อรรถกถาเล่มที่ ๕๔ หน้าที่ ๔๕๒.

ญาณํ สงฺเขปโต ขยธมฺมตาทีหิ ปกาเรหิ วุตฺตํ. ตตฺถ ชาติปจฺจยา ชรามรณํ, อสติ ชาติยา นตฺถิ ชรามรณนฺติ ญาณทฺวยํ ปจฺจุปฺปนฺนทฺธานวเสน วุตฺตํ. อตีตมฺปิ อทฺธานํ, อนาคตมฺปิ อทฺธานนฺติ เอวํ อตีเต ญาณทฺวยํ อนาคเต ญาณทฺวยนฺติ ฉ, ตานิ ธมฺมฏฺฐิติญาเณน สทฺธึ สตฺต. ตตฺถ ธมฺมฏฺฐิติญาณนฺติ ปจฺจยาการญาณํ. ปจฺจยากาโร หิ ธมฺมานํ ปวตฺติฏฺฐิติการณตฺตา ธมฺมฏฺฐิตีติ วุจฺจติ, ตตฺถ ญาณํ ธมฺมฏฺฐิติญาณํ, เอตสฺเสว ฉพฺพิธสฺส ญาณสฺเสตํ อธิวจนํ. เอวํ เอเกกสฺมึ องฺเค อิมานิ สตฺต สตฺต กตฺวา เอกาทสสุ องฺเคสุ สตฺตสตฺตติ โหนฺติ. ตตฺถ ขยธมฺมนฺติ ขยคมนสภาวํ. วยธมฺมนฺติ วยคมนสภาวํ. วิราคธมฺมนฺติ วิรชฺชนสภาวํ. นิโรธธมฺมนฺติ นิรุชฺฌนสภาวํ. อิมินา กึ กถิตํ? อปรวิปสฺสนาย ปุริมวิปสฺสนาสมฺมสนํ กถิตํ. เตน กึ กถิตํ โหตีติ? สตฺตกฺขตฺตุํ วิปสฺสนาปฏิวิปสฺสนา กถิตา. ปฐมญาเณน หิ สพฺพสงฺขาเร อนิจฺจา ทุกฺขา อนตฺตาติ ทิสฺวา ตํ ญาณํ ทุติเยน ทฏฺฐุํ วฏฺฏติ, ทุติยํ ตติเยน, ตติยํ จตุตฺเถน, จตุตฺถํ ปญฺจเมน, ปญฺจมํ ฉฏฺเฐน, ฉฏฺฐํ สตฺตเมน. เอวํ สตฺต วิปสฺสนาปฏิวิปสฺสนา กถิตา โหนฺตีติ. สตฺตกนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ------------ ๘. อฏฺฐกนิทฺเทสวณฺณนา [๘๐๗] อฏฺฐวิเธน ญาณวตฺถุนิทฺเทเส โสตาปตฺติมคฺเค ปญฺญาติ โสตาปตฺติมคฺคมฺหิ ปญฺญา. อิมินา สมฺปยุตฺตปญฺญาว กถิตา. เสสปเทสุปิ เอเสว นโยติ. อฏฺฐกนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตา. --------------

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๔ หน้าที่ ๔๕๒. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=54&page=452&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=54&A=10674&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=54&A=10674&modeTY=2&pagebreak=1#p452