อรรถกถาเล่มที่ ๕๓ หน้าที่ ๘๘.

เอวํ อตฺตโน อตฺถวิเสสาภาเวน ปณฺฑิเตหิ สมฺปฏิจฺฉิโต, น จ กุสลารูปํจกฺขุมาสทฺทา วิย อญฺมญฺ อโนโลกิตตฺถภาเวน. กุสลสทฺโท ปเนตฺถ อนวชฺชสุขวิปากสงฺขาตสฺส อตฺถสฺส โชตกภาเวน ^๑- สมฺปฏิจฺฉิโต, อกุสลสทฺโท สาวชฺชทุกฺขวิปากตฺถโชตกตฺเตน, อพฺยากตสทฺโท อวิปากตฺถโชตกตฺเตน, ธมฺมสทฺโท สภาวธารณาทิอตฺถโชตกตฺเตน. โส เอเตสํ อญฺตรานนฺตเร วุจฺจมาโน อตฺตโน อตฺถสามญฺ ทีเปติ. สพฺเพว หิ เอเต สภาวธารณาทินา ลกฺขเณน ธมฺมา. กุสลาทิสทฺทา จาปิ ธมฺมสทฺทสฺส ปุรโต วุจฺจมานา อตฺตโน อตฺตโน อตฺถวิเสสํ ตสฺส ทีเปนฺติ. ธมฺโม หิ กุสโล วา โหติ อกุสโล วา อพฺยากโต วา. เอวเมเต วิสุํ วิสุํ วุจฺจมานา อตฺตโน อตฺตโน อตฺถมตฺตทีปกตฺเตน สมฺปฏิจฺฉิตา. ธมฺมสทฺเทน สห วุจฺจมานา อตฺตโน อตฺตโน อตฺถสามญฺอตฺถวิเสสทีปกตฺเตน โลเก ปณฺฑิเตหิ สมฺปฏิจฺฉิตา. ตสฺมา ยเทตเมตฺถ เอกตฺถนานตฺถตํ วิกปฺเปตฺวา โทสาโรปนการณํ วุตฺตํ, สพฺพเมตํ อการณํ. อยนฺตาว กุสลตฺติกสฺส อนุปุพฺพปทวณฺณนา. อิมินาว นเยน เสสติกทุกานมฺปิ นโย เวทิตพฺโพ. อิโต ปรํ ปน วิเสสมตฺตเมว วกฺขามิ. ^๒- [๒] สุขาย เวทนายาติอาทีสุ สุขสทฺโท ตาว สุขเวทนาสุขมูลสุขารมฺมณ- สุขเหตุสุขปจฺจยฏฺานอพฺยาปชฺฌนิพฺพานาทีสุ ทิสฺสติ. อยญฺหิ "สุขสฺส จ ปหานา"ติ- อาทีสุ ^๓- สุขเวทนาย ทิสฺสติ. สุโข พุทฺธานํ อุปฺปาโท. ^๔- สุขา วิราคตา โลเก"ติ- อาทีสุ ^๕- สุขมูเล. "ยสฺมา จ โข มหาลิ รูปํ สุขํ สุขานุปติตํ สุขาวกฺกนฺตนฺ"ติ- อาทีสุ ^๖- สุขารมฺมเณ. "สุขสฺเสตํ ภิกฺขเว อธิวจนํ ยทิทํ ปุญฺานี"ติอาทีสุ ^๗- สุขเหตุมฺหิ. "ยาวญฺจิทํ ภิกฺขเว น สุกรํ อกฺขาเนน ปาปุณิตุํ, ยาว สุขา สคฺคา. ^๘- น เต สุขํ ปชานนฺติ, เย น ปสฺสนฺติ นนฺทนนฺ"ติอาทีสุ ^๙- สุขปจฺจยฏฺาเน. "ทิฏฺธมฺมสุขวิหารา เอเต ธมฺมา"ติอาทีสุ ^๑๐- อพฺยาปชฺเฌ. "นิพฺพานํ ปรมํ @เชิงอรรถ: ^๑ ก. โชตนภาเวน ^๒ ฉ.ม. วกฺขาม @^๓ ม.มู. ๑๒/๑๗๓/๑๓๔, อภิ. ๓๔/๑๖๕/๕๒ ^๔ ขุ.ธ. ๒๕/๑๙๔/๕๒ @^๕ วินย. ๔/๕/๕, ขุ.อุ. ๒๕/๑๑/๑๐๕ ^๖ สํ.ข. ๑๗/๖๐/๕๗ @^๗ องฺ. สตฺตก. ๒๓/๖๒/๗๓ ^๘ ม.อุ. ๑๔/๒๕๕/๒๒๓ @^๙ สํ.ส. ๑๕/๑๑/๖ ^๑๐ ม.มู. ๑๒/๘๒/๕๔

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๓ หน้าที่ ๘๘. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=53&page=88&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=53&A=2144&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=53&A=2144&pagebreak=1#p88