อรรถกถาเล่มที่ ๕๔ หน้าที่ ๕๖๗.

สุวณฺณมญฺชุสาย ปิตสมุชฺชลิตกาญฺจนปิณฺฑสสฺสิริกาติ สุภกิณฺหา. อิเมปิ ตโย ชนา ตติยชฺฌานภูมิยํ เอกตเล วสนฺติ, อายุอนฺตรํ ปน เนสํ นานา. [๑๐๒๗] อารมฺมณนานตฺตตาติ อารมฺมณสฺส นานตฺตภาโว. มนสิการนานตฺตตาทีสุปิ เอเสว นโย. เอตฺถ เอกสฺส ปวีกสิณํ อารมฺมณํ โหติ ฯเปฯ เอกสฺส โอทาตกสิณนฺติ อิทํ อารมฺมณนานตฺตํ. เอโก ปวีกสิณํ มนสิกโรติ ฯเปฯ เอโก โอทาตกสิณนฺติ อิทํ มนสิการนานตฺตํ. เอกสฺส ปวีกสิเณ ฉนฺโท โหติ ฯเปฯ เอกสฺส โอทาตกสิเณติ อิทํ ฉนฺทนานตฺตํ. เอโก ปวีกสิเณ ปตฺถนํ กโรติ ฯเปฯ เอโก โอทาตกสิเณติ อิทํ ปณิธินานตฺตํ. เอโก ปวีกสิณวเสน อธิมุจฺจติ ฯเปฯ เอโก โอทาตกสิณวเสนาติ อิทํ อธิโมกฺขนานตฺตํ. เอโก ปวีกสิณวเสน จิตฺตํ อภินีหรติ ฯเปฯ เอโก โอทาตกสิณวเสนาติ อิทํ อภินีหารนานตฺตํ. เอกสฺส ปวีกสิณปริจฺฉินฺทนกปญฺา โหติ ฯเปฯ เอกสฺส โอทาตกสิณปริจฺฉินฺทนกปญฺาติ อิทํ ปญฺานานตฺตํ. ตตฺถ อารมฺมณมนสิการา ปุพฺพภาเคน กถิตา. ฉนฺทปณิธิอธิโมกฺขาภินีหารา อปฺปนายปิ วตฺตนฺติ อุปจาเรปิ, ปญฺา ปน โลกิยโลกุตฺตรมิสฺสกา กถิตา. อสญฺสตฺตานนฺติ สญฺาวิรหิตสตฺตานํ. เอกจฺเจ หิ ติตฺถายตเน ปพฺพชิตฺวา "จิตฺตํ นิสฺสาย รชฺชนทุสฺสนมุยฺหนานิ นาม โหนฺตี"ติ จิตฺเต โทสํ ทิสฺวา "อจิตฺตกภาโว นาม โสภโณ, ทิฏฺธมฺมนิพฺพานเมตนฺ"ติ สญฺาวิราคํ ชเนตฺวา ตตฺรุปคํ สมาปตฺตึ ภาเวตฺวา ตตฺถ นิพฺพตฺตนฺติ, เตสํ อุปปตฺติกฺขเณ เอโก รูปกฺขนฺโธเยว นิพฺพตฺตติ. ตฺวา นิพฺพตฺโต ิตโกว โหติ, นิสีทิตฺวา นิพฺพตฺโต นิสินฺโนว, นิปชฺชิตฺวา นิพฺพตฺโต นิปนฺโนว. จิตฺตกมฺมรูปกสทิสา หุตฺวา ปญฺจ กปฺปสตานิ ติฏฺนฺติ. เตสํ ปริโยสาเน โส รูปกาโย อนฺตรธายติ, กามาวจรสญฺา

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๔ หน้าที่ ๕๖๗. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=54&page=567&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=54&A=13285&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=54&A=13285&pagebreak=1#p567