อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๑๙๖.

๖. อฏฺมกสฺส อินฺทฺริยกถาวณฺณนา [๓๗๑] อิทานิ อฏฺมกสฺส อินฺทฺริยกถา นาม โหติ. ตตฺถ เยสํ "อฏฺมโก ปุคฺคโล ^๑- มคฺคกฺขเณ อินฺทฺริยานิ ปฏิลภติ นาม, โน จสฺส ปฏิลทฺธานิ โหนฺตี"ติ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ เอตรหิ อนฺธกานํ, เต สนฺธาย นตฺถิ สทฺธินฺทฺริยนฺติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺา อิตรสฺส, นตฺถิ สทฺธาติ ปุฏฺโ ปน สทฺธินฺทฺริยโต สทฺธาย นานตฺตํ สลฺลกฺเขตฺวา ปฏิกฺขิปติ. เสเสสุปิ เอเสว นโย. ยถา ปน ยสฺส อตฺถิ มโน, ตสฺส มนินฺทฺริยมฺปิ อตฺถิ, เอวํ ยสฺส สทฺธาทโย อตฺถิ, ตสฺส อตฺถิ สทฺธินฺทฺริยาทีนิปีติ ทีปนตฺถํ อตฺถิ มโน อตฺถิ มนินฺทฺริยนฺติอาทิ อารทฺธํ. ตํ สพฺพํ อุตฺตานตฺถเมว สทฺธึ สุตฺตสาธเนนาติ. อฏฺมกสฺส อินฺทฺริยกถาวณฺณนา นิฏฺิตา. ------------ ๗. ทิพฺพจกฺขุกถาวณฺณนา [๓๗๓] อิทานิ ทิพฺพจกฺขุกถา นาม โหติ. ตตฺถ เยสํ จตุตฺถชฺฌาน- ธมฺมูปตฺถทฺธํ มํสจกฺขุเมว ทิพฺพจกฺขุ นาม โหตีติ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ เอตรหิ อนฺธกานญฺเจว สมิติยานญฺจ, เต สนฺธาย มํสจกฺขุนฺติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺา อิตรสฺส. ปุน "มํสจกฺขุํ ทิพฺพจกฺขุํ, ทิพฺพจกฺขุํ มํสจกฺขุนฺ"ติ ^๒- ปุฏฺโ ตมฺมตฺตเมว ตํ น โหตีติ ปฏิกฺขิปติ. ยาทิสนฺติอาทิปุจฺฉาสุปิ อุภินฺนํ เอกสภาวาภาเวเนว ปฏิกฺขิปติ. วิสโยติอาทีสุปิ ^๓- อุภินฺนมฺปิ รูปายตนเมว วิสโย, มํสจกฺขุ ปน อาปาถคตเมว ^๔- ปสฺสติ, อิตรํ อนาปาถคตํ ^๕- ติโรปพฺพตาทิคตมฺปิ. ทิพฺพจกฺขุสฺส @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. อยํ ปาโ น ทิสฺสติ ^๒ ฉ.ม. มํสจกฺขุ ทิพฺพจกฺขุ, ทิพฺพจกฺขุ มํสจกฺขูติ @^๓ ฉ.ม. ปิ-สทฺโท น ทิสฺสติ ^๔ สี. อาปาตคตเมว ^๕ สี. อนาปาตคตํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๑๙๖. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=196&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=4399&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=4399&pagebreak=1#p196