต กายสมาจาโร กุสโล? โย โข มหาราช กายสมาจาโร อนวชฺโช"ติ ^๒- จ "ปุน จปรํ ภนฺเต เอตทานุตฺตริยํ, ^๓- ยถา ภควา ธมฺมํ เทเสติ กุสเลสุ ธมฺเมสู"ติ ^๔- จ เอวมาทีสุ อนวชฺเช. "กุสโล ตฺวํ รถสฺส องฺคปจฺจงฺคานํ, ^๔- กุสลา นจฺจคีตสฺส, สุสิกฺขิตา จตุริตฺถิโย"ติอาทีสุ ^๕- เฉเก. "กุสลานํ ภิกฺขเว ธมฺมานํ สมาทานเหตุ กุสลสฺส กมฺมสฺส กตตฺตา"ติอาทีสุ ^๖- สุขวิปาเก. สฺวายมิธ อาโรเคฺยปิ อนวชฺเชปิ สุขวิปาเกปิ วตฺตติ. ธมฺมสทฺโท ปนายํ ปริยตฺติเหตุคุณนิสฺสตฺตนิชฺชีวตาทีสุ ทิสฺสติ. อยญฺหิ "ธมฺมํ ปริยาปุณาติ สุตฺตํ เคยฺยนฺ"ติอาทีสุ ^๗- ปริยตฺติยํ ทิสฺสติ. "เหตุมฺหิ ญาณํ ธมฺมปฏิสมฺภิทา"ติอาทีสุ ^๘- เหตุมฺหิ. "น หิ ธมฺโม อธมฺโม จ อุโภ สมวิปากิโน อธมฺโม นิรยํ เนติ ธมฺโม ปาเปติ สุคฺคตินฺ"ติ ^๙- อาทีสุ คุเณ. "ตสฺมึ โข ปน สมเย ธมฺมา โหนฺติ, ^๑๐- ธมฺเมสุ ธมฺมานุปสฺสี วิหรตี"ติอาทีสุ ^๑๑- นิสฺสตฺตนิชฺชีวตาย. สฺวายมิธาปิ นิสฺสตฺตนิชฺชีวตายเมว วตฺตติ. วจนตฺโถ ปเนตฺถ กุจฺฉิเต ปาปเก ธมฺเม สลยนฺติ จลยนฺติ กมฺเปนฺติ วิทฺธํเสนฺตีติ กุสลา. กุจฺฉิเตน วา อากาเรน สยนฺตีติ กุสา, เต อกุสลสงฺขาเต กุเส ลุนนฺติ ฉินฺทนฺตีติ กุสลา. กุจฺฉิตานํ วา สานโต ตนุกรณโต โอสานกรณโต ญาณํ กุสํ นาม, เตน กุเสน วา ลาตพฺพาติ กุสลา, คเหตพฺพา ปวตฺเตตพฺพาติ อตฺโถ. ยถา วา กุสา อุภยภาคคตํ หตฺถปฺปเทสํ ลุนนฺติ, เอวมิเมปิ อุปฺปนฺนานุปฺปนฺนภาเวน อุภยภาคคตํ สงฺกิเลสปกฺขํ ลุนนฺติ, ตสฺมา กุสา วิย ลุนนฺติ ฉินฺทนฺตีติปิ กุสลา. อตฺตโน ปน สภาวํ ธาเรนฺตีติ ธมฺมา. ธริยนฺติ ^๑๒- วา ปจฺจเยหิ ธารยนฺติ วา ยถาสภาวโตติ ธมฺมา. น กุสลา อกุสลา, มิตฺตปฏิปกฺขา อมิตฺตา วิย @เชิงอรรถ: ^๑ ขุ.ชา. ๒๗/๑๔๖/๓๔๕, ขุ.ชา. ๒๘/๑๒๙/๕๑ ^๒ ที.ม. ๑๓/๖๓๑/๓๔๘ @^๓ สี. เอตทนุตฺตริยํ ^๔ ที.ม. ๑๓/๘๗/๖๔ ^๕ ขุ.ชา. ๒๘/๙๔ (มูคปกฺขชาตก) @^๖ อภิ. ๓๔/๔๓๑/๑๒๐ ^๗ องฺ. จตุกฺก. ๒๑/๑๐๒/๑๑๗ ^๘ อภิ. ๓๕/๗๒๐/๓๖๐ @^๙ ขุ.เถร. ๒๖/๓๐๔/๓๑๘ ^๑๐ อภิ. ๓๔/๑๒๑/๔๑ @^๑๑ ที.ม. ๑๐/๓๗๓/๒๔๘ ^๑๒ ฉ.ม. ธาริยนฺติ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๓ หน้าที่ ๘๖. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=53&page=86&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=53&A=2091&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=53&A=2091&modeTY=2&pagebreak=1#p86